Гуногун

ЯТИМОВА Шарифа (тав. янв. 1924, деҳаи Ӯӯибодоми С. қ. Чортеппаи ҳозира p-ни Ленин), пахтакор, Қаҳрамони Меҳнати Социлистӣ (1947). Аъзои КПСС аз с. 1956. С-ҳои 1938—44 колхозчӣ, 1944 —53 сардори звено, 1953—60 сардори бригадаи пахтакории к-зи «Съезди 22-юми партия»-и p-ни Ленин ва аз с. 1960 мудири боғчаи бачагонаи к-зи номбурда. Звенои …

«ЯТИМАТ–УД–ДАҲР» номи пуррааш «Ятиматуд-даҳр фӣ маҳосин адл-ил-аср», тазкираи Саолибӣ, ки с. 1000 таълиф кардааст. Таҳрири наваш 1011—17. Дар «Я.» муҳити адабии а-ҳои 10— 11-и Миср, Шом, Ироқ, Андалус, Хуросону Мовароуннаҳр ва ғ. мухтасар тавсиф гардида, аз эҷодиёти намоёнтарини шоирону нависандагон намунаҳо оварда шудаанд. «Я.» чаҳор қисм дошта, ҳар қисм дорои …

ЯСТРЕБИНСКИЙ Анатолий Александрович (тав. 10. 7. 1932, р-ни Майский, РАСС Каб. Балд.), физику химики     советӣ, доктори илмҳои химия (1983). Аъзои КПСС аз с. 1962. УДТ-ро хатм кардааст (1954). Мудири кафедраи физикаи ядро (1975—83) ва аз янв. 1983 мудири лабораторияи физикаи мустаҳкамии полимерҳои УДТ ба номи В. И. Ленин. Корҳои илмии …

ЯСПЕРС (Jaspers) Карл (23. 2. 1883, Ольденбург —26. 2. 1969, Базель), файласуфи немис (РФГ), ва намояндаи асосии экзистенциализми динӣ; психиатр. Дар ун-тҳои Берлин, Геттинсен ва Гейдельберг (1902 —08) маълумоти тиббӣ гирифтааст. Аз 1908 ассистенти клиникаи психиатрӣ дар Гейдельберг, аз 1916 проф. психология, аз 1921 проф-и фалсафаи Ун-ти Гейдельберг (1937 аз …

ЯСЕНСКИЙ Бруно (Виктор Яковлевич) (17.07.1901, мавзеи Климонтови уезди Сандомир, губернияи Радом, ҳозира Полша-20.10.1941), нависандаи поляку рус. Аз оилаи табиб. Ун-ти Краковро хатм кардааст (1922). Асарҳояш аз соли 1918 чоп шудаанд.  Мунаққидони буржуазӣ ба ӯ «болшевики назми поляк» ном дода буданд. С.1924 муҳарири газетаи комунистии «Минбари коргар» (Лвовь) буд. Мақолаҳои И. …

ЯРОШЕНКО Николай Александрович (13. 12. 1846, Полтава —7. 7. 1898, Кисловодск), рассоми рус. Маълумоти ҳарбӣ гирифта, с. 1892 бо унвони генерал-майор ба истеъфо баромадааст. Я. аз аввалин рассомони рус аст, ки коргарони заводро чун қувваи тавонои ҷамъиятӣ тасвир намудааст («Гӯлахӣ», 1878, Нигористоли Третьяков). Дар мусаввараҳои Я. образи ҷавонони равшанфикр ва …

ЯРМА, маҳсулоти хурокворист, ки дар натиҷаи майда ё дукафон намудани ғалладонаи гуногун ҳосил мекунанд. Я.-ро бештар аз арзан, марҷумак, инчунин сулӣ, ҷуворимакка, гандум, нахуд ва қисман аз ҷуворӣ, қуноқ, наск ва ғ. тайёр мекунанд. Я. хуроквории хеле пурқимат (махсусан Я.-и мардумак, сулӣ, лубиёиҳо ва ғ.). Онро организм нағз ҳазм мекунад, …

ЯРАШОВ Эргаш (1900—10. 3.1960, p-ни Ленин), агроном, Қаҳрамони Меҳнати Социалистӣ (1951). Устоди пахтаи РСС Тоҷ. (1947). Аъзои КПСС аз с. 1929. Я. дар солҳои гуногун            муаллим, раиси С. қ., раиси к-зи  сарагрономи к-з буд. Бо орденҳои Ленин, «Нишони Фахрӣ» ва медали «Барои меҳнати шуҷоатнок дар Ҷанги Бузурги Ватани солҳои 1941—1945» …

ЯМОМӢ Абусаид (с. тав. номаълум— ваф. 1030, Басра), табиб ва мунаҷҷими форс-тоҷик. Аз муосирони Ибни Сино буда, дар байни ҳамзамононаш бо номи «Шайхи тоифа» ва «Раиси силсила» шуҳрат дошт. Ҳаёт ва таҳсилаш дар ш. Басра ҷараён ёфтааст. Асарҳои машҳуртаринаш: «Шарҳи «Китоби масоил»-и Ҳусайн Ибни Исҳоқ, «Шарҳи «Фусул»-и Буқрот» (ду ҷилд), …

ЯМОМӢ Абулфараҳ ибни Муҳаммад (с. тав. номаълум— ваф. 1047), файласуф ва табиби маъруфи форс-тоҷик; яке аз муосирони Абуалӣ ибни Сино. Я. дар ш. Басра таваллуд ёфта, дар ҳамон ҷо таҳсили илм кардааст. Ӯ илми тибро аз падараш Ямомӣ Абусаид омухтааст. Я. ба Аҳвоз омада бо Ибни Сино вомехурад ва якчанд …