Теги: Химия

ХИМИЯИ УМУМӢ, як қисми химияро гӯянд, ки дар он мафҳумҳо, қонунҳо ва назарияҳои асосии ин фан, сохт, ҳосият ва усулҳои ба даст даровардани элементҳои химиявию пайвастҳои муҳими онҳо омӯхта мешавад. Таълимот оид бд сохти атом ва Қонуни даврии Менделеев асоси Xимияи умумӣ мебошад.

ХИМИЯИ РАДИАСИОНӢ, як фасли химияро гӯянд, ки табаддулоти химиявии аз таъсири афканишоти ионизонанда ба вуҷуд ояндаро меомӯзад. Қобилияти реакцияҳои химиявиро ба амал овардани афканишоти ионизонанда баъди кашфи радиоактивият ошкор гардид. Xимияи радиасионӣ соли 1896 пайдо шуда бошад ҳам, чун соҳаи мустақили илм солҳои 40 асри 20 дар натиҷаи ба вуҷуд …

ХИМИЯИ ОРГАНИКӢ, илмест, ки моддаҳои органикӣ (пайвастҳои карбонро бо элементҳои дигар) ва қонунҳои табаддулоти онҳоро меомӯзад. Карбон бо аксар элементҳо пайваст ҳосил мекунад. Дар Xимияи органикӣ ҳар як карбогидрид қатори генетнкӣ дорад. Қатори генетикиро дар натиҷаи ба ин ё он гурӯҳи функсионалӣ, ки хосияти химиявии ин моддаҳоро муанян мекунад, иваз …

ХИМИЯИ НООРГАНИКӢ, Xимияи ғайриорганики, илмест оид ба элементҳои химиявӣ ва пайвастҳои соддаю мураккаби онҳо (ғайр аз пайвастҳои карбон, ки онҳоро химияи органикӣ меомӯзад). Таърихи инкишофи химияи ноорганикӣ бо таърихи умумии химия сахт алоқаманд аст (муҳимтарин комьёбиҳои химияи охири асри 18— аввали асри 19 масалан ба вуҷуд овардани назарияи оксигении сӯзиш, …

ХИМИЯИ КОЛЛОИДӢ, як фасли химияи физикист, номи анъанавии илм оид ба системаҳои дисперсӣ ва ҳодисаҳои сатҳӣ. Xимияи коллоидӣ ҷараён ва ҳодисаҳои бо ҳолати баланддисперсии ҷисмҳо алоқаманд, масалан, диффузия, адгезия, адсорбсия, коагулясия, устуворшавӣ ва ғайраро тадқиқ мекунад. Асосҳои илмии технологияи масолеҳи бинокорӣ, пармакунии ҷинсҳои кӯҳӣ, коркарди механикии металлҳо ва ғайраро дарёфт …

ХИМИЯИ КВАНТӢ, як фасли химияи назариявист, ки дар он масъалаҳои сохту қобилияти ба реаксия рафтани пайвастаҳои химияви ва бандҳои химиявӣ дар асоси тасаввуроту усулҳои механикаи квантӣ муоина мешавад.

ХИМИЯ, илмест, ки табдили моддаҳо, тағйири таркиб ва сохти онҳоро меомӯзад. Таърихи пайдоиши истилоҳи «химия» чандон маълум нест. Бино ба ақидаи аксар тадқиқотчиён, химия аз номи қадимаи Миср — Хемия (аз «хем» ё «хеме» — сиёҳ гирифта шуда, илми «сарзамнни сиёҳ», (илми «Миср»-ро ифода мекунад) ба вуҷуд омадааст. Xимия бо …

ФТОР (лотинӣ Ғluorum), Ғ, элементи химиявии гурӯҳи VII системаи даврии Менделеев, рақами атомӣ 9, массаи атомӣ 18,99840, мансуби галогенҳост. Гази зарди сафедча буда, бӯи тез дорад. Фтори озод (холис)-ро бори аввал соли 1886 химики франсавӣ А. Муассан бо роҳи электролизи КҒ дар маҳлули беоби гидрогенфторид ҳосил намудааст. Фтор ба ҳисоби …

ФРЕОНҲО, хладонҳо, номи техникии як гурӯҳ карбогидридҳои ҳадноки галогендорро гӯянд, ки ба сифати моддаҳои сардкунанда дар яхдонҳо истифода мешаванд. Фреонҳо газҳои берангу бӯй ё моеъ буда, дар ҳалкунандаҳои органикӣ нағз ва дар об бад ҳал мешаванд. Масалан, ССI2Ғ2 (ф-12), газ, t ҷӯшиш. 29,8°С; ССI3Ғ (ф-11) моеъ, t ҷӯшиш 23,8°С; Фреонҳо …

ФРАНСИЙ (аз лотинӣ Ғransium), Ғг, элементи химиявии радиоактив аз гурӯҳи 1 системаи даврии Менделеев, мансуби металлҳои ишқорӣ; рақами атомӣ 87. Изотопи табии нисбатан собиттараш 233Ғг (даври нимкоҳишаш 22 дақиқа). Франсийро соли 1939 олими франсавӣ М. Перей кашф карда, ба шарафи ватанаш (Франсия) Франсий номид. t гуд. қариб 8°С, t ҷӯшиш …