Гуногун

МЕТР (франс. metre, аз юн. matron — ченак, меъёр), воҳиди дарозӣ дар системаи метрии ченҳо ва Системаи воҳидҳои байналхалқӣ. Дар системаи метрии ченҳо Метр чун ба 10-7 ҳиссаи чаҳоряки дарозии меридиани Париж (1791) қабул шуда буд. Дар системаи воҳидҳои байналхалқӣ (I960) М. ба 1650763,73 дарозии мавҷи афканишоте (дар вакуум) баробар …

МЕТОД (аз юи. methodos — тарифаи тадқиқ ё маърифат, назария, таълимот) маҷмӯи услубҳои омӯзиши назарӣ (дар улум) ё амалии (дар фунун) воқеият аст, ки барои ҳалли масъала ё вазифан муайян мутобиқ мебошад. Ба сифати Метод системаи амалиёт ҳангоми кор бо дастгоҳи муайян, тарзи тадқиқотҳои илмӣ ва ифодаи материал, тарам интихоби …

МЕТК, деҳаест дар С. қ. Овчим pайони Ғончӣ, вил. Ленинобод. Терр. колхози «Қалъал Дӯст». Аз Метк то маркази С. қ. 19 км, то район 63 км; роҳ асфалтпӯш. Аҳолиаш 1385 нафар (1981), тоҷикон. Мактаби миёна дорад. Соҳаҳои асосии хоҷагӣ — чорводорӣ ва ғаллакории лалмӣ.

МЕТИНТӮҚАЙ, деҳа, маркази С. қ. ба номи С. Турдиеви pайони Москва, вилояти Кӯлоб. Аз Метинтӯқай то маркази район 15 км; роҳ асфалтпӯш. Аҳолиаш 2880 наф. (1981), тоҷикон. Деҳа мактаби миёна, 2 китобхона, клуб, шӯъбаи алоқа, кассаи амонатӣ, богчаи бачаҳо, касалхона, дорухона, муассисаҳои хизмати маишӣ, устохонаи таъмири мошинҳои хоҷагии қишлоқ, магазин, …

МЕТАНАЗАРИЯ (аз мета… ва наварил), назарияест, ки таркиб, аслу усул ва хосиятҳои ягон назарияи дигарро таҳлил мекунад. Аслан ҳар як соҳаи илм — хоҳ он дедуктивӣ бошад ва хоҳ ғайрвдедуктивӣ — Метаназария дошта метавонад. Вале ҳоло истилоҳи Метаназарияро асосан нисбат ба илмҳои дедуктивӣ — математика (метаматематика), мантиқ (метамантиқ) ва он …

МЕТАМАНТИҚ, назарияест, ки системаю мафҳумҳои мантиқи шаклии муосирро меомӯзад. Метамантиқ таҳқиқи назарияи исбот, таърифи мафҳуму ҳақиқат дар забони рамзӣ, таъбир ва ғ.-ро дар бар мегирад. Метамантиқ ба ду қисм ҷудо мешавад; синтаксиси мантицӣ ва семантикаи мантиқӣ. Инкишофи Метамантиқ бо бунёд ва омӯзиши хосиятҳои забони рамзӣ вобаста аст.

МЕТАЛЛОТЕРМИЯ (аз металл ва юн. therme — гармӣ), як соҳаи металлургия буда, асоси онро истифодаи процессҳои аз оксидҳо ва пайвастагиҳои диг. бо металлҳои нисбатан фаъол (алюминий, магнии, силиций ва ғ.) барқарор кардани металлҳо, ки бо ҷудошавии гармии зиёд мегузаранд, ташкил медиҳад. Металлотермия вобаста ба металлӣ барқароркунанда ба алюминотермия, магниитермия, силикотермия …

МЕТАЛЛООПТИКА (аз металл ва оптика), як фасли оптика буда таъсири мугақобили металлҳо ва мавҷҳои электромагнитиро меомӯзад. Ба хосиятҳои оптикии металлҳо коэффициентӣ калони инъикос R дар диапазони калони дарозиҳои мавҷ (мас., барои металлҳои ишкорӣ Я~99%) ва коэффициенти калони фурӯбурд X (дар металл мавҷи электромагнитӣ баъди аз қабати ғафсиаш 6 — 0,1 …

МЕТАЛЛОГРАФИЯ (аз металл ва … графил), илмест дар бораи сохти металлҳо ва хӯлаҳо; қисми таркибии металлшиносӣ. Металлография макросохт ва Микросохти алюминий баъди рекристаллизация, ки бо ёрии микроскоп дар рӯшноии полиризацияшуда мушоҳида карда шудааст (70 маротиба калон карда шудааст).микросохти металлҳоро таҳқиқ карда (бо мушоҳидаҳои бевосита ё бо ёрии микроскопҳо), қонунияти ташаккули …

МЕССИНА (Messina), шаҳр ва бандарест дар Италия, дар соҳили шим. шарқии наз. Сицилия. Аҳолиаш 263 ҳазор нафар (1975). Аз ҷиҳати калонӣ ва аҳамияти иқдисодӣ пас аз Палермо дуюмин шаҳри Назира. Ба воситаи пароми роҳи оҳан бо шаҳрҳои соҳили нимҷаз. Апеннин алоқаманд аст. Корхонаҳои саноати химия, хӯрокворӣ, бофандагӣ, дӯзандагӣ, кшитисозӣ ва …