ПРОГРАММАСОЗИИ МАТЕМАТИКИ, сохаи илми математика, ки назария ва усулхои дарёфти экстремумхои функсияхоро хангоми ичро шудани баъзе шартхо хатти ва гайрихатти меомузад. Мундаричаи «программасозии математики»-ро интихоби тартиби амалхои халли масъала ташкил медихад. Халли масъалаи программасозии математики х*-ро нуктаи оптимали (вектор) меноманд. Программасозии математики аз фаслхои зерин иборат аст: п р о …
Муфассал »ПРОГРАММАСОЗИИ ДИНАМИКИ
ПРОГРАММАСОЗИИ ДИНАМИКИ, фасли математика мебошад, ки назария ва тарзи халли масъалахои серзинаи идоракунии оптималиро тадкик мекунад. Барои идора кардани просессхои Программаи динамики усулеро интихоб мекунанд, ки он кимати экстемали (калонтарин ё хурдтарин)-и функсияи матлубро ифода кунад ва ягон сифати ададии просессро шарх дихад. Агар мафхуми «программасози» тарзу усули «интихоби хал», …
Муфассал »ПРОЕКСИЯ
ПРОЕКСИЯ (лотини projсere — пеш партофтан), тасвири хамворест, ки дар натичаи проектирони хосил мешавад. Проектиронидани маркази, параллели ва ортогонали (росткунчаги) мавчуданд. Дар проектиронии маркази хамвории проексияхо Н ва маркази проексияхо S дода мешавад. Барои сохтани проексияи ягон шакли геометри (масалан, секунчаи АВС, ) аз маркази проексияхо S ва куллахои секунча …
Муфассал »ПРИНСИПИ МУСОВОТ
ПРИНСИПИ МУСОВОТ дар ф и з и к а, яке аз рукнхои назарияи нисбиятро гуянд. Бино ба Принсипи мусовот майдони чозиба дар хавзаи на чандон калони фазову вакт аз руи зухуроти худ ба системаи тезшаванда мусови дониста мешавад. Дар майдони чозиба хамаи чисмхо новобаста ба масса ва дигар хосиятхои физикиашон …
Муфассал »ПРИНСИПИ НИСБИЯТ
ПРИНСИПИ НИСБИЯТ, яке аз рукнхои умдаи физика аст; таърифаш: дар хама гуна системаи материалие, ки дар холати оромист ва ё дар харакати ростхаттаи мунтазам аст, хама гуна ходисаи физики (оптики, механики, харорати ва гайра) як хел содир мешавад. Дар ин маврид холати ороми ё худ харакати система нисбат ба системаи …
Муфассал »ПРИНСИПИ НОМУАЙЯНИ
ПРИНСИПИ НОМУАЙЯНИ, та носуби номуайянихо, тан о с у б и носахехихо, аз нуктахои асосии механикаи квантист, ки бино ба он ду бузургии хамтархи ба як объекти физики мансуб (масалан, координата ва импулси электрон)-ро дар як вакт аник муайян кардан мумкин нест. Припсипи номуайяниро В. Гейзенберг соли 1927 кашф кардааст. …
Муфассал »ПРИНСИПИ ПАУЛИ
ПРИНСИПИ ПАУЛИ, яке аз мухимтарин принсипхои механикаи квантист. Таърифаш: ду (ё беш) зарраи айнан якхелае, ки спини нимбутун доранду ба таркиби як системаи физики дохил мешаванд, дар як вакт дар хамон як холати кванти буда наметавонанд. Принсипи Паулиро соли 1925 В. Паули зимни тавсифи квантии электронхо пешниход карда буд. Сонитар …
Муфассал »ПРИНСИПИ СУПЕРПОЗИТСИЯ
ПРИНСИПИ СУПЕРПОЗИТСИЯ, принсипи чомеъест, ки дар сохахои гуногуни механика, электродинамика, механикаи кванти ва гайра татбик меёбад. Таърифаш дар механикаи классики: таъсири ду ё якчанд кувва бар куввае баробар аст, ки он аз чамъи геометрии куввахои мазкур ташкил ёфтааст. Барои система ё худ майдонхое дуруст аст, ки бо муодилахои хатти ифода …
Муфассал »ПРИНСИПХОИ ВАРИАТСИОНИИ МЕХАНИКА
ПРИНСИПХОИ ВАРИАТСИОНИИ МЕХАНИКА, ду принсипи механикаро гуянд, ни конуниятхои умумии ходисахои механикиро тавсиф медиданд; бо ёрии ин конуниятхо муодилахои харакат (б худ холати мувозинатии) системахои механикиро хосил мекунанд. Принсипихои вариатсионии механика бо муодилахое, ки координата, суръат ва тезшавии вариатсионии нуктаро дарбар мегиранд, ифода меёбанд: дифференсиали ва интеграли мешаванд. Принсипхои вариатсионии …
Муфассал »ПРОКТОЛОГИЯ
ПРОКТОЛОГИЯ (аз юнони proktos— сурохии акиб ва …логия), кисмати тибби клиникиест, ки беморихои рудаи гафс (аз чумла рудаи рост) — носур, иллати сурохии акиб, бавосир, проктит, колити чарохати, грануламатози ва катаралим рудаи гафс, кабзият ва гайраро меомузад. Беморихои проктологиро чаррохон, терапевтхо (гастроэнтерологхо) ва инфексионистхо табобат мекунанд. Оид ба беморихои проктологи …
Муфассал »