Нигилизм (лот. nihil — ҳеҷ ва ҳеҷ чиз), дар Россия нуқтаи назарӣ интеллигенсияи ғайридворянии солҳои 60-уми асри 19, ки шаклҳои мухталифи идеологиям ҳукмрон, ахлоқ ва нормаҳои хулқу атвори ҳаётро қатъияи инкор менамуд. Нигилизм дар вазъияти револютснонии солҳои 1859— 1961 пайдо шуда, буҳрони системаи феодалию крепостноиро инъикос кардааст. Истилоҳи «Нигилизм» баъди …

(Nigeria), Республи­каи Федеративии Нигерия (Federal Republic of Nigeria), давлатест дар Африкаи Ғарбй. Ба Иттиҳоди Британияи Кабир дохил аст. Дар Ғарб бо Бенин, дар Шимол бо Нигер, дар Шимол Шарқ бо Республикаи Чад, дар Шарқ ва Ҷанубу Шарқ бо Камерун ҳамсарҳад аст. Дар Ҷануб сарҳадҳои он то соҳилҳои халҷт Гвинеяи уқёнуси …

(Niger), Республикаи Нигер (Ripubligue du Niger), давлатест дар Африкаи Ғарбӣ. Дар Шимол бо Алҷазоир ва Либия, дар Шилол бо Республпкаи Чад, дар Ҷануб ва Ҷанубу Ғарб бо Нигерия, Дагомея ва Волтаи Боло, дар ­Ғарб бо Мали ҳамсарҳад аст. Масоҳаташ 1267 ҳазор км2. Аҳолиаш 5,64 млн нафар (1980). Пойтахташ —шаҳри Ниамей …

Нигер (Niger), дарёест дар Африкаи Ғарбӣ, дар территорияи давлатҳои Мали, Нигер, Нигерия. Аз ҷиҳати дарозию масоҳати ҳавзааш баъди Нил ва Конго сеюмин дарёи Афри­ка аст. Тӯлаш 4160 км, масоҳаташ ҳав­зааш 2092 ҳазор км2. Нигер аз баландии Леон—Либерия бо номи Ҷолиба ҷорӣ шуда, ба хал. Гвинеяи уқёнуси Атлантик мерезад. Шохобҳои калонаш: …

Нивхҳо (дар адабиёти тореволютсионӣ — гилякҳо), халқест маскуни ҷараёни поёнии дарёи Амур (кишвари Хабарови РСФСР) ва ҷазираи  Сахалин. Шумораашон 4,4 ҳазор нафар (1979). Ба забони навхӣ гап мезананд. Нивхҳо шояд авлоди бевоситаи қадимтарин аҳолии давраи неолита ҳавзаи Амур ва соҳили баҳри Охота бошанд. То Револютсияи Кабири Сотсиалистии Октябр асоси хоҷа- …

Нивелиронӣ дар геодезия, чен кардани баландии нуқтаҳои сатҳи Замин нисбат ба ягон нуқтаи интихобшуда ё нисбат ба сатҳи баҳр (муайян кардани баландии мутлақ). Нивелиронӣ ҳангоми нақшабардории топографӣ, лоиҳакашӣ, сохтмон, баплангирии шаҳру кишлоқҳо ва дигар пунктҳои аҳолинишин иҷро карда меша­вад. Нивелиронӣ дар муайян кардани фарқи сатҳи уқёнус ва баҳр омӯзиши ҳа­ракати …

Нивелир (аз фралс. niveler — ба­робар намудан, niveau — сатх); асбоби геодезист барои нивелиронидан ва муайян намудани самтҳои гори­зонталӣ ҳангоми корхҳи монтажкунӣ. Бештар Нивелирҳои оптики-механикӣ маъмул гаштаанд, ки дар онҳо фар­қи баландии ду нуқта тавассути шуои (хати) визирии горизонталӣ аз рӯи тахтачаҳои махсуси дар нуқтаҳои тадқиқшававда гузошташуда муайян карда мешавад. …

Ниасиҳо, халқест, ки дар ҷазираи Ниас, қариби соҳили ғарбии ҷазираи Суматра (Индонезия) маскун аст. Шумораашон тақрибан 470 ҳазор нафар (1978). Забонашон ба гурӯҳи индонезии оилаи забонҳои малаию полинезӣ мансуб аст. Дар байни Ниасҳо дину оини қадимии анимистӣ боқӣ мондааст. Дар ҷамоаҳои ҳамҷавори Ниасҳо ба табақаҳо ҷудошавии аъзоёни онҳо мушоҳида мешавад; …

Неамей (Niamey), пойтахти Рес­публикаи Нигер. Маркази маъмурии департаменти Ниамей. Дар соҳили дарёи Нигер воқеъ гаштааст. Иқлимаш субэкваторӣ; ҳарорати миёнаи солона 25° С; боришоти солона 350 мм. Аҳолиаш беш аз 250 ҳазор нафар (1980). Ниамей— маркази асосии сиёси, иқтисодӣ ва мадании мамлакат. Узели муҳи­ми нақлиёт ва бандари дарёи; аэ­ропорташ дорои аҳамияти …

Нёлдеке (Noldeke) Теодор (02. 03. 1836, Ҳарбург — 25. 12. 1930, Карл­сруэ), шарқшинос, филолог ва таърихшиноси немис. Профессори забонҳои шарқи университетҳои Кил (аз 1868) ва Страсбург (1872—1906). Аз соли 1885 аъзо-корр. АФ Петербург, аз 1927 аъзои фахрии АФ СССР. Муаллифи асарҳои доир ба арабшиносӣ, эроншиносӣ, туркшиносӣ. Асарҳои муҳимтарини Ӯ ба …