ТАХАЙЮЛ, хаёл (арабӣ —фикр кардан, тасаввур), фаъолияти психикиест иборат аз ҳосил намудани тасаввур ва образҳои фикрии пешвар идрокнашуда. Ҷиҳати асосии тахайюл дар он ифода меёбад, ки одам маҳсули ин ё он фаъолиятро пеш аз анҷоми худи фаъолият тасаввур карда метавонад ва амалу рафтори худро пешбинӣ менамояд. Масалан, коргар ба нақша …
Муфассал »ТАСАВВУР
ТАСАВВУР (арабӣ —ба ёд овардан), дар психология пайдо шудани образи чизе дар қишри мағзи сар. Тасаввур образи предмету ҳодисаҳои воқеист, ки пештар идрок шудааст. Манбаъ ва сарчашмаи Тасаввур ҳақиқати объективист. Тасаввур зинаи муштараки эҳсосот ва тафаккур ба ҳисоб меравад. Тасаввур аслан биноӣ, шунавоӣ мутаҳаррик мешавад. Хелҳои тасаввур дар ҳар одам …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ ҚИЁСӢ
ПСИХОЛОГИЯИ ҚИЁСӢ, як соҳаи психологияро гӯянд, ки пайдоишу инкишофи психикаи ҳайвонот ва инсонро меомӯзад. Ташаккули Психологияи қиёсӣ бо асарҳои Ж, Б. Ламарк, хусусан Ч. Дарвин, дар Россия — В. А. Вагнер алоқаманд аст. В. А. Вагнер Психологияи қиёсиро ҳамчун илме, ки зоопсихология ва психологияи одамро муттаҳид намудааст, ба қалам медиҳад. …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ МЕҲНАТ
ПСИХОЛОГИЯИ МЕҲНАТ, як соҳаи психологиро гӯянд, ки ҷиҳатҳои психологии фаъолияти меҳнатии одамро меомӯзад. Психологияи меҳнат дар охири асри 10 ва ибтидои асри 20 баробари ривоҷу равнақи истеҳсолот, ба вуҷуд омадани навъҳои нави фаъолияти меҳнатӣ ва касбҳои оммавӣ, зиёд шудани талабот ба одам ташаккул ёфт. Дар аввалҳо муҳимтарин проблемаи Психологияи меҳнат …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ ПЕДАГОГӢ
ПСИХОЛОГИЯИ ПЕДАГОГӢ, як соҳаи психология, ки қонуният ва хусусияти андӯхтани дониш, пайдо кардани маҳорату малака ва ташаккули шахсияти бачаро дар ҷараёни таълиму тарбия меомӯзад. Маълумоте, ки Психологияи педагогӣ аз омӯхтани ҳодисаҳои рӯҳӣ ба даст меорад, дар методикаи хусусии таълими ин ё он илм дар зинаҳои гуногуни таълим татбиқ мешаванд. Бинобар …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ ИҶТИМОӢ
ПСИХОЛОГИЯИ ИҶТИМОӢ илмест, ки қонунияти рафтор ва фаъолияти одамони ба гурӯҳҳон иҷтимоӣ дохилшуда, инчунин хусусиятҳои психологии ин гурӯҳҳоро меомӯзад. Масъалаҳои Психологияи иҷтимоӣ пеш дар ҳудуди таълимоти мухталифи фалсафӣ тадқиқ мешуданд. Аввалин ақидаҳои иҷтимоию психологӣ дар нимаи дуюми асри 19 пайдо гардиданд, вале Психологияи иҷтимоӣ ҳамчун як соҳаи илми психология дар …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ КАЙҲОНӢ
ПСИХОЛОГИЯИ КАЙҲОНӢ як фасли психология буда, ҷиҳатҳои психологии кайҳоннавардонро меомӯзад. Тадқиқоти озмоишгаронаи психологӣ, ки бо просесси интихоб ва тайёр кардани кайҳоннавардон, баланд бардоштани самараи фаъолияти онҳо алоқаманд аст, мазмуни асосии Психологияи кайҳониро ташкил медиҳад. Психологияи кайҳонӣ оид ба тартиби мусоиди. меҳнати ҷисмониву фикрии кайҳоннавардон ва ҳамгирии онҳо тавсияҳо таҳия мекунад, …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯ
ПСИХОЛОГИЯ (аз юнонӣ psyche- рӯҳ, район ва logos — сухан, таълимот) равоншиносӣ, илмест дар бораи қонунҳои объективии фаъолияти рӯҳӣ, аз ҷумла эҳсос, идрок, хотир, тасаввур, хаёл ва ғайра. Психология инчунин қонунҳои ташаккули талабот, шавқӯ ҳавас, малака, одат, мизоҷ, характер, қобилият ва ғайраpo, ки хусусиятҳои психологии шахсият ҳисоб меёбад, меомӯзад. Психология …
Муфассал »СТРЕСС
СТРЕСС (аз англисӣ stress— шиддат), дар психология, физиология ва тиб ҳолати иштидоди рӯҳист, ки ҳангоми фаъолияти одам дар шароитҳол мушкил (ҳаёти ҳаррӯза, инчунин вазъиятҳои махсус, масалан, парвози кайҳонӣ ва ғайра) ба вуҷуд меояд. Мафҳуми Стрессро ба илм физиологи канадагӣ Г. Селье (1936) дохил кард. Ҳангоми авҷи Стресс нуқсҳои идрок, хотира …
Муфассал »