Теги: Ислом

ШОФЕИЯ як мазҳаби равяи суннии дини исломро гӯянд, ки бо номи асоогузораш Абуабдуллоҳи Шофеӣ (767—820) маъмул аст. Аввал он дар Бағдод ва Қоҳира интишор ёфта буд. А-ҳои 9—10 маркази Ш. Макка ва Мадина шуд. Минбаъд дар Сурия, Кирмони Эрон, Бухоро, қисми зиёди Хуросону Мовароуннаҳр паҳн гардид. Дар аҳди Фотимиён исмоилия …

ШИА (ар. — тарафдорон, гуруҳ), як равияи дини исломро гуянд, ки Алӣ ва авлоди бевоситаи уро баъди Муҳаммад ворисони ҳақиқии хилофат медонад. Ш. а. 7 дар натиҷаи муборизаи феодалон барои ҳокимият ҳамчун гуруҳи сиёсӣ ба вуҷуд омадааст. Аввалҳо дар Хилофати араб давлатро мувофиқи нишондоди Қуръон ва суннат халифа идора мекард. …

ШАРИАТ (ap.—қонун, ҳукм), 1) дар ислом, маҷмӯи қоидаю қонунҳои динӣ, нормаҳои ахлоқӣ, гражданию сиёсӣ ва ҷиноиест, ки барои ҳамаи мусулмонон воҷиб буда, гӯё мӯъминонро аз шар ва гумроҳӣ амин медоштааст. Асоси Шариат ва маънои истилоҳии он дар сураи «ҷосия»-и Қуръон, таъкид шудааст. Манбаи асосии Шариат Қуръон, суннат, қиёс, иҷмоъ, фатво …

ЧАШМБАНД, як навъ тӯрпардаи  мӯинаро гӯянд, ки занони мусулмон рўи худро аз номаҳрамон мепӯшанд. Он аввал дар Арабистон, минбаъд дар байни дигар  халқҳои Шарқ, аз ҷумла Осиёи Миёна паҳн гардид.Чашмбандро асосан аз  қили асп мебофтанд; дар баъзе ноҳияҳои Афғонистон тӯри Чашмбандро бо  шаддаи рангин оро медоданд. Барои  парешон нашудави тӯри …

ХУТБА (ар. — хитоб, суханронӣ), таблиғест, ки ба воситаи хатиб баён мешавад. Он дар маросимҳои динии ислом мақоми хос дорад. Барои таблиғу таҳкими дин воситаи муҳиме буда, ба диндорон таъсири зиёде мерасонад. Дар ислом Xутба ҳар ҳафта дар намози ҷумъа ва дар идҳои рамазон, қурбон, ҳангоми гирифтани Офтоб, наборидани борон …

ХУЛАФОИ РОШИДИН (халифаҳои росткор) (632—661), давраи ҳукмронии чор халифа (Абўбакр, Умар, Усмон, Ҳайдар (Алӣ)-ро ки бо Муҳаммад хешии авлодӣ ё оилавӣ доштанд, дар бар мегирад. Баъди марги Муҳаммад (с. 632) ва ба сари хилофат омадани Абўбакр бисёр аз қабилаҳои араб, ки исломро қабул карда буданд, аз ў рўй гардонданд. Дар …

ХУДО, аллоҳ, илоҳ, холиқ, парвардигор, эзид, яздон, мавҷуди фавқуттабииеро гўянд, ки ба ақидаи аҳли дин гўё ҷаҳон ва ҷаҳониёнро офарида, низоми тамоми оламро дар даст доштааст. Xудо ҳамчун образи тахайюлӣ инкишофи тўлониро аз cap гузарондааст. Дар динҳои ибтидоӣ эътиқод ба образҳои асотирӣ ва дигар мавҷудоти гуногуни беҷон вуҷуд дошт. Таълимот …

ХОРИҶИЯ (аз ар. —берун шудан), аввалин фирқаи исломро гуянд, ки дар ҷараёни муборизаи Алӣ ба муқобили Муовия барои хилофат пайдо шуда буд. Дар ибтидо Xориҷия манфиати оммаи васеи халқ, хусусан деҳқононро ифода мекард ва таълимоти нисбатан демократии ҷамоаи исломиро тарғиб менамуд. Фирқаи мазкур баробарии ҳамаи мусулмонон, аз ҷумла аҳолии ғайриарабро …

СУННӢ (арабӣ          аз  — роҳ, равиш, одат), суннигарӣ, яке аз ранияҳои асосии исломро гӯянд, ки баъди Муҳаммад пайравони ӯ — Абӯбакру Умар ва Усмону Алиро ворисони ҳақиқии хилофат медонанд. Асоси Сунниро дини расмми хилофат ташкил медод, ки дар аҳди чор халифаи аввал ташаккул ёфта буд, Бино ба таълимоти Суннӣ, сардори …

СУННАТ (арабӣ — роҳ, равиш, одат), қадас, маҷмӯи ривоятҳост дар боби зиндагӣ ва рафтору гуфтори Муҳаммад. Дар асрҳои 7—8 ба вуҷуд омада, баъди Қуръон дуюмин манбаи муқаддаси исломӣ эътироф шудааст. Суннат аз ҳадисҳо иборат мебошад, ки дар мавзӯъҳои гуногуни ҳуқуқию ахлоқӣ ва таърихӣ гуфта шудаанд. Сараввал ҳадисро саҳобаҳои Муҳаммад — …