Теги: дарахт

ТУҒ, тӯғ, тӯғдоӣ, тоғ, тоғ, доғ, тоқ, қатаранг (Сeltis саucasica), дарахтест аз оилаи садаиҳо. Аз 5 то 20 м қад мекашад. Дарахти сербаргу сершох буда, танааш суфта (ғафсиаш 70—-80 см), пӯстлохаш хокистарранги хеле базеб. Туғ дар шароити табиӣ одатан буттамонанд мешавад. Мевааш донакдор, ҷигарӣ, зардча, ҷигарии сурхтоб, сиёҳтоби ширин, таъми …

ТУТИҲО (Moraceae), оилаи буттаву дарахти ҳамешасабз ё хазонрез ва баъзе гиёҳҳост (Dorstema, Fatona). Танаву шох ва барги аксари тутиҳо шираи ширмонанд доранд. 60—85 ҷинси растаниҳоро муттаҳид мекунанд, алалхусус дар минтақаҳои тропикӣ ва субтропикӣ фаровонанд. Дар Тоҷикистон аз тутиҳо махсусан анҷир ва тут маъмуланд. Инчунин баъзан канакунҷид ва канабро мепарваранд. Тутиҳо …

ТУТАНҶИР, фикус (Ficus), ҷинси буттаву дарахтон ва баъзе лианаҳост аз оилаи тутиҳо. Дарахти тутанҷир то 40 м қад мекашад ва диаметри танааш 3—5 м мешавад. Барги тутанҷир одатан бедандонаи яклухт (дарозиаш дар баъзе намудҳои тутанҷир то 60—70 см) аст. Ҳама узвҳои тутанҷир шираи сафеди ширмонанд дорад. Гулаш майдаи асосан якҷинса, …

ТУТ (Могив), як навъ дарахтест аз оилаи тутҳро. То 35 м қад мекашад. Баргу шоху навдааш шираи сафед дорад. Гулаш майдаи дуҷинса, хӯшагулаш «гӯшворак», мевааш серобу сершира ва сертухм (дарозиаш 1—5 см), сафед, гулобӣ, сурх ва бунафши сиёҳтоб. Бештар тути сафед (балхӣ) ва шаҳтут (тути сурх) маъмул аст. Тути сафед …

ТУРУНҶ, турунг, утруҷ, утрунҷ, 1) мутк, цитрон, цетрат (Сitrus), бутта ё дарахти хурдест аз ҷинси citrus (оилаи судобҳо). То З м қад мекашад. Шохаш хордор, баргаш дарозрӯяи думчадор, гулаш сафед, мевааш калон (дарозиаш 12 —14 см, бараш 8 —10 см), дарозрӯя, гирда е кулчашакл, пӯсташ хеле ғафс (2—5 см), зарди …

ТУРОНҒУ, туронға, дарахтест аз ҷинси сафедор. Ду намуди туронғу (туронғуи кабудбарг ва туронғуи ориён) маълум аст. Туронғуи кабудбарг (Рорulus рruinosa, нигаред расм) дарахти калони сершоху баргест, ки то 15-38 м қад мекашад; асосан дар туғайзор (соҳили дарёҳои Сир, Аму ва ғайра, мавзеъҳои Тоҷикистони Ҷанубӣ ва Шарқӣ, Помири Ғарбӣ, қаторкӯҳҳои Ҳисору …

ТУНГ, дарахти тунг (Аleurites), як ҷинси дарахтони хазонрезро гӯянд (аз оилаи зарбатиҳо). То 10 , м қад мекашад. Дар СССР (Закавказия) тунги Форд (А. fordii) ва тунги японӣ (А соrdata)-ро мепарваранд. Ба Гурҷистон тунги Фордро соли 1929 овардаанд. Тунг яке аз беҳтарин растаниҳои равғандор мебошад. Аз тухми тунги Форд (чинӣ) …

ТАФЛОН, ҷинси буттаву дарахтони ҳамешасабзест аз оилаи настаранҳо. Баргаш думчадор, дурушт, дандонадор ё бедандона, гулаш майдаи сафед, мевааш соршираи ширин ё талх. Меваи баъзе намудҳои тафлонро мехӯранд. Дар дунё қариб 25 (мувофиқи маълумоти дигар 75) намуди тафлон маълум аст. Онҳо асосан дар ноҳияҳои гарм ва иқлимашон мӯътадил (алалхусус дар Евросиё …

ТАТУМ, татм, тотум, тутум, сумоқ, сумох (Вus соnаnа), бутта ё дарахти хурдест аз оилаи татумиҳо. Аз 1 то 5 м қад мекашад. Баргаш мураккаб (аз 4—8 ҷуфт баргчаҳои байзашакл ё нештаршакл иборат), паршакл (дарозиаш 15—23 см, бараш то 9 см). Гулаш майда, сафедтоб, якҷинса, хушагулаш туғшакл. Донааш гурдашакли зайтунии ҷигарранг …

ТАМРИ ҲИНДӢ субо, суббор, хурмои ҳиндӣ, анбала ҷинҷа, тамаринд (Таmarindus indica), дарахтест аз оилаи лӯбиёиҳо. То 40 м қад мекашад; баргаш пармонанд, гулаш зардтоб, ғилофакаш серобу сершира (30—40% қанд, витамини С., кислотаҳои органикӣ дорад), ширину андак нордон. Тамри ҳиндии худрӯй дар ноҳияҳои тропикии Африка ва Осиё мерӯяд (ҳатто Дагоар — …