Гуногун

ЭЗОП (AisOpos), масалнависи Юнони Қадим, ки дар а. 6 то м. умр ба cap бурдааст. Мувофиқи ривоятҳо ғуломӣ озодшудаи фикрӣ буда, дар дарбори шоҳи Лидия Крез зистааст ва дар Дельфа кушта шудааст. Дар бораи Э. ривоятҳои зиёд мавҷуданд. Қариб тамоми сюжетҳои маълуми масалҳои атиқаро ба у нисбат додаанд. Ин масалҳо …

ЭДИСОН (Edison) Томас (11. 2. 1847, Майлан, шт. Огайо —18. 10. 1931, Уэст-Орпид, шт. Нью-ҷерси), ихтироъкори америкоӣ, соҳибкор ва асосгузори ширкати тадқиқоти лаборатории истеҳсолӣ (.1872, Менло-Парк), аъзои фахрии хориҷии АФ (ХОР (1930). Э. лабораторияи калон ва устохона кушода, тадқиқоташро бо соҳаҳои гуногуни саноат вобаста намуд. Зиёда аз 1000 ихтироъ дорад, …

ЭДИП, дар асотири Юнони Қадим шоҳи Фива Лайро номанд, ки бо дасти писараш кушта шуданашро пешгуӣ карданд Вай фармон дод, ки уро ба куҳ бурда партоянд. Тифлро чупонҳо наҷот доданд У калон шуда падари худро кушт ва ба модараш хонадор шуд. Худашро шоҳи Фива эълон кард. Э. қариб 20 сол …

АБУСАҲЛИ САЪЛУКӢ Муҳам­мад ибни Сулаймон (906, Исфаҳон – 969, Нишопур), шоир ва донишманди форс-тоҷик. Дар зодгоҳаш таҳсил намуда ба камол расидааст. Сипас барои давом додани таҳсил ба Бас­ра рафта, солҳои зиёде он ҷо зиндагӣ кардааст. Ба зодгоҳаш баргашт. Бо даъвати аҳли илму адаби Нишо­пур ба ин шаҳр кӯчид ва ба …

АБУСАҲЛИ МАСЕҲӢ, Абусаҳл Исо ибни Яҳёи Масеҳии Ҷурҷонӣ (вафот тақрибан 1011), табиби муосири Абуалӣ ибни Сино. Аввал дар дарбори оли Маъмун дар Хоразм зиндагӣ ва фаъолият дошт. Абусаҳли Масеҳӣ устод ва дӯсти наздики Ибни Сино буда, дар Хоразм ҳамроҳ кор кардаанд. Ҳарду узви маҷлиси уламои Абулаббоси Маъмун буданд. Баъди истилои …

АБУСАРРОҚА Абдурраҳмон ибни Аҳмади Балхӣ (соли таваллуд ва вафот номаъ­лум), шоири форс-тоҷик (асри 11). Дар тазкираҳо аз ин шахс чун шоири до- ираи адабии Ғазнин ёд мешавад. Касби асосиаш шоири набудааст. Вай бо дуредгарӣ (наҷҷорӣ) рӯз мегузаронид. Ашъори нафису дилангез, равону сода ва ба оҳанги мусиқӣ созгор (суруд) доштааст. Дар …

АБУСАЛИКИ ГУРГОНӢ (соли таваллуд ва вафот номаълум), яке аз аввалин шоирони форс-тоҷик (асри 9). Бино ба маълумоти «Таърихи Систон», ҳаёт ва фаъолияти эҷодии ӯ дар давраи салтанати Саффориён ҷараён ёфтааст. Аз ашъори Абусалики Гургонӣ ҳамагӣ 10 байт дастрас гардидааст, ки мавзӯашон васфи ёр, панду насиҳат ва мадҳ мебошад. Дар ни …

АБУСАИДХОН (соли тавллуд номаълум – вафот 1533), хони Бухоро (1531 – 33). Аз сулолаи Шайбониён, фарзанди Кӯчкунҷухон. Ҳангоми хони Бухоро буданаш байни аҳли дарбор барои соҳиб шудан ба тахту тоҷ низоъҳои бисёре pyx дода буданд. Абусаидхон олими машҳури соҳаи тасаввуф ва муриди вазираш Офоқхоҷа буд.

ЩУСЕВ Алексей Викторович (8. 10. 1873, Кишинёв—24. 5. 1949, Москва), меъмори советӣ, Меъмори Хизматнишондодаи СССР (I960), акад. АФ СССР (1943). Дар асарҳои нахустини худ мероси меъморони қадими русро эҷодкорона аз нав кор кард: тармими калисои Василий (а. 12) дар Овруч, дайри Марфо Марьинск (1908—12), комплекси вокзали Казон дар Москва (сохтмонаш …

ЩУКИЦ Борис Васильевич (17. 4. 1894, Москва—7. 10. 1939, ҳамон ҷо), актёри советии рус. Арт. Халқии СССР (1936). Аз с. 1920 дар студияи Е. Б. Вахтангов. У яке аз санъаткарони барҷастаи мактаби реалистии советӣ ва ҳунарпешаи боистеъдод буд. Щ. яке ах аввалин актёронест, ки симои В. И. Ленин-ро дар спектакльҳо …