ХАР

ХАР, маркаб, дарозгӯш (Еquus Аsinus), ҳайвонест тоқасум (аз ҷинси асп). Хари ваҳшӣ дар Африка (хари нубиягӣ ва сомалигӣ) ва Осиё (гӯр ё гӯрхар, онагр, киянг) вомехӯрад.

Xар ҳайвони маъмули хонагист. Се гурӯҳи зоти хар маълум аст:
1. Хари хурдҷуссаи Африка ва Осиё (қадаш 80—105 см); зоти харҳои ин гурӯҳро дар Закавказия, Доғистон, Қазоқистон ва Осиёи Миёна мепарваранд; 2. Х.-и калонҷуссаи Африка ва Осиё (қадаш 115—135 см); ба он зоти марвӣ (РСС Туркманиистон) ва ҳамадонӣ (Эрон), ки соли 1937 ба СССР овардаанд, мансуб аст. Харҳои марвӣ ва ҳамадониро барои ба вуҷуд овардани хичир истифода мебаранд;
3. Зоти хари заводиро (қадаш 135— 160 см) низ асосан барои ба вуҷуд овардани хачир мепарваранд; харҳои шандунӣ (Хитои), пуатуягӣ (Франсия), каталонӣ (Испания) ва америкоӣ беҳтарин зотҳои ин гурӯханд. Харро чун ҳайвони саворӣ ва боркаш истифода мебаранд. Xар 18—20 сол умр мебинад.