Гуногун

МОДУЛ (аз лот. modulus — меъёр) дар меъморӣ, воҳиди шартӣ, ки барои мутобиқати андозаи қисмҳои бино ё комплекс истифода мешавад. Ҳангоми истифодаи Модул дар бино, иншоот ё конструкцияҳои он бузургии ягонаи нисбатан такроршавандаро ба асос мегиранд, ки он таносуби қисмҳоро таъмин намуда, кори сохтмонро осон мекунад. Дар меъмории халқҳои гуногун …

МОДЕРНИЗМ (аз франс. modernе — навтарин, ҳозиразамон), ҷараёни зидди реалистию формалистии санъати буржуазии давраи таназзул. Охири асри 19 ва аввалли асри 20 пайдо шу­дааст. Модернизм аз асарҳои санъаткорони дигар фарз дошта, асосан такрори услуби гузашта, хусусан мероси Ре­нессанс буд. Равияҳои модернистӣ ба сиёсат ва фалсафаи буржуазии дав­раи империализм мутобиқ буда, …

МОДЕРНИЗМ (аз франс. modernе — навтарин, ҳозиразамон), дар дин ҷараёнест, ки таълимоти диниро ба муваффақиятҳои илму техника, дигаргуниҳои азими иҷтимоию иқтисодӣ ва мадании замона мувофнқ месозад. Медоризм барои мустаҳкам наму­дани мавқеи дин дар байни омма мекушид. Аз ҷумла дар пелом майли ба шароити ҷамъияти мавҷуда ва рӯҳи замон мувофиқ кардани …

МОДЕЛСОЗӢ, тадқиқи объектҳои маърифат аз рӯи модели онҳо сохтан ва омӯхтани моделҳои ашьё ва ҳодисоти воқеӣ (системаҳои зинда ва ғайризинда, сохтмони ннженерӣ, процессҳои мухталифи физикӣ, химиявӣ, биологӣ, иҷтимоӣ) ва объектҳои сохташаванда (барои муайян ва аниқ кардани характеристикаҳои онҳо, дарёфтани усулҳои самарабахши сохту сози онҳо ва ғ.). Ба моде­ли худ монанд …

МОДЕЛОНӢ, тадқиқи ягон ҳодиса, процесс ё худ системаи объектив бо роҳи сохтан ва омӯхтани моделҳои онҳо. Моделонӣ яке аз асоситарин катего­рияи дониш аст. Вобаста ба характери тадқиқот физикӣ, математикӣ, электрӣ, кибернетикӣ, иҷтимоӣ, био­логӣ, лингвистӣ ва ғ. мешавад. Ниг. Моделсозӣ.

МОДЕЛИЗМ спорт, тарроҳӣ ва сохтмони моделҳои амалкунанда ва стендии аппаратҳои парвоз, автомобилҳо, киштиҳо, локомотивҳо ва воситаҳои дигар нақлиёт барои мусобиқаҳо ва намоишҳои спортӣ. Ниг. Аснамоделизм, Спортӣ автомобилронӣ.

МОДЕЛИ РЕХТАГАРӢ, олатест барои дар қолаби рехтагарӣ ҳосил кардани коман ашьёи рехташаванда Модели рехтагарӣ одатан қисми комплекти моделиро ташкил медиҳад. Модели рехтагарӣ яклухт (барои рехтаҳои соддашакл), ё чандқисма шуда метавонад. Модели рехтагариро дар истеҳсолоти фаръӣ аз чӯб ё пластмасса, дар истеҳсолоти саноатӣ бошад, аз металл ва пластмасса месозанд. Дар сурати …

МОДЕЛ, номи умумии якчанд намуди пиёзи худрӯи калонбарг (А. oltissimum, A. elatum, A. giganteum, A. karatavianse, A. rosenbachianum, 2stipitatum); барги пиёзҳои худрӯи номбурда, ки ҳамчун хӯриш ва дар таом истифода мекунанд. Модел барги калони нештаршакл ё тасмамонанди сабз ё баъзан ашхабӣ (диаметраш 2—10 см) дорад. Моделро ба ҳар гуна таом …

МОДДАҲОИ ТАРКАНДА, пайвастҳои химиявӣ ё омехтаи моддаҳоеро гӯянд, ки қобиланд тез ба реакцияҳои химиявӣ дохил шуда, гармии зиёд ва газ хориҷ кунанд. Ин реакцияҳо дар ин ё он нуқта аз гармӣ, зарба, соиш, таркиши дигар моддаҳои тарканда ва ғ. ба вуҷуд меоянд. Суръати сӯзиши Моддаҳои тарканда гуногун буда, аз якчанд …

МОДДАҲОИ ОРГАНИКИИ ХОК, маҷмӯи пайвастҳои органикии хок. Яке аз фарқҳои асосии хок аз ҷинсҳои кӯҳӣ дар ин аст, ки хок моддаҳои органикӣ дорад. Моддаҳои органикии хок, ки дар ҷараёни вайроншавии ҷисми набототу ҳайвонот ҳосил мегардад, муҳимтарин азнав мубодилаи моддаҳои табиати зинда ва ғайризинда мебошад. Миқдори Моддаҳои органикии хок ва сохти …