Гуногун

СУДХУРӢ, дар ҷамъияти истисморӣ қарз додаии пул ва гарифтани фоидаи зиёдро гуянд. Маъмулан маблағи додашуда барои хариду фурӯш истифода мешуд. Маблағе, ки ҳамчун капитал дода мешавад, капитали судхӯрӣ ном дорад.

СУДРАБКАЛН Ян (иоми аслиаш Арвид; 17. 5. 1894, Инчукалнси ҳозира ноҳияи Рига—4. 9. 1975, Рига), шоири советии латиш, шоири Халқии Латвия (1947), академики Академияи Фанҳои Ресспубликаи Совети Сотсиалистии Латвия (1973), Қаҳрамони Меҳнати Социалиотӣ (1974). Аъзои КПСС аз соли 1954. Иштирокчии Ҷанги якуми ҷаҳонӣ(1914—18). Асарҳояш аз соли 1909 нашр шудаанд. Дар …

АБУИСҲОҚИ ИСФАРОЙИНӢ Иброҳим ибни Муҳаммад (соли таваллуд номаълум, Исфаройини Хуросон – 1027, Нишопур), мутакаллими ашъария, фа- қеҳи шофеия, тарғиботчии таълимоти ашъария дар Нишопур. Илмҳои замо- нашро дар зодгоҳаш омӯхта, соли 962 ба Бағдод омад ва дар он ҷо таълимоти каломи ашъарияро фаро гирифт. Сипас ба Нишопур баргашта, мадрасаи худро таъсис …

АБУИСҲОҚИ АТЬИМА Ҷалолуддин Ҳаллоҷи Шерозӣ маъруф ба Бусҳоқи Атъима ва Шайхи Атъима (соли таваллуд номаълум – вафот 1423), шоири форс-тоҷик. Тахаллус Атьимаро ба сабаби дар бораи таомҳо шеър гуфтанаш интихоб намудааст. Дар зодгоҳаш – Шероз таҳсил ва зиндагиву эҷод кардааст. Бо касби ҳаллоҷӣ машғул буд. Дар шеъру шоирӣ ис­теъдоди баланд …

АБУИБРОҲИМ МУНТАСИР, машҳур ба Исмоили Мунтасир (соли таваллуд  но­маълум – қатл 1005, деҳаи Маймурғ ноҳияи Рӯдбори Эрон), охирин амири сомонӣ аз сулолаи Сомониён. Солҳои 1000 – 05 ҳукмронӣ кардааст. Абуиброҳим Мунтасир бародари хурдии ду амири сулолаи Сомониён – Абдулмалик ибни Нӯҳ ва Мансур ибни Нӯҳ аст. Баъди он ки соли …

АБУИБОДИ МУБАД Абуибод ибни Ваҳҳоб (688, Мозандарон – 743, Мак­ка), ҳофиз, оҳангсоз ва машшоқи фор­су тоҷик. Аслан эронӣ буда, ҳангоми истилои арабҳо ба Макка омадааст. Абуибоди Мубад санъати сарояндагиро аз падараш меомӯзад. Ӯ аввал бе ҳамовозии созҳои мусиқӣ суруд мехонд. Дертар бо санъаткорони Хуросону Мовароуннаҳр ошноӣ пайдо карда, аз онҳо …

АБУЗИРОА Абузаръа, Муаммарии Гургонӣ (соли таваллуд ва вафот номаъ­лум), шоири форс-тоҷик (охири асри 10). Мувофиқи маълумоти Муҳаммад Ав- фӣ дар «Лубоб-ул-албоб» Абузироа дар охирҳои салтанати Сомониён ба доираҳои адабии Бухоро роҳ ёфта, дар васфи ҳокимони сомонӣ қасидаҳои мадҳӣ навиштааст. Аз ашъори Абузироа то замони мо ҳамагӣ 11 байт боқӣ мондаанд. …

СУДА чизест, ки соида мисли орди бехта нарм ва кӯфта шуда бошад, ба монанди сурма, намак ва ғайра.

СУВОРОВ Александр Васильевич (43. 11. 1729 ё 1730, Москва—6. 5. 1800, Петербург), графиРымник (1789), князиИталия (4799), сарлашкари рус, генерали ссимус (1799). Бо роҳбарии падараш генерал Василий Иванович Суворов (1705—75) артиллерия, фортификация, таърихи ҳарб ва забонҳоя хориҷиро омӯхт, худро бо машқҳои ҷисмонӣ обу тоб медод. 1748 ба сифати капрал дар лейбгвардияи …

СУБҲОНҚУЛОВ Магалим Акрамович (11. 4 1920, деҳаи Старое Куручевои ноҳияи Баклински Бошқирдистон—10. 9. 1976, Душанбе), математики советӣ, доктори илмҳои физика ва математика, профессор (1964). Иштирокчии Ҷанги Бузурги Ватанӣ. Соли 1943 аввал дар Институти давлатии педагогии Бухоро, баъд дар Университети давлатии Ӯзбекистон (Тошканд) таҳсил кард, аспирант (1947—50). Солҳои 1954—76 мудири кафедраи …