«Ораз» (арабӣ сг А* — рухсора, чеҳ­ра), 1) номи шӯъбаест дар системаи «Дувоздаҳмақом». Дар қисмати насрии мақомҳои «Наво» ва «Дугоҳ»-и «Шашмақом» амал дошта, бо номи «Орази Наво» ва «Орази Дутоҳ» маъмул аст. Усули дойра, сохти оҳангӣ ва ченаки шеърии «Ораз» дар ҳарду мақом якхела буда, ба пардаҳои ҳар ду мувофиқат …

Оптимизм ва пессимизм (аз лотинӣ optimus — беҳтарин ва pes- simus—бадтарин), ду муносибати зидди ҳамдигар ба рафти ҳодисаҳо; оптимизм боварӣ ба ояндаи нек, имкони тантанаи некӣ бар бадӣ, адолат бар беадолагист, пессимизм — анҷоми бади ҳодисаҳо, рӯҳафтодагӣ, нобоварӣ ба тантанаи некӣ бар бадист. Дар таърихи фалсафа ҷаҳонбинии оптимистиро бисёр мутафаккирон …

Оптимизатсия (лотинӣ optimum — беҳтарин), просесси ёфтани макси­мум ё минимум функсияи додашуда ё аз (маҷмӯъҳои имконпазир ин­тихоб намудани варианти беҳтарин. Усули боэътимоди ҷустуҷӯи вариан­ти беҳтарин муқоисаи ҳамаи вариантҳои имконпазир (алтернативаҳо) ба ҳисоб меравад. Агар миқдори ал­тернативаҳо беинтиҳо бошад, ҳангоми ҷустуҷӯи варианти беҳтарин аз усулҳои программасозии математи­кӣ истифода мебаранд. Аммо программасозии …

Оптикаи ғайрихаттӣ, як соҳаи оптикаи физикист, ки дар он паҳншавии дастаҳои пуриқтидори рӯшноӣ дар ҷисмҳои сахт, моеъ ва газ, инчунин таъсири мутақобили онҳо бо модда тадқиқ мешавад. Бо бунёди лазерҳо оптика ба манбаъҳои афканишоти когерентии иқтидорадшон то 10®—dO11 Вт соҳиб шуд. Дар чунин майдони зӯри рӯшноӣ ҳодисаҳои тамоман нави оптикӣ …

Оптикаи электронӣ ва ионӣ, илмест дар бораи рафтори дастаҳои электрону ионҳо дар вакуум таҳти таъсири майдонҳои электрӣ ва магнитӣ. Азбаски тадқиқи дастаҳои электронӣ нисбат ба дастаҳои ионӣ пештар оғоз ёфтаасту дастаҳои электронӣ назар ба дастаҳои ионӣ маъмултаранд, бештар истилоҳи «Оптикаи электронӣ» истифода ме­шавад. Вай асосан бо масъалаҳои ташшккул, фокусиронӣ ва …

Оптикаи шуоӣ, як қисми опти­ка аст, ки паҳноиши шуои рӯшноӣ, аз сатҳи ҳудудии муҳит инъикос шудани рӯшноӣ ва қонуниятҳои шикасти шуои рӯшноиро меомӯзад (нигаред Оптикаи геометрӣ).

Оптикаи физикӣ, нигаред Оптика.

Оптикаи нейтронӣ, як соҳаи физикаи нейтронист; ҳодисаҳоеро меомӯзад, ки шабеҳи ҳодисаҳои оптикӣ буда, ҳангоми таъсири мутақобили дастаи нейтронҳо бо модда ё худ бо майдонҳои магнитиву гравитатсионӣ ба амал меоянд. Ҳодисоти мазкур хоси нейтронҳои суст мебошанд. Инкисор ва инъикоси дастаҳои нейтронӣ дар сарҳади ду муҳит, инъикоси пурраи дастаи нейтронӣ аз ҳудуди …

Оптикаи геометрӣ, як фасли оптика буда қонунҳои паҳноиши рӯшноиро дар асоси тасаввурот оид ба шуоъҳои рӯшноӣ меомӯзад. Хатеро шуои рӯшноӣ гӯянд, ки қад-қади он сели рӯшноӣ паҳн мешавад. Мафҳуми шуоъ фақат то дами дар қитъаҳои аз ҷиҳати оптикӣ ғайриякҷинсаи муҳит ба назар нагирифтани дифраксияи рӯшноӣ ба ҳақиқат мувофиқ аст, яъне …

Оптикаи атмосферӣ, як фасли физикаи атмосфера буда, ҳодисаҳои оптикиеро меомӯзад, ки ҳанго­ми аз атмосфера гузаштани рушноӣ ба амал меоянд (шафақ, тирукамон, сароб, таӯйири ранги осмон, пароканиш ва афканиши радиатсияи намоён ва нонамоён аз тарафи атмосфера, поляризатсияи рӯшноии осмонӣ, назарнамоии предметҳо ва ғайра). Вазифаи асосии Оптикаи атмосферӣ аз омӯхтани хосиятҳои оптикии …