Гуногун

ҚАЛЪАИ ХУҶАНД, қисми таркибии истеҳкомии ш. Хуҷандро гуянд. Қ. X. яке аз калонтарни қаъаҳои Осиёи Миёна буда, таърихи 2500-сола дорад. Онро Экспедицияи археологии комплексии шим. Тоҷикистон тадқиқ кард. Қалъа дар а-ҳои 6—5 то м. бино шуда, аввал садди хокӣ, сонитар девори нисабатан ғафси бо хишти хам сохташуда дошт. Қисмҳои таркибии …

ҚАЛЪАИ МИР, димнаи бисьёрқабатаи мансуб ба ибт. а. 6 то м.— а. 19 м., ки дар ҳудуди ноҳ. Қабодиёни р-ни Қабодиён, вил. Қурғонтеппа воқеъ аст. Қ. М. с. 1950 аз тарафи М. М. Дьяконов кашф гардида, дар он с-ҳои 1951 ва 1979 ҳафриёти археологи гузаронида шуд. Димна 276X270 м масоҳат …

ҚАЛЪАИ МУҒ, ёдгории археологии а. 8, ки 3 км дуртар аз деҳаи имрӯзаи Хайрободи р-ни Айнӣ, вил Ленинобод воқеъ аст. С. 1933 Бостоншинос Л. А. Фрейман кашф карда, с. 1947 А. Ю. Якубовский, с. 1965 Б. Я. Ставиский ва Ю. Ёқубов тадқиқ намудаанд. К. М. истеҳкоми деҳқонони работ буда, 5 …

ҚАЛЪАИ КУМ, ёдгории археологии суғдиён мансуб ба а-ҳои 6—8 дар деҳаи Куми р-ни Айнин вил. Ленинобод. Қ- К. с-ҳои 1967—70, 1975 —76 кашфу тадқиқ гардид. Он аз қалъа ва бошишгоҳ иборат аст. Қ. К. пурра омухта нашудааст, вале тахмин мекунанд, ки он 30 иқоматгоҳ дошта, биноҳои қисми шарқиашро дуошьёна сохтаанд. …

ҚАЛЪАИ КОФАРНИҲОН, димнаи мансуби давраи Кушониён, ки дар деҳаи Эсанбои р-ни Ленини РСС Тоҷ. воқеъ аст. 1C К. р. 1973 тадқиқ гардидааст. Димна аз куҳандизи панҷгуша (55 X 30 м) ва бошишгоҳ иборат аст. Қ- К. ду комплексро дар бар мегирад, ки яке ба а-ҳои 4—6, дигаре ба а-ҳои 6—8 …

ҚАЛЪАИ ДУШАНБЕ, ёдгории археологӣ ва форивфикацноняи мансуб ба а. 19— ибт. а. 20, ки дар тарафи рости нишебии кучаи Путовскии ҳозира ш. Душанбе воқеъ буд. Қалъаро топографи рус Петров, ки с. 1884 ба Душанбе омада буд, тасвир кардааст. Он дар соҳили д. Душанбе аз гил сохта шуда, шакли чоркунҷаро дошт. …

ҚАЛАМӢ, як навъ матои оддии пахтагинро гуянд, ки хатҳои рост-рости кушоди гуногунранг дошт. Қ. аз қадим дар байни халқҳои Осиёи Миёна, аз ҷумла тоҷикон маъмул буд. Ресмони Қ. 83 пахтаи ҷойдорӣ— рӯзаи сафед ресида мешуд. Бинобар ин тори он нисбатан ғафсу матоъ тахту зич буд. Қ.ро дар дастгоҳи оддии дастии …

ҚАЛАМДОН, асбоби дарозруяи махсус, ки дар он воситаҳои китобат — қаламу сиёҳӣ, қаламқат ва ғ. нигоҳ дошта мешаванд.

АБУЛМУЗАФФАР БАРҒАШӢ Муҳаммад ибни Иброҳим (соли таваллуд номаъ­лум, вафот тақрибан 1029 – 30), вазири дар­бори Оли Сомон дар охири аҳди амир Нӯх ибни Мансур ва аввали салтанати амир Мансур ибни Нӯҳ. Пас аз қатли Абунаср ибни Абузайд, амир Абулмузаффар Барғаширо вазир таъин кард. Вай бо лаёқат ва кордониаш то поёни …

АБУЛМАСАЛИ БУХОРОӢ (соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири тоҷик (асри 10). Ӯ аз ҳамасрону ҳамсӯҳбатони Абулмуайиди Балхӣ ва Сипеҳрии Бухороӣ будааст. Аз ашъори ӯ ҳамагӣ 20 байти пароканда боқӣ мондааст. Аз абёти парешони ӯ бармеояд, ки вай асосан дар навъҳои ғазал, қасида ва маснавӣ шеър эҷод мекардааст. Ашъораш аз лиҳози …