Ҷуғрофия

ШИВАРЗАМИН, шибарзамин, ҷойҳои сернаму сабзазори нишебии куҳу теппаҳо, сою ҷариҳо ва пастхамиҳоро гуянд, ки дар атрофи чашмасорон пайдо мешаванд. Аксари Ш.-и пастхамиҳо ба ботлоқзор табдил ёфта, торф ҳосил мекунанд.

ШИБИРҒОН, Шибaрғон, шаҳрест дар қисми шим. Афғонистон. Дар водии поёноби д. Сафед, дар ҳамвории Бохтар воқеъ гаштааст. Маркази маъмурии музофоти Ҷузҷон. Аҳолиаш 59 ҳаз. наф. (1975). Аз Ш. роҳи автомобилгарди Мазори-шариф — Ҳирот мегузарад. Дар Ш. қолинбофӣ ва ҳунармандӣ (ҳаргуна асбобҳои рузгор) ривоҷ ёфтааст. Ш. маркази ноҳияи чорводорӣ (парвариши гусфандҳои …

ШЕРВОН, вилояти таърихиест дар шим. Озарбойҷон, дар соҳили ғарбии б. Каспий, шарқтари д. Кура. Номи «Шервон» дар шакли «Шарвон» дар аҳди Сосониён маълум буд. С. 654 Шервонро арабҳо забт карда, дар он ҷо сулолаи Шервоншоҳиёнро (ҳукмр. 799—1538) асос гузоштанд. Дар давраи истилои салҷуқиҳо Шервон ба маркази мубориза барои истиқлолияти Озарбойҷон …

ШЕРАМОН, деҳаест дар С. д. Гумбулоди p-ни Файзободи РСС Тоҷ. Дар ҳудуди с-зи «Октябрь». Аз деҳа то маркази район 16 км. Аҳолиаш 410 наф. (1986). Деҳа мактаби 8-сола, магазин, фермаи говпарварӣ дорад. Соҳаҳои хоҷагиаш ғаллаю сабзавоткорӣ, бордорӣ, кирмакпарварӣ ва чорводорӣ.

ШВЕЦИЯ, Шоҳии Швеция (Konungariket Sverige), давлатест дар Европаи Шимолӣ. дар нимҷаз. Скандинавия. Масоҳ. 450 ҳаз. км3. Аҳолиаш 8,5 млн наф. (1985); шведҳо қариб 95%; аҳолии шаҳрӣ 81%’. Забони давлатӣ — шведӣ. Калисои давлатӣ лютеранӣ. Ба 24 воҳиди маъмурӣ (лена) тақсим шудааст. Пойтахташ ш. Стокгольм. Сохти давлатӣ монархини конституционист. Сардори давлат …

ШВЕЙЦАРИЯ (нем. Schweiz, франс. Suisse, итал. Svizzera), Конфедерацияи Швейцария, давлатест дар Европаи Марказӣ. Масоҳ. 41,3 ҳаз, км2. Аҳолиаш 6423 ҳаз. наф. 1985 аҳолии шаҳрӣ қариб 60% Забонҳои расмӣ: немисӣ (65% аҳолӣ), франсавӣ (18%), италиявӣ (12%); гуруҳи хурди швейцаригиҳо ба забони ретороманӣ гуфтугу мекунанд. Пойтахташ ш. Берн. Швейцария республикаест иборат аз …

ШАҲРТУЗ, посёлкаи типи шаҳрист (аз 28 нояб. 1938), маркази маъмурии p-ни Шаҳртузи вил. Қурғонтеппа. Дар доманаи ҷан. шарқии к. Ариқтоғ ва соҳили рости д. Кофарниҳон воқеъ гаштааст. Аэ Шаҳртуз то маркази вилоят — ш. Қурғонтеппа 112 км, то ш. Душанбе 195 км, Ст. р. о. дар хатти р. о. Тирмиз …

 ШАҲРТУЗ, район и маъмурист дар ҳайати вил. Қурғонтеппаи РСС Тоҷикстон. Санаи таъсисаш 29 авг. 1930. Масоҳ. 2336,4 км2. Аҳолиаш 55,5 ҳаз. наф. (1986). 5 С. к,, дорад: Комсомол, Пахтаобод, Сайёд, Шаҳртуз ва ба номи Ҷура Назаров. Марказаш птш. Шаҳртуз. Ҳудуди район дар соҳили рости поёноби д. Кофарниҳон ҷой гирифтааст. Рельефаш …

ШАҲРИСТОН (ағбаи Шаҳристон), агбаест дар куҳи Туркистон, дар байни р-нҳои Уротеппа ва Айнии вил. Ленинобод. Баландиаш аз с. б. 3378 м. Аз ағба роҳи автомобилгарди Душанбе — Ленинобод мегузарад. Ағба аз охирҳои май то охирдои окт. кушодааст.

ШАҲРИСАБЗ, шаҳр, маркази р-ни Шаҳрисабзи вил. Қашқадарьёи РСС Узб. Дар водии Китобу Шаҳрисабз, дар наздики ст. р. о. Китоб ҷойгир шудааст. 3-дҳои пахта, консерв ва ф-каи маснуоти бадеӣ дорад. Шаҳрисабз яке аз шаҳрҳои қадимтарини Осиёи Миёна аст. Аввалҳо бо номи Кеш машҳур буд. Аз нимаи дуюми а. 14 Шаҳрисабз ном …