Ҷуғрофия

ХУШЕКАТ, деҳаест дар С. қ. Айнии раёни Айнӣ, вил. Ленинобод. Дар ҳудуди колхози ба номи Я. М. Свердлов. Аз деҳа то маркази район 5 км. Аҳолиаш 1620 наф. (1986). Соҳаҳои хоҷагиаш ғаллакорӣ, тамокую сабзавоткорӣ ва кирмаку чорводорист.

ХУШАРВАК, деҳаест дар С. Қ. Қалъаихуми pаёни Қалъаихуми ВАБК. Дар ҳудуди с-зи «Сарҳадчӣ». Аз деҳа то маркази район 5 мм. Соҳаҳои хоҷагиаш тамокукорӣ, боғдорӣ ва кирмакдорист.

ХУТАЛОН, Хатлон, Хаталон, номи таърихии водии Кўлоб. «Хуталон» бори аввал дар сарчашмаҳои хитоии асрҳои 5—6 м. ёдовар шудааст. Муқаддасӣ Хатлонро мамлакати Ҳаётолиён донистааст. Xатлон дар асрҳо 7— 11 яке аз вилоятҳои калонтарини Мовароуннаҳр буд. Бино ба маълумоти географҳои асрҳои 10—12 мавзеъҳои Мунк, Бик, Тамлиот, Парғар, Андичароғ, Ҳулбук, Ковбанҷ, Барсариғ, Сикандара …

ХУТАН, яке аз қадимтарин шаҳр ва вилоятҳои таърихию мадание, ки дар Туркистони Шарқӣ воқеъ буд. Дар аҳди қадим дар Xутан сакоиҳо мезистанд. С. 39 то м. онро Хитой истило кард. Асрҳои 1—2 м. дар байни гуннҳо (хуннҳо) ва хитоиҳо муборизаҳои шадид сурат гирифтанд ва дар натиҷа Xутан аз нав соҳибихтиёр …

ХУРРАМШАҲР,  (собиқ Муҳаммара), шаҳрест дер ҷанубу ғарби Эрон, дар остони Хузистон. Дар назди резишгоҳи дарёи Корун ба дарёи Шаттулараб ҷойгир аст. Аҳолиаш 147 ҳазор  нафар (1976). Xуррамшаҳр бандари калонтарини Эрон дар соҳили халиҷи Форс аст. Ст. р. о. Корхонаҳои киштисозӣ, коркарди нефт, чарм, ордкашӣ, хўрокворӣ дорад. Ба воситаи бандар ба …

ХУРСАНДӢ, деҳаест дар С. қ. Меҳнатободи райони Коммунистӣ , вилояти Қўрғонтеппа. Дар ҳудуди колхози «Комму­низм». Аз деҳа то район 5 км. Соҳаи асосии хоҷагиаш пахтакорӣ ва кирмакдорист.

ХУРОСОН, музофоти маъмуриест дар қисми шимол шарқи Эрони ҳозира. Масоҳат 313,3 ҳазор км2. Аҳолиаш 3,1 млн нафар (1975); асосан форсҳо, тоҷикон, афғонҳо, курдҳо ва туркманҳо. Маркази маъмуриаш шаҳри Машҳад. Шаҳрҳои калантаринаш: Сабзавор, Нишопур, Кучан, Турбати Ҳай­дария, Бирҷанд, Боҷнурд. Дар шимол Xуросон қаторкӯҳҳои Хуросон, дар байни онҳо водии Кучану Машҳад, дар …

ХУРМӢ деҳаест дар С. қ. Моғиёни pайони Панҷакент, вилояти Ленинобод. Дар ҳудуди колхози «Коммунизм». Аз деҳа то маркази район 46 км. Соҳаҳои хоҷагиаш тамокукорӣ, ғаллако­рӣ, боғу токдорӣ, обчакорӣ ва чорводорӣ.

ХУРДАК, кўлест дар раёни Панҷакенти вил. Ленинобод. Дар ҷараёни болои д. Шилг, (шохоби рости д. Моғиён, ҳавзаи д. Зарафшон), 1,5 км поёнтар аз кӯли Марғзор воқеъ гаштааст. Баландии кӯл аз с. б. 2080 м. Масоҳ. сатҳи кӯл 0,06 км3, тӯли он 197 м, бараш ба ҳисоби миёна 102 м, чуқуриаш …

ХУМБИВАРӢ, деҳаест дар С. қ Қалъаихуми pаёни Қалъаихуми ВАБК. Дар ҳудуди сарзамини «Сарҳадчӣ». Аз деҳа то маркази район 2 км. Деҳа ст. электрӣ, пункти пиллақабулкунӣ ва ғ. дорад. Соҳаҳои хочагиаш тамокукорӣ, боғдорӣ, кирмакдорӣ ва чорводорӣ.