Омӯзишгоҳи республикавии маданию равшаннамой, муассисаи махсуси таълимиест, ки барои китобхона ва клубҳо мутахассисони дорои маълумоти миёнаи махсус тайёр мекунад. Соли 1945 ҳамчун техникум таъсис шуда аввал 40 нафар талаба дошт. То соли 1947 дар бинои Институти давлатии педагогии Ду­шанбе воқеъ буд, баъд ба бинои алоҳида ба pайони Ленин кӯчонда шуд. …

Омӯзишгоҳи педагогӣ, муассисаи таълимии миёнаи махсусест, ки муаллимони снифҳои ибтидоии мактаби маълумоти умумӣ, мураббиёни муассисаҳои томактабӣ, муаллимони тарбияи ҷисмонӣ, мусиқӣ, санъати тасвирӣ ва накшакашӣ, таълими меҳнати синфҳои 4—8-ум, роҳбарони мусиқии муассисаҳои то­мактабӣ, сарпионервожатийҳо тайёр мекунад. Ба Омӯзишгоҳи педагогӣ шахсони дорои маълумоти синфи 8 ва миёна қабул карда мешаванд. Аввалин муассисаҳои …

Омӯзишгоҳи педагогии Ду­шанбе, ба номи Н. К. Круп­ская, муассисаи таълимии духтаронаест, ки баробари ихтисос маъ­лумоти миёна медиҳад. Соли 1959 дар заминаи шуъбаи томактабии Омӯзишгоҳи педагогии шаҳри Конибодом ҳамчун Омӯзишгоҳи педагогии томактабӣ таъсис ёфтааст ва соли 1975 ба Омӯзишгоҳи педагогӣ табдил дода шуд. Соли аввали хо­ниш 45 нафар духтарон таҳсил мекарданд. …

Омӯзишгоҳи олии техникӣ Москва ба номи Н. Э. Бауман, яке аз қадимтарин донишкадаҳои олии техникӣ ва калонтарин маркази таълимию илмии тадқиқотии СССР дар соҳаи мошинсозию асбобсозист. Соли 1830 ҳамчун омӯзишгоҳи ҳунармандӣ «барои тайёр кардани устоҳои моҳири дорои маъ­лумоти назарӣ» таъсис ёфт. Аз соли 1868 Омӯзишгоҳи техникии императорӣ (бо факултетҳои химия …

Омӯзишгоҳи олии рассомии саноатӣ Ленинград ба номи В. И. М у х и н а, соли 1945 таъ­сис ёфтааст (дар заминаи Омӯзишгоҳи рассомии техникии ба номи А. Л. Штиглис, соли 1876). Аз соли 1948 инҷониб — омӯзишгоҳи олӣ. Соли 1953 ба Омӯзишгоҳ номи В. И. Мухина дода шуд. Омӯзишгоҳ  факултетҳои …

Омӯзишгоҳи олии бадеии саноатӣ Москва (собиқ Стро­ганов), яке аз кӯҳнатарин марказҳои санъати нафисаест дар истеҳсолот. Соли 1825 бостоншинос ва ҳаводоси санъат граф С. Г. Строганов дар Москва «Мактаби нақшакашӣ барои ҳунармандон»-ро таъсис кард. Соли 1843 ба муассисаи таълимии давлатӣ табдил ёфт, соли 1860 Омӯзишгоҳи рассомии техникии Строганов ном гирифт. Омӯзишгоҳ …

Омӯзишгоҳи нахимовчиён, муассисаи маълумоти миёнаи ҳарбию баҳрист, ки қабулаш маҳдуд буда, тарбиягирандагонро барои до­хил шудан ба омӯзишгоҳҳои олии ҳарбию баҳрӣ тайёр мекунад. Ин гу­на омӯзшигоҳҳо дар СССР солҳои 1943—45 дар шаҳрҳои Ленинград, Рига, Тбилиси барои таълиму тарбияи фарзандони хизматчиёни ҳарбӣ, пар­тизанҳо, коргарону колхозчиёне, ки дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ ҳалок гардидаанд, …

Омӯзишгоҳи мусиқӣ, ш. Ленинобод ба номи Содирхони     ҳ о ф и з. Муассисаи таълимии махсусест, ки мутахассисони соҳаи мусиқӣ тайёр мекунад. Таъсисаш соли 1929. Аввал 50 нафар таҳсил мекарданд. Омӯзишгоҳи мусиқиро Артистони Халқии СССР P Т. Фозилова, Ғ. Валаматзода, Ҳ. Мавлонова, Артистони Халқии Республикаи Советии Сотсиалистии Тоҷикистон О. Назаров. М. …

Омӯзишгоҳи мусиқӣ, Д уш а н б е. Муассисаи таълимии махсусест, ки мутахассисони соҳаи мусиқӣ тайёр мекунад. Соли таҳсили 1945—46 дар шаҳри Сталниобод таъсис шудааст. Аввалин директорат Н. А. Будкевич. Аввал шуъбаҳои ғижжак, фортепяно, скрипка, вокалӣ ва дирижёрӣ дошт. Барои муассисаҳои санъат корманд ва мактаб муаллим тайёр мекунад. Дар Омӯзишгоҳи …

Омӯзишгоҳ, муассисаи таълимию тарбиявист, номи муассисаҳои таълимии гуногуни касбҳои техни­кӣ, миёнаи махсус (масалан, педагогӣ, тиббӣ, санъат) ва қисман олист (масалан, омӯзишгоҳи олии ҳарбӣ, Омӯзишгоҳи олии техникии Москва ба номи Н. Э. Бауман). Дар Россияи тореволютсиони як қатор муассисаҳои маълумоти умумиро (омӯзишгоҳи олии ибтидоӣ, омӯзишгоҳи реа­лӣ, омӯзиҳгоҳи уезди) низ Омӯзишгоҳ меномиданд.