МУНҶИКИ ТИРМИЗӢ  Абулҳасан Алӣ ибни Муҳаммад (соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири асри 10 форс-тоҷик. Мувофиқи тасдиқи соҳиби таърихи «Эҳё-ул-мулуке, дар қарияи Мунҷики Тирмиз таваллуд ёфтааст ва тахаллуси адабиаш ҳам ба зодгоҳаш нисбат до­рад. Мунҷики Тирмизӣ пас аз таҳсили илму дониш ва ҳамчун шоир шуҳрат ёфтан, муддате дар дарбори Чағониён, …

МУНҶАК (Muntiacus), ҷинси хайвони ҷуфтсумест аз оилаи гавазнҳо. Мунҷик (Muntiacus muntjak). Дарозии танааш 80—100 сантиметр ва баландии сари дӯшаш 45—58 сантиметр. Думи борику дароз, пашми кӯтоҳ ва нарм дорад, наринааш шохдор (дарозии шохаш то 15 сантиметр). Ранги Мунҷак ашдабии зардча ва баъзан қаҳваранги бӯртоб мешавад. 5 намуд до­рад. Бештар дар …

МУНҶ, мунч (Vicia sativa), гиёҳи як ё дусолаест аз оилаи лӯбиёиҳо. Баландиаш 20—100 сантиметр; пояиасо­сан рости сершохча, барги мураккаб (дарозиаш 4—10 сантиметр), ки аз 3—8 ҷуфт баргча иборат аст, гули гу- ногунранг, ғилофаки 4—12-тухма, тухми гуногунранг (ашҳабия сабзча, дорчинӣ, сиёҳтоб ва ғайра) дорад. Моҳхои апрел- июн гулу мева мекунад. Мунҷ …

МУНҚ, калонтарин шаҳри Хута­лон (номи қадими вилояти Кӯлоб ва Балҷувон), ки дар болооби дарёи Аму, байни дарёҳои Панҷу Вахш, наздикии деҳаҳои Хонақоҳ ва Шахриминги назди Ховалинг воқеъ буд (асрҳои 9—15). Биноҳои Мунқ аз хишти пухта ва деворҳои шаҳр аз санг сохта шу­да буд. Димнаи Мунқ 1 километр дуртар дар шимоли …

МУНЪИМИ БУХОРОӢ  Ҳоҷӣ Абдурраҳмон ибни Қозибақо (соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири асри 17 тоҷик. Дар Самарқанду Бухоро таҳсил кардааст. Дар Самарқанд муддате қозӣ буд. Баъдтар ба хид- мати Абдулазизхон (аз сулолаи Аштархониён) дохил шуд. Пас аз вафоти Абдулазизхон ба Ҳиндустон сафар карда, ба дарбори Авралгзеб роҳ ёфт ва ба …

МУНШӢ (арабӣ — иншокунанда, нависанда), дабир, котиби дево­ни давлатӣ. Дар Осиёи Миёна ко­тиби шахсии хон ё ҳоким. Ба муншигй шахсони маълумотнок ва хушнавис қабул мешуданд. Муншиён одатан олиму фозил буданд ва бо ҳамин хусусият аз котибони муқаррарӣ фарқ мекарданд. Ба зиммаи Муншӣ навиштани мактубу фармонҳои хо­ну амирон ва китобати аксар …

МУНШӢ Муҳаммадюсуф иб­ни Хоҷабақо (соли таваллуд ва вафот номаъ­лум), муаррихи асри 17 тоҷик. Муншӣ дар дарбори ҳокими Балх Абдулмузаф- фар Муҳаммад Муқимхон муншӣ буд. Ҳамчун корманди масъули дипломатӣ ба дарбори Темуриёни Ҳинд сафар кардааст. Асари асосии Муншӣ в Таърихи Муқимхонӣ» мебошад. Асос: Мукиханская история. Персидско с таджикского, послесловие, примечание и …

МУНШАОТ (арабӣ — навиштаҷот), навиштаҷоти адабӣ ва мукоти- баест, ки муншиён тасниф кардаанд. Асоси муншаот мактуб аст: мактубҳои арбобони давлат, илму адабиёт, намояндагони санъат ва мукотибаи шахсӣ. Бештари Муншаот аз намунаҳои мукотибаи арбобони дав­лат, ёрлиқоту маношир, санадҳои никоҳу талоқ, харидуфурӯш иборатанд. То ба рӯзҳои мо Муншаоти олими файласуф Муҳаммади Ғазолӣ …

«МУНТАХАБ-УТ-ТАВОРИХ» асари таърихии Муҳаммад Ҳакимхон. Хоҷа Муҳаммад Ҳакимхон ибни Саидмаъсумхон соли 1802/03 дар Хӯқанд таваллуд ёфтааст. Дар аҳди Муҳаммадалихон ҳокими вилоятҳои Тӯрақӯрғон, Намангон ва ғайра буд. Дертар аз мансаби ҳокимӣ дур карда шуд ва баъди ин ба Россия, Туркия, Сурия, Фаластин, Миср, Арабистони Саудӣ ва Эрон сафар кард. Баъди бозгашт …

«МУНТАХАБ-УЛ-ЛУҒОТ», «М у н т а х а б-у л-л у ғ о т и Шоҳҷаҳонӣ», «Рашидии арабӣ», фарҳанги арабӣ ба форсӣ. Соли 1637 дар Ҳиндустон аз тарафи Абдуррашид ибни Абдулғафури Татавӣ тасниф шудааст. Мунтахаб-ул-луғот аз муқаддима ва 28 боб иборат аст. Калимаҳо аз рӯи ҳарфи аввал — бузургбахш (боб) …