Биология

СТАНСИЯИ ХУНГУЗАРОНӢ дар СССР, муассисаи тиббиест, ки барои гузарондан ва захира кардани хуни консервонида ва ҷузъҳои таркибии он (плазмаи хун, массаи эритроцитӣ ва дигар ивазкунандагони хун). Дар СССР Стансияи хунгузаронӣ дар марказҳои ҳамаи вилоятҳо, кишварҳо ва республикаҳо ташкил шудааст; дар аксари вилоятҳо ғайр аз он Стансияи хунгузаронии районӣ ва дар …

СТАНСИЯИ БИОЛОГИИ ПОМИР, муассисаи илмист, ки доир ба захираи сарватҳои биологии Помир тадқиқоти геоботаникӣ, экологӣ, зоологӣ, селекционӣ, генетикӣ ва физиолюгию биохимиявӣ мебарад. Соли 1938 дар заминаи стациоиари Экспедицияи биологию хоҷагии қишлоқи Университети давлатии Осиёи Миёна таъсис ёфт. Омӯзиши қобилияти ба хушкию хунукӣ тобоварии растаниҳо, рушд, фотосинтез, нафаскашӣ, мизони об ва …

СПОРОТРИХОЗ, бемории музмини одам ва ҳайвонот, ки ба гурӯҳи микозҳо мансуб буда, занбӯруғҳои ҷинси Sporotrichium ба вуҷуд меоранд. Ҳангоми Споротрихоз пӯст, насҷи зери пӯст, баъзан пардаҳои луобӣ ва узвҳои дохилии одам зарар мебинанд. Барангезандаҳои Споротрихоз дар растанӣ (бутта, сабза, хошок ва ғайра), хок, чанг ва хӯрокворӣ паҳн шудаанд. Занбуруғ асосан …

СПОРОВИКҲО (Sporozoa), як синфи ҷонварони паразитро гуянд, ки ба соддатаринҳо мансубанд. Қариб 2000 намудашон маълум аст. Бо роҳи ҷинси ва ғайриҷинсн афзоиш мекунанд. Дар процесси инкишоф Споровикҳо марҳилаҳои зерини ҳаётро аз сар мегузаронанд: шизогония (афзоиши ғайриҷинсӣ, ки ҳангоми он ядрои фарди модарӣ ё шизогон босуръат ва паи ҳам тақсим мешавад), …

СПОРАҲО (аз юнонӣ spora — коштан, кишт, тухм), 1) ҷанини (муғҷаҳои аввалини) микроскопии растаниҳои дараҷаи паст ва олист, ки барои афзоиш ва аз шароитҳои номусоид муҳофизат намудани онҳо хизмат мекунад. Спораҳо одатан лӯнда, байзашакл ва бештар устувонашакл мешаванд. Онҳо аз як ё якчанд ҳуҷайра ташкил ёфтаанд. Спораҳо ба ҷилди ба …

СПОНДИЛОЛИСТЕЗ (аз юнонӣ spondulos- — сутунмӯҳра ва olisthesis — лағжидан), бемории сутунмӯҳраи одам, ки дар натиҷаи спондилолиз (нуқсони қисми мобайнии мӯҳраҳо) ё тағйироти дегенеративии тағояки гирдаи байни мӯҳраҳо пайдо мешавад. Ҳангоми Спондилолистез мӯҳраҳо ба пеш мелағжанд (беҷо мешаванд). Беморӣ асосан дар натиҷаи беҷо шудани мӯҳраи 5-и миёна ба амал меояд. …

СПОНДИЛОАРТРИТ (аз юнонӣ spondulos — мӯҳра ва аrtrhon — банд, буғум), газаки банду бeғуми байни мӯҳраҳоро гӯянд. Спондилоартрит бештар боди полиартрити сироятӣ, баъзан чун оқибати бруцеллёз, дизентерия ва як қатор бемориҳои дигар пайдо мешавад. Ҳангоми Спондилоартрит аксар мӯҳраҳои миён, гардан, сина иллат меёбанд. Беморӣ ногаҳон ва баъзан ноаён сар мезанад. …

СПОНДИЛИТ (аз юнонӣ spondulos — мӯҳра) як навъ газаки музмини сутунмӯҳраи одамро гӯянд, ки сабабаш аксар сил ва баъзан сироятхои дигар (сирояти стафилококкӣ, сифилисӣ ва ғайра) мебошанд. Бо Спондилити силӣ бештар кӯдакони то10-сола гирифтор мешаванд. Аз Спондилит аксар (дар 60%-и ҳолатҳои беморӣ) мӯҳраҳои сина (тахтапушт) иллат меёбанд. Касалӣ аз ворид …

СПОНДИЛЕЗ (аз юнонӣ spondulos мӯҳра), як касалии музмини мӯҳраҳоро гӯянд. Тағйироти нахуст дар тағояки қурсмонанди байни мӯҳраҳо рӯй медиҳад, ки дар натиҷа онҳо хосияти чандирии худро гум карда, шах ва хӯрда мешаванд. Ин боиси вайрон шуданн танаи мӯҳраҳо мегардад ва аз сабаби он, ки дар ин маврид решачаҳои асаби қитъаи …

СПЛЕНОМЕГАЛИЯ (аз юнонӣsplen — сипурз ва mеgаs, megalos — калон), сипурзбузургӣ, бағоят калоншавии сипурзро гӯянд, ки асосан дар вақти иллати он (омосҳо, киста, думмал ва ғайра), сирояти умумӣ (сепсис, вараҷа, тифи шикамӣ ва ғайра), бемориҳои хун (лейкозҳо лимфогрануломатоз) ва ҷигар мушоҳида мешавад. Дар вақти лейкозҳои музмин сипурз ниҳоят калон (вазнаш …