МУОДИЛАИ КЛАПЕЙРОН, муо­дилаи Клайперону Менде­леев, муодилаи ҳолати гази идеалӣ pV = RT аст, ки дар он V — ҳаҷм, р — фишор ва Г — ҳарорати мутлақи газ, Л — собитаи газ мебошад (Л = кN; N — адади молекулаҳо дар ҳаҷми V, к — собитаи Болсман). Муодилаи Клапейрон қонуни …

МУОДИЛАИ КЕПЛЕР, муодилаи транссендентиеро гӯянд, ки намудаш у — с sin у = х аст. Тадқиқи Муодилаи Кеплер ҳангоми |с| < 1 будан басо муҳим аст. Ин ҳолат ба мавриде мувофиқ В меояд, ки у аз рӯи е ва 1« додашуда танҳо як карат муайян карда мешавад. Муодилаи мазкурро бори …

МУОДИЛАИ КВАДРАТӢ, муоди­лаи намуди ах*+Ьх+с — 0-ро гӯянд, ки дар он а, Ь, с ададҳои ихтиёрӣ буда, коэффисиентҳои муодила но­мида мешаванд. Муодилаи квадратӣ ду реша до­рад, ки аз рӯи формулаҳои ^ _ — Ь +У Ь’—4ас 1          Та 1 b —У bt—iae 2 а ҳисоб карда мешаванд. Ифодаи D = …

МУОДИЛАИ ИРРАСИОНАЛӢ, муодилаест, ки дар он бузургии но­маълум дар радикал (реша) мебо­шад, масалан, Уж — 2*5. Барои муоди­лаҳои иррасионалӣ мафҳуми «тартиби муодила» вуҷуд надорад. Асосан се усули ҳал кардани муодила­ҳои иррасионалӣ маъмул аст: 1) усули ҷорӣ намудани номаълуми ёрирасон, ки баъди он ҳалли Муожилаи иррасионалӣ ба ҳалли муодилаи расионалӣ бадал …

МУОДИЛАИ ИНТЕГРАЛӢ, муодилаест, ки функсияи номаълуми он таҳти аломати интеграл воқеъ аст. Муодилаи интегралии ҷинси ду­юми Фредголм ь аз соддатарин Муодилаи интегралист, ки дар он 1р(ж)—функсияи номаълум, /(ж)— аъзои озод, К (ж, t)—ядрои Муодилаи интегралӣ, X — параметр (ҳам қиматҳои ҳақиқӣ ва ҳам қиматҳои комплексӣ қа­бул карда метавонад) мебошад. Дар …

МУОДИЛАИ ДУАЪЗОӢ, муодилаи намуди ж* — а = 0-ро гӯянд, ки дар он а ягон адади ҳақиқӣ ё комплек­сӣ мебошад. Ба ҳал намудани чунин муодилаҳо масъалаи аз решаи дараҷаи n-ум баровардани адади а (ж »= у а) меоварад. Муодилаи дуаъзоӣ n-то решаҳои гуногун дорад, ки дар байни онҳо решаҳои ҳақиқӣ …

МУОДИЛАИ ДИФФЕРЕНДСИАЛИИ ХУДПАЙВАСТ, муодилаест, ки бо муодилаи ба худаш ҳамроҳшуда (пайваста) ҳалҳои якхела дорад (нигаред Муодилаҳои дифференсиалии ҳамроҳшуда). Муодилаи дифференсиалии худпайвасти оддии тартибашон ҷуфт (2m) ва тартибашон тоқ (2т — 1) мувофиқан шаклҳои зеринро доранд: ки дар он Ai функсияҳои х мебо­шанд. Мафҳуми Муодилаи дифференсиалии худпайваст дар назарияи муодилаҳои дифференсиалии …

МУОДИЛАИ ДИРАК, муодилаи квантии ҳаракати электронро гӯянд, ки мувофиқан ба хулосаҳои назарияи нисбият мураттаб сохта тудааст (П. Дирак, соли 1928). Аз Муодилаи Дирак бармеояд, ки электрон моменти миқдори  ҳаракати механикии хос-спин. Бо ёрии Муодилаи Дирак фомулаи саҳеҳтари  савияҳои энергияи атоми гид­роген (ва атомҳои гидрогенмонанд) ҳосил карда шуд, ки структуреаи нозуки …

МУОДИЛАИ ВАҚТ, фарқи байни вақти офтобии миёна ва вақти оф­тобии ҳақиқӣ (blht. Batfr) ба фарқи тулӯи мустақими Офтоби ҳақиқӣ ва Офтоби миёна баробар аст. Бештар Муодилаи вақтро чун фарқи вақти ҳақиқӣ ва вақти миёна муайян мекунанд; дар ин маврид Муодилаи вақт аломати муқобил дорад, ки ҳангоми истифода бурдани маълумотномаҳо ба …

МУОДИЛАИ ВАН-ДЕР-ВААЛС, муодилаи ҳолати газҳои реалӣ, ки олими Нидерландӣ Я. Д. Ван-дер-Ваалс соли 1873 пешниҳод кардааст ва он чунин намуд дорад: ин ҷо V ҳадми як кмоль газ дар фи­шори р ва ҳарорати мутлақи Т, /?=* = 8,31 • 10* собитаи универсалии газ мебошанд. Собитаҳои а ва 6 барои дар …