Маданият ва санъат

МАОРИФИ ХАЛҚ, системаи муассисаҳои таълиму тарбия, ки кори онҳо мувофиқи манфиату талаботи ҷамънят ва давлат ба соҳибмаълумот ва тарбия намудани халқ нигаронида шудааст. Ба забони руссӣ мафҳумӣ «Маорифи халқ» ҳамчун «Народное образование» ва ба забони англисӣ «Public education» номида мешавад. Дар як қатор мамлакатҳо дар баробари муассисаҳои давлатӣ муассисаҳои хусусӣ …

Мактаби Франкфурт – мактаби фалсафа ва социологияи муосири немис. Солҳои 30—40 асри 20 аз тарафи профессори М. Хоркхаймер (1895—1973) таъсис шудааст. Баъди ҳиҷрати Хоркхаймер ба ИМА дар Женева, Париж ва Университети Колумбияи ИМА интишор ёфт. Намояндагони асосиаш — Т. Адорно (1903—69), Г. Маркузе (1898—1979), Ю. Хабермас (тавваллуд 1929). Органи асосии мактаб …

МАЙМОНИД (Maimonides; номаш Мӯсо ибни Маймун) Санаи 30.3.1135 дар Қурдоб таваллуд шуда 13.12.1204 дар Фустат, наздики Қоҳира вафот кардааст. Файласуф, илоҳиётшинос, табиби яҳудии асрҳои миёна ба шумор меравад. Аз сабаби яҳудиёнро таъқиб кардани Алмуваҳидиҳо соли 1148 Испанияро тарк карда аввал ба Марокаш, Фаластин баъд ба Миср (1165) омад. Соли 1190 …

МАДАНИЯТИ KAЛTAMAHOP – маданияти археологии давраи неолит ва энеолит (ҳазораҳои 4 – 2 то мелодро дар назар дорад). П. Толстое солҳои 1939—40 ва 1945 ёдгориҳои Маданияти Калтаманорро дар деҳаи Калтаманори ноҳияи Тӯрткӯли Қароқалпоқ кашф ва тадқиқ намуд. Ноҳияҳои асосии паҳншавии Маданияти Калтаманов— резишгоҳи дарёи Аму, Узбои Боло, Моҳандарё, инчунин шимолу шарқии Наздиарал …

МАДАНИЯТИ ИСТАРАВШАН –  маданияти вилояти таърихӣ ва мадании Истаряишан, ки дар байни дарёи Сир ва қаторукӯҳҳои Ҳигор, шаҳрҳои Хуҷанд ва Самарқанд воқеъ буд. Ҳудуди мазкур замони қадим қисми Суғд буда, дар пивали асрҳои миёна ба давлати хурди мустақил табдил ёфт, ки дар он афшинҳо ҳукм меронданд (пойтахташ ш. Бунҷикат). Асоси …

МАЙКАШӢ –  винокашӣ, шарбати ангур ва дигар меваҳоро туршонида хосил намудани Май . Дар собик кишварҳои шуъравӣ бештар аз 600 хели Май истеҳсол мешуд. Тоҷикон ҳанӯз то милод мусаллас тайёр намуда, чун воситаи табобатӣ истифода мебурданд. Дар Тоҷикистон аввалин корхонаи Майкашӣ соли 1929 дар ш. Ӯротеппа ва минбаъд дар ноҳияи …

МАО ДУН – номи аслиаш Шэн Янбин мебошад. Соли 1896 дар Чинчжэг таваллуд шуда, дар музофоти Чжэцзяв соли 1980 вафот кардааст. Мао Дун тахалуси ин шах аст ва у нависанда ва ходими ҷамъиятии Хитой аст. То соли 1927 ҳамчун публицист, адабиётшинос, мунаққид ва тарҷумон баромад карда, хонандагони хитоиро бо адабиёти …

МАДАНИЯТИ ДЯКОВО, маданияти археологии қабилаҳои қадимаи финну угор, ки дар нимаи дуюми ҳазораи 1 то мелод ва ибтидои милод дар болооби Волга, Ока ва дар баландии Валдай зиндагӣ мекарданд. Аа номи димнаи деҳаи Дяковой назди Коломенское гирифта шудааст. Ба Маданияти Дяково шаҳрҳои хурд хосанд, ки дар ҷойҳои мушкилгузари соҳилҳои дарё …

МАНТУ, як навъи хӯрок. Аз хамир, гӯшти қима, резапиёз, равғани думба, кабудӣ, мурч ва баъзе дорувор тайёр мекунанд Орду намакро омехта, хамирро сахт мешуранд. Баъд онро завола гирифта, тунук мекунанд ва ба порчаҳои тақрибан 10х10 см мебуранд Ба ин порчаҳо қима андохта, манту мебанданд. Онро дар дегдон махсуси мантупазӣ аз …

МАДАНИЯТИ ҲИСОР, маданияти археологии неолитие, ки давраи охирини асри сангро дар Тоҷикистон муайян мекунад. Ба ҳазораҳон 7—2 то мелод мансуб аст. Ёдгориҳои Маданияти Ҳисорро соли 1948 А. П. Окладников кашф кард. Солҳои гуногун дар маҳалҳои алоҳида А. П. Окладников (Кӯҳи Булиён), В. А. Ранов (Tyтқавул), А. А. Юсуфов (Сои Сайёд) …