Никотин

Никотин (франсавӣ nicotine, аз номи дипломати франсавӣ Ж. Нико (J. Nicot), ки соли 1560 аввалии маротиба тамокуро ба Франсия овардааст, алкалоид, 1-метил-2- (3-пиридил) -пирролидин, C|0Hi4N2. Моеъи беранг, бӯи махсус дорад, t ҷушиш 247° Селсия, дар ҳаво ранги ҷигарӣ мегирад; дар об ва ҳалкунандаҳои органикӣ нағз ҳал мешавад; хосияти асосӣ дорад. Никотин дар намуди намакҳои кислотаи асетат, лиму ва себ асосан дар тамоку (дар барги Nico- tina labacum то 2%’, N. rustica то 8%) ва баъзе растаниҳои дигар дучор мешавад. Ҳангоми тамокукашӣ Никотин сублимасия шуда бо якҷоягии дуд ба роҳҳои нафас дохил мегардад ва ба девораҳои он ҷаббида шуда ба низоми асаб таъсир мерасонад.

Во­яи ками Никотин таъсири барангезанда ва воли зиёдаш таъсири афсурдакун (фалаҷи системап асаб, боздории нафас, қатъгардии фаъолияти дил) дорад. Никотин яке аа алкалоиддои задр- ноктарил буда, якчанд қатраи он (100—200 мг, яъне миқдори Никотине, ки дар 200 грам тамоку мавҷуд аст) одамро мекушад. Вале ба вояи ками Никотин ор­ганизми одами тамокукаш одат кар­да бо мурури вақт зарддолуд мегар­дад. Ҳангоми зардолудшавии шадид оби дадон бисёр рафта, дил беду зур мешавад ва одам қай мекупад; баъэан амали узвхои сомеа, бо cicpa ва крон мешавад. Никотинро аэ ка­дим дар таҷрибахои фармакологй ва фиэиологй пстифода мебаранд. Дар саноат аз Никотин никотилат хосил мекунанд.