Гуногун

ПРУС (Prus) Болеслав (тахаллусаш; ном ва фамиляаш Александр Гловатск и й; 20.8.1847, Хрубешув, наздикии Люблин—19. 5. 1912, Варшава), нависандаи поляк. Солҳои 1866—1868 дар факултети физика ва математикаи Мак­таби олии Варшава таҳсил намудааст. Асарҳояш аз соли 1872 чоп шу­даанд. Дар газетаҳои Варшава ҳамкорӣ намудааст (1874—1903); солҳои 1882—1883 муҳаррири журнали «Новины» («Nowiny») …

ПРУНАРИУ Думитру (27. 9. 1952), шаҳри Брашов), лётчики кайҳоннаварди Республикаи Сотсиалистии Руминия, Қаҳрамони Иттифоқи Советӣ (1981), Қаҳрамони Республикаи Со­тсиалистии Руми­ния (1981). Аъзои Партияи Ком­мунистии Руми­ния аз соли 1973. Баъди хатми Ин­ститути политехникии Бухарест (1976) чанд муддат дар заводи авиатсионӣ инженер шуда кор кард. Баъд мактаби ҳарбӣ-авиатсионии офитсеронро хатм намуда дар …

ПРУЖИНА, ф а н а р механизмест, ки деформатсия хӯрда, энергияи ме­ханикиро фурӯ менишонад ё худ онро ғун ва тақвил медиҳад. Пружинаҳои қатшаванда, тобхӯранда, васеъшаванда (фишурдашаванда)-ро фарқ  мекунанд; силиндрӣ, конусӣ, табақӣ, ҳалқавӣ, лавҳавӣ ва ғайра мешавад.

ПРУДОН (Proudhon) Пер Жозеф (15. 1. 1809, Безансон—19. 1. 1865, Париж), сотсиалпсти майда буржуазияи франсавӣ, назарнётчии анар­хизм. Дар оилаи бочкасоз — пивопаз (аз деҳқонони майда) таваллуд ёфтааст. Аз соли 1827 ҳуруфчини матбаа, мусаҳҳеҳ, солҳои 1836—1838 шариккори матбааи хурд. Соли 1838 имтиҳони бакалавриро (дараҷаи поёнии илмӣ дар баъзе мамлакатҳои хориҷӣ) супурд; …

  ПРОСЕНКО Александр Иванович (23.10.1909), артисти балети советии рус, балетмейстер, Ходими Хизматнишондодаи Санъати РСС Тоҷикистон (1945), Арт. Халқи РАСС Каб. Балқ. (1964). Аъ­зои КПСС аз соли 1945. Пас аз хатми Омӯзишгоҳи хореографии Мос­ква (устодонаш Е. И. Долинская, С. В. Чудинов ва П. И. Тарасов) дар группаи балети Театри Калони СССР            …

ПРОХОРОВ Юрий Василевич (таваллудаш 16. 12. 1929, Москва), матема­тики советӣ, акад. АФ СССР (1972;  аъзо-корр. 1966). Университети давлатии Москваро хатм кардааст (1949), аз соли1957 профессори Университети мазкур. Аз соли 1949 дар Институти математикаи АФ СССР ба номи В. А. Стеклов кор мекунад (аз соли 1969 ҷонишини директор). Асарҳои илмиаш асосан …

ПРОХОРОВ Александр Михайло­вич (таваллудаш 11. 7. 1916, Атертон, Авст­ралия), физики советӣ, яке аз асосгузорони  электроникпи ктвантӣ,  акад. (1966; аъзо- корр. 1960), аъзои Президиум (1970) ва акад-котиби Шӯъбаи физикаи умумӣ ва астрономияи АФ СССР (1973) Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1969). Аъзои КПСС аз соли 1950. Аз оилаи коргар — револю­тсионери рус, ки …

ПРОФИЛАКТОРИЯ, дар СССР муассисаи табобатӣ-ҷилавгирӣ, ки дар он коргарону хизматчиён аз истеҳсолот ҷудо нашуда, аз ёрии тиббӣ, тадбирҳои пешгирии беморӣ, осоишу истироҳат ва режими зарурӣ баҳра мебаранд. Профилактория ду намуд дорад: Профилакторияи умумитаб о б а т ӣ барои муолиҷаи бемориҳои дилу рагҳо, меъдаю рӯдаҳо ва ғайра. Ин Профилактория ба …

ПРОТОПОПОВ Иван Иванович (1907, деҳаи Генневка, ҳозира райони Зиеевски, вилояти Харкови РССУ — 10.8.1944, назди Брест), Қаҳрамони Иттифоқи Советӣ (1945), лейтенан­ти калон. Аз оилаи деҳқон. Аъзои КПСС аз соли 1939. Солҳои 1929—1931 дар сафи Армияи Сурх хизмат кардааст. Баъди хизмати ҳарбӣ ба Тоҷикистон омада, дар органҳои Комиссариат халқии корҳои дохилии …

ПРОТОПОПОВ Дмитрий Захаро­вич (таваллудаш 1897, деҳаи Констенки вилояти Воронеж), ходими давлатӣ ва партиявии советӣ. Аз оилаи деҳқони камбағал. Аъзои КПСС аз соли 1917. Соли 1916 дар Армияи подшоҳӣ хизмат кард. Аз соли 1917 котиби масъули комитети уезд, аъзои комитети губерния, раиси ЧК. комиссари ҳарбӣ, раиси комиҷроияи уезд ва аъзои комиҷроия …