Маданият ва санъат

МУТАЛАВВИН (арабӣ— рангоранг), шеърест, ки ба ду вазн ё зиёда аз он хонда мешавад. Чандин ғазалҳои машҳури устодони бузурги назми классикии форс-тоҷик Саъдӣ, Ҳофиз, Сайидо ва дигар дар ду баҳр навишта шудаанд. Масалан, ин ғазали Саъдӣ (матлааш: Эй боди бомдодӣ, хуш меравӣ ба шодӣ,  Пайванди рӯҳ кардӣ, пайғоми дӯст додӣ) …

МУСТАҒНӢ (Абдулалӣ ибни Муллорамазон (1876, Кобул — 1934, ҳамон ҷо), шоири афғон. Ба забонҳои дарӣ ва пушту шеър менавишт. Дар ибтидо пайрави сабки Бедил буд. Мустағнӣ дар адабиёти муосири Афғонистон аз ҷумлаи аввалин шоиронест, ки мазмунҳои замонавиро дар қолибҳои шеъри анъанавӣ ифода кардаанд. Ӯ дар тамоми давраи мавҷудияти рӯзномаи «Сироҷ-ул-ахбор» …

МУСТАФИДИ БАЛХӢ -(соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири асри 17 тоҷик. Мувофиқи маълумоти «Тазкираи Насрободӣ» дар деҳаи Ҷилдаки музофоти Балх таваллуд ёфта, баъдтар ба Бухоро омада, қисми зиёди умрашро дар ни ҷо гузаронидааст. Аз мероси адабии Мустафиди Б. имрӯэ чанд намунаи газалу рубой ва қасидадо дар баёау маҷмӯа ва таакирадоалхӣ …

МУСТАЙ КАРИМ (тахаллус; ном ва фамилия Мустафо София Каримов; таваллуд 20. 10. 1919, деҳаи Кляшево, ҳозира райони Чишмини Республикаи Автономии Сосетии Сотсиалистии Бошқирдистон), шоири советии бошқирд, Шоири Халқии Республикаи Автономии Сосетии Сотсиалистии Бошқирдистон  (1963), Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1979). Аъзои Партияи Коммунистии Иттифоқи Советӣ КПСС аз соли 1944. Иштирокчии Ҷанги Бузурги …

МУСТАИД (номаш Муҳаммадҷон ё Авазбек будааст; соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири асри 17 тоҷик. Дар Бухоро зиндагӣ ва эҷод кардааст. Аслан аз тоифаи найманҳо буд, вале ашъораш ба забони тоҷикист. Ба дарбори аштархониён алоқа дошт. Охири асри 17 дар давраи салтанати Субҳонқулихон (1680—1702), ки ҷабру ситами амирон шиддат гирифт, …

«МУСТАЗОДИ НАВО» яке аз шӯъбаҳои мақоми «Наво» аз силсилаи «Шашмақом». «Мустазоди Наво» аз ҷиҳати бандубаст айнан мисли «Савт»-ҳо ё «Муғулча»-ҳои «Шашмақом» аст. «Мустазоди Наво» аз панҷ қисм иборат буда, мустазоди Ҳаҷрии Кӯҳистонӣ, мухаммаси Мулҳам бар ғазали Рофеъ (Талқинчаи Мустазод), ғазали Сайидо (Қашқарчаи Мустазод), соқиномаи Ҷомӣ (Соқиномаи Мустазод) ва мустазоди Ҳисорӣ …

МУСТАЗОД, дар м у с и қ ӣ, як усули дойра. Алишер Навоӣ дар «Ми-зон-ул-авзон» ҳашт усулп мусиқиро ишора намудааст, ки яке аз онҳо Мустазод мебошад. Усули Мустазод дар мақомҳои «Бузург» ва «Наво»-и «Шашмақом» амал мекунад. Мустазод дар «Шашмақом» ҳамроҳи номи мақомҳо омада «Мус-тазоди Рок», «Мустазода Наво», «Талқинчаи Мустазод», «Қашқарчаи …

МУСТАЗОД (ар. —зиёд кардашуда), як шакли шеър аст, ки пас аз як мисраъ ё як байти он шоир як ё ду фиқраи мавзун илова мекунад. Фиқраҳо қофияи алоҳида доранд ва ё бо мисраи байти аслӣ ҳамқофия мешаванд. Масалан: Дар хоб ҷамоли ёри худ медидам. Дар айни сафо. В-аз боғи висоли …

МУСО ҶАЛИЛ (Ҷ а л и л о в) Мусо Мустафович (15. 2. 1906, деҳаи Мустафино, ҳозира вилояти Оренбург — 25. 8. 1944, Берлин), шоири советии тотор, Қаҳрамони          Иттифоқи Советӣ (1956, пас аз марг). Аз оилаи деҳқони кам-бағал.     Аъзои Пратияи Коммунистии Иттифоқи Советӣ КПСС аз соли 1929. Университети давлатии Москваро …

МУСИҚӢ (аз юнони musike — санъати музаҳо), як навъи санъат, ки об-разҳои он тавассути овозҳои бадеӣ (ладя) ифода ёфта, воқеиятро ба таври хос инъикос мекунад. Мусиқӣ бо интонасияи нутқ алоқаи узвӣ дошта, ба овозҳои дорои ритм ва метрикаи муайян асос меёбад. Дар санъати Мусиқӣ овозҳо бо умумиятҳои хосашон аз овози …