Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

Нитрификасия (аз «нитр… ва лотинӣ facio — мекунам), просесси мик­робиологии табдили намакҳои аммо­ний ба нитратҳо (шакли асосии ғизои нитрогении растанӣ). Дар хок ва оби обанборҳо ба амал меояд. Нитрификасия нишондиҳандаи ҳосилхезии хок аст. Нитрификасияро бактерияҳои нитроандӯзи хемосинтезӣ ба вуҷуд меоваранд. Нитрификасия дар ду давр мегузарад. Аввал иони аммоний бо таъсири …

Нитратҳои селлюлоза, нит­роселлюлоза, эфирҳои мураккаби нитрати селлюлоза; формулаи умумиашон[СвН702 (О Н) з_г (0N03) х)п, қимати х аз 1 то 3 тағйир ёфта метавонад; массаи сафеди нарми нахдор, ки ба селлюлоза шабоҳат дорад. Хелҳои зерини Нитратҳои селлюлоза аҳамияти ама­лӣ доранд: коллоксилин (10,7—12,2% N дорад), пироксилин № 1 (13,0 — 13,5%’N дорад), …

Нитратҳои табиӣ, гурӯди ми­нералҳоест, ки намакҳои табиии кислотаи нитрат ҳисоб мешавад. Минералҳои асосии Нитратҳои табиӣ инҳоанд: селитраи натрий NaNO$; селитраи калий KNOs; селитраи аммиак NH4NO3; дарапскит Na3(N03)  (SO4) Н20; нитромагнезит Mg(N03)2*6H20; нитрокалсит Ca(NOs)a * 4Н20; нитро­барит Ba(N03)2; герхардтит Си (N03) • (ОН)3; ликааит Cu6(N03)2 • (РО)« • (ОН)7.; буттагенбахит Cui9(N03)2 …

Нитратҳо, намакҳои кислотаи нитрат HNOs. Моддаҳои кристаллии беранг; дар ҳаpopати муқаррарӣ устуворанд. Дар ҳарорати баланд бо осонӣ оксигени худро гум карда хосияти оксидкунандагӣ пайдо мекунанд. Масалан, 2KN03 = 2KNOa + 02 Н Дар об нағз ҳал мешаванд. Онҳоро дар натиҷаи ба металлҳо, оксидҳо ва баъзе намакҳо таъсир кардани HNOs, таъсири …

Нитр (аз юнонӣ nitron, лотинӣ nitrum, аввалҳо — содаи табиӣ, аз асри 8 — селитра), қисми аввали таркибии истилоҳоти содаи химия, биология ва ғайра, ки ба нитроген мансуб буданро ифода менамояд: масалан, Нитроглисерин, Нитроэфирҳо.