САН-ФРАНСИСКО , шаҳрест дар соҳили уқёнуси Ороми Штатҳои Муттаҳидаи Америка, дар штати Калифорния. Маркази муҳими нақлиёт, тиҷорат, саноат, молия ва маданияти мамлакат. Дар нимҷазираи камбару сертеппаи байни уқёнуси Ором ва халиҷи Сан-Франсиско воқеъ аст. Аҳолиаш 674 ҳазор нафар (1980), бо атрофаш 3,1 миллион нафар). Сан- Фрасиско калонтарин бандари Штатҳои Муттаҳидаи Америка дар соҳили уқёнуси Ором, узели роҳи оҳан ва роҳҳои шоссеи трансконтинентӣ аст. 3 аэропорт дорад. Соҳаҳои муҳими саноаташ: мошинсозӣ ва коркарди металл (киштисозӣ, аз ҷумла киштиҳои ҳарбӣ, истеҳсоли таҷҳизоти электронӣ ва ғайра), хӯрокворӣ, коркарди нефт, химия, полиграфӣ, металлургияи сиёҳ. Дар ин ҷо правленияи 5 банки калонтарини Штатҳои Муттаҳидаи Америка, базаи ҳарбии баҳрии Штатҳои Муттаҳидаи Америка, верфҳои таъмири киштиҳои ҳарбии баҳрӣ ва дар Аламеда базаи ҳавоии авиасияв баҳрӣ воқеъ гаштаанд.
Дар Сан-Франсиско маркази тиббии Университети Калифорния, Университети Сан-Франсиско, Университети «Голден-Гейт” («Дарвозаи Тилло»), консерватория ва дигар мактабҳои олӣ, Академияи Фанҳои Калифорния, Институти тадқиқоти илмии тиббӣ, китобхонаҳои калонтарин, музейҳо мавҷуданд.
Соли 1776 дар ҷои ҳозираи Сан-Франсиско, деҳаи тиҷоратии испанҳо ба вуҷуд омад, ки он дертар Йерба Буэна ном гирифт. Соли 1846 дар рафти ҷанги Испанияю Америка (1846—1948) Йерба-Буэнаро қӯшунҳои америкоӣ ишғол намуданд; аз соли 1847 Сан-Франсиско ном), гирифт. Шаҳр пас аз зилзилаи соли 1906 қариб тамоман аз нав сохта шуд. Биноҳои мӯҳташами осмонбӯс — Маркази ҷамъият (1910—1920), Қасри саноеи нафиса (1915), госпитали Маймонид (1946), «Банки Америка», «Трансамерика корпорейшен”, «Бинои байналхалқӣ», меҳмонхонаи «Холидей-инн» (1955—70), иншоотҳои муҳими инженерӣ — кӯпрукҳои Сан-Франсиско — Окленд (1936, тӯлаш қариб 13 километр), «Дарвозаи Тилло* (1937, тӯлаш 1280 метр) ба вуҷуд ома- данд. Сан-Франсиско маркази калони ҳаракати коргарист. Соли 1945 дар ин ҷо конференсияи байналхалқӣ шуда гузашт, ки дар он Ташкилоти Давлатҳои Муттаҳида (ТДМ) таъсис ёфт. Сан-Франсиско маркази калони туризм буда, ба ин ҷо соле беш аз 1,6 миллион сайёҳон меоянд.