Маданият ва санъат

«ФАРҲАНГИ ФОРСӢ» луғати шашҷилдаи тафсирӣ, ки Муҳаммад Муин солҳои 1963—73 (дар 6 ҷилд) таълиф кардааст. «Фарҳанги форсӣ» асосан аз луғоти адабӣ ва гоҳо гуфтугӯии забони ҳозираи форсӣ иборат аст. Се ҷилди аввалаш калимаҳо, феълҳои таркибӣ ва ибораҳои фразеологиро дар бар мегирад. Дар охири ҷилди 3 таркиботи забонзад ё ҳикматомези хориҷӣ …

ФАРҲАНГИ ФАХРИИ ҚАВВОС «Фарҳанги Қаввос», «Фарҳангнома», «Панҷбахшӣ», фарҳанги тафсириест, ки Мавлоно Фахруддин Мубораки Ғазнавӣ мутахаллис ба Қаввос (Камонгар) соли 1301 дар Ҳиндустон таълиф кардааст. «Фарҳанги Фахрии Қаввос» баъд аз «Луғати фурс»-и Асадии Тӯсӣ дуюмин фарҳанги тафсирии забони форсӣ (тоҷикӣ) ва нахустин фарҳанги мавзуист, кн то замони мо расидааст. Аз панҷ …

«ФАРҲАНГИ РУСӢ БА ФОРСӢ» («Фарҳангн русӣ ба форӣ (ин калимаҳои умумилстеъмолӣ аз рӯи лаҳҷаҳои вилояти Туркистон»), луғати дузабонаест, ки соли 1889 В. П. Наливкин таълиф кардааст. «Фарҳанги русӣ ба форсӣ» тақрибан 12 ҳазор калимаро дар бар мегирад. Дар он пас аз калимаи русӣ муродифҳои (адабии калимаҳо, мисолҳои русӣ бо тарҷумаи …

«ФАРҲАНГИ РАШИДӢ» фарҳанги тафсирист, ки солҳои 1653— 54 аз тарафи Абдуррашид ибни Сайид Абдулғафури Таттавӣ таълиф шудааст. Аз муқаддима, 24 боб ва хотима иборат аст, вале то ҳол хотимааш ба даст нарасидааст. Дар муқаддима муаллиф доир ба қоидаҳои забон, тағйироти фонетикӣ, суффиксҳон калимасоз ва дигар масъалаҳои забоншиносӣ маълумот додааст. «Фарҳанги …

«ФАРХАНГИ ПАҲЛАВӢ» (дар транскрипсияп паҳлавӣ «Ғгаhанg-i раhlavik», номи дигараш — «Мана худа» — «Мана кhоdа» аз нахустин калимаи асар гирифта шудааст), фарҳанги тафсирии забони форсии миёна (паҳлавӣ), яке аз осори лексикографии паҳлавӣ мебошад, ки тафсири ҳузворишҳоро дар бар мегирад. Соли таълиф ва муаллифи он маълум нест. «Фарҳанги паҳлавӣ» бо ҳуруфи …

«ФАРҲАНГИ ОСОРИ ҶОМӢ», аввалин луғати тафсирии муаллифиест (фарҳалги марбути осори як шоир ё нависанда), ки мувофиқи принсипҳои навини лексикографияи имрӯза таълиф шуда, ҷиҳатҳои муҳимми эҷодиёт ва захираи бои луғавии забони осори Ҷомиро шарҳу эзоҳ медиҳад. Таълифи Амон Нуров. «Фарҳанги осори Ҷомӣ» аз ду ҷилд (ҷилди 1, 1983; ҷилди 2, 1984) …

«ФАРХАНГИ ОНАНДРОҶ» фарҳанги тафсири форсии Муҳаммади Подшоҳ. Соли 1880 таълиф шудааст. Дар «Фарҳанги Онандроҷ» калимаҳо ба тартиби алифбон арабӣ ҷой гирифтаанд. Мансубияти калимаҳо ба ин ё он забон ба воситаи аломатҳои шартӣ (а.— арабӣ, ф.— форсӣ, т.— туркӣ, ҳ.— ҳиндӣ ва ғайра) ншора шудааст. Маъхазҳои истифодашуда низ аломатҳои шартӣ доранд. …

«ФАРҲАНГИ ОИМ—ЕВАК» (дар транскрипсияи паҳлави «Ғгаhang-1 оim — еvак», айнан; фарҳанге, ки бо калимаи авестоии оim — «як» ва паҳлавии еvак — «як» шурӯъ мешавад), фарҳанги дузабонаи авестоӣ —паҳлавӣ, яке аз осори лексикографии забони форсии миёна (паҳлавӣ) мебошад. Соли таълиф ва мураттиби он маълум нест. «Фарҳанги Оим-Евак» бо ҳуруфи авестоӣ …

«ФАРХАНГИ МУТАРОДИФОТ ВА ИСТИЛОҲОТ» номи дигараш — «Маҷмӯаи мутародифот», таълифи Муҳаммади Подшоҳ. «Фарҳанги мутародифот ва истилоҳот» аз фаслҳои мутародифот, истилоҳот, ташбеҳот, киноёт ва истиорот иборат аст. Он 3850 истилоҳ ва ибораҳои фразеюлогию маҷозиро дар бар мегирад. Мувофиқи алифбои арабиасоси тоҷикӣ тартиб ёфтааст. Дар «Фарҳанги мутародифот ва истилоҳот» ҳар як ҳарф …

«ФАРҲАНГИ МУКАММАЛИ ФОРСӢ-АРАБӢ-РУСӢ», луғати сезабонаест, ки соли 1910 И. Д. Ягелло таълиф кардааст. Дар таснифи «Фарҳанги мукаммали форсӣ-араби-русӣ» «Фарҳанги форсӣ-арабӣ-англисӣ»-и Ф. Штейнгасс, «Фарҳанги мукаммали ҳиндустонӣ-форсӣ-англисӣ»-и Ҷон Т. Платтс, луғатҳои нисбатан хурди форсӣ ба русии В. П. Наливкин ва Л. Н. Дмитриев ва ғайра истифода шудаанд. Он якумин луғати мукаммали форсӣ-тоҷикӣ …