Гуногун

ЧАЗОВ Евгений Иванович (тав. 10. 6. 1929, ш. Горький), терапевти советӣ, акад. АФ СССР (1979) ва АИТ СССР (аз с. 1971), Қаҳрамони Меҳнати Социалистӣ (1978); аъзои КМ КПСС (1986). Аъзои КПСС аз с. 1962; баъди хатми Ин-ти тиббии Киев (1953) дар Ин-ти 1-уми тиббии Москва ва Ин-ти терапияп АИТ СССР …

ЧАВЧАВАДЗЕ Илья Григорьевич (8. 11. 1837, Кварели—12. 9. 1907), нависанда ва ходими ҷамъиятии гурҷӣ. Асосгузори реализми танқидӣ дар адабиёти гурҷӣ. Аз оилаи князь. С. 1857 ба Университети Петербург дохил шуд. С. 1861 ба ватан баргашта, ҷараёни адабиёти революционию демократии гурҷиро сарварӣ кард. Муҳаррири г. «Иверия» (1877—1902), раиси правленияи Ҷамъияти драматургони …

ЦИЦИН Николай Васильевич (18. 12. 1898, Саратов—17. 7. 1980, Ялта), ботаник, генетик ва селекционери советӣ, акад. АФ СССР (1939) ва ВАСХНИЛ (1938), ду карат Қаҳрамони Меҳнати Социалистӣ (1968,1978). Аъзои КПСС аз с. 1938. Депутати Совети Олии СССР (даъватҳои 1-4). Лауреати Мукофоти давлатии СССР (1943),Мукофоти ленинӣ (1978). Бо панҷ ордени Ленин, …

ЦОЙ Пётр Васильевич (тав. 23. 2. 1929, деҳаи Сучани p-ни Тернейски кишв. Примория), олими советӣ дар соҳаи теплотехника, доктори илмҳои техника (1969), проф. (1971). Аъзои КПСС аз с. 1965. Баъди хатми фак-ти физикаю математикаи УДТ (1954) муаллими мактаби миёна, техникум ва солҳои 1962—67 мудири кафедраи теплотехникаи умумии Ин-ти политехникии Тоҷикистон …

ЦИЦЕРОН Марк Туллий (Marcus Tullius Cicero) (3.1.106 то м., Арпинум—7. 12. 43 то м. дар наздикии Кайёт, Гаэти ҳозира), ходими сиёсӣ, нотиқ ва нависандаи Рими Қадим.Тарафдори сохти республикавӣ. Аз  ў  58 нутқи судию сиёсӣ, 19 рисола  оид ба масъалаҳои  фалсафа, сиёсат ва  ғ., инчунин 800 мактуб боқӣ мондааст. Асарҳои ӯ …

ЦИОЛКОВСКИЙ Константин Эду­ардович (17. 9. 1857, деҳаи Ижевск, ҳозира вил. Рязань—19. 9. 1935,Ка­луга), олим ва ихтироъкори советӣ дар соҳаи аэро ва ракетодинамика, назариян самолёту дрижаблҳо; асосгузори кайҳоннавардии муосир. Аа бачагиаш қобилияти шунавоиаш қариб пурра гум шудааст ва аз синнн 14-солагӣ худомўзӣ кардааст; с. 1879 барои унвони муаллимӣ ба тариқи экстерн …

ЦЕТКИН (Zetkin) Клара (5. 7. 1857, Видерау, Саксония —20.           6. 1933, Архангельское, наздики Москва), ходими ҳаракати коргарии Германия ва байналхалқӣ, яке аз асосгузорони Партияи Коммунистии Германия (ПКГ). Аз оилаи муаллим. Солҳои 1881—1918 аъзои Партияи с. д.-и Германия. Цеткин с. 1889 дар тайёр кардан ва гузаронидани конгресси муассисони Интернационали 2юм дар …

ЦЕНТРИЗМ, ҷараёни идеявӣ-сиёсӣ, ки дар рафти муборизаи байни равияҳои реформистӣ ва революционӣ дар давраи Интернационали 2-юм ба вуҷуд омада буд. Центризм мекушид, ки зиддиятҳои оштинопазири байни реформистон ва революционерон бо роҳи гузашткуниҳо ба оппортунизм дар масъалаҳои асоситарини программавӣ ва тактикаи ҳаракати коргарӣ бартараф намояд. Фарқи центристҳо аз оппортунистони ошкоро ин …

ЦЕНТРАЛИЗМИ ДЕМОКРАТӢ, муҳимтарин принципи сохти ташкилӣ ва фаъолияти партияҳои коммунистию коргарӣ; дар давлатҳои социалистӣ принципи тартиботи давлат, сохт ва фаъолияти органҳои давлатӣ, ташкилотҳои ҷамъиятии меҳнаткашон, системаи идоракунии хоҷагии халқро гўянд. Принципи Централизми демократӣ аз моҳияти ҳаракати пролетарӣ ва дигаргунсозии социалистии ҷамъият бармеояд; он қисми таркибии таълимоти марксистӣ-ленинӣ дар бораи партияи …

ЦЕНТ (аз лот. centum — сад), 1) тангаи майдаи ШМА, ки баробари 1/100 доллар аст. 2) Тангаи майдаи Австралия, Канада, Нидерланд, Зеландияи Нав, Шри-Ланка, Кения, Либерия, Сомалӣ, Танзания, Уганда, Ҳабашистон ва баъзе мамлакатҳои диг.