Гуногун

АБУНАСРИ АБУЗАЙД Аҳмад ибни Муҳаммад (соли таваллуд номаълум – қатл баҳори 997), котиб ва вазири дарбори Оли Сомон дар ахди амир Нӯҳ ибни Мансур. Абунасри Абузайд дар даврони ҳукумати амир Нӯҳ ду бор вазир таъин шудааст: бори аввал дар соли 990 пас аз азли Абуалии Домғонй, вале ин давраи вазирӣ …

АБУНАСР, Бунаср, номи пуррааш Абунаср ибни Муҳаммад, машҳур ба Бунасри Мутриб (889, Марв – 961, Бухоро), мусиқидон, навозанда ва сарояндаи форсу тоҷик (асри 10). Абунаср илмҳои замонашро дар зодгоҳаш омӯхта, ба­рои такмили пешаи навозандагӣ ба Бухоро меояд. Дар ин ҷо назди Абулаббоси Бахтиёр асосҳои назариявии мусиқиро меомӯзад. Абунаср дар иҷрои …

АБУМУСЛИМИЯ, Муслимия, наҳзати фикрӣ ва иҷтимоӣ дар Хуросону Мовароуннаҳр. Ин ҳаракат асосан баъди қатли Абумуслими Хуросонй бо сабаби хунбаҳои ӯ ба вучуд омад. Гурӯҳҳое Кисония ва Разомия эътиқод  доштанд, ки Абумуслим намурдааст ва рӯҳаш ба дигаре хулул кардааст. Бояд барои зуҳураш интизорӣ кашид ва мегуфтанд: «имомат аз Муҳаммад ибни Ҳанифа …

АБУМУСЛИМИ ХУРОСОНӢ (719 ё 723, тахминан Бушанҷи Ҳирот ё Исфаҳон – 755, Мадоин), сарвари шӯриши зидди Умавиён, баъдан фар- монфармои Хуросон. Ном вакунияи Абумуслими Хуросонӣ аввал Абуисҳоқ Иброҳим ибни Ҳайкон (ё Бухтагон) буда, сипас номашро ба Абдурраҳмон ибни Муслим ва кунияашро ба Абумуслими Хуросонӣ иваз намуд. Мутобиқи ҳаққоқии сиккаҳои давраш …

АБУМАЪШАРИ БАЛХӢ ибни Му¬ҳаммад ибни Умар (соли таваллуд номаълум – вафот 886), мунаҷҷим. Дар Европа бо номи Абумасар машҳур аст. Бино ба маълумоти баъзе маъхазҳо Абумаъшари Балхӣ бештар аз 100 сол умр дидааст ва зиёда аз 30 асар таълиф намудааст. «Мадхал ила илми аҳком-ин-нуҷум» («Мадхали илми ҳукми нуҷум») ном асри …

ШАҲОБОВА Малоҳат Бадриддиновна (тав. 15. 3. 1928, ш. Бухоро), забоншиноси советии тоҷик, доктори илмҳои филология  (1985), проф. (1973). Аа оилаи зиёӣ. Аъзои КПСС аз с. 1952. Шуъбаи англисии фак-ти забонҳои хориҷӣ (1948), шуъбаи забон ва адабиёти фак-ти таъриху филологияи Ин-ти давлатии педагогии Душанбе (1951) ва Ин-ти давлатии педагогии забонҳои хориҷии …

ШАҲЛУТ, шоҳлут, номи як навъ таоми миллии қадимаи тоҷикон. Шаҳлутро ин тавр мепухтанд. Дилу ҷигар, испурч, гурда, баъзан шуш ва гушту думбаи гусфандро чоркунҷашакл майда реза мекарданд. Баъд қимаи тайёрро ба чарбуи гусфанд (гоҳо ба ҷои чарбу шикамбаи гусфандро ис-тифода мебурданд) печонда, бо ришта мебастанд ва онро ба дег гузошта, …

ШАҲОБОВ Фазлиддин (21. 3. 1911, Бухоро— 1. 2. 1974, Душанбе), ҳофиз ва оҳангсози советии тоҷик. Ходими Хизматнишондодаи Санъати РСС Тоҷ. (1957). Ҳофизи Халқии РСС Тоҷ. (1947). Аз оилаи мударрис. Дар Омӯзишгоҳи мусиқии ш. Бухоро (1925 -29) ва Студияи узбекии Консерваторияи давлатии Moсква    (1936—41) таҳсил кард. Шаҳобов солисти оркестри Театри давлатии …

ШАҲМ, чарбу, равғани даруни бузу гусфанд, гов ва ғ.

ШАҲИДӢ Толибхон Зиёдуллоевич  (тав. 13. 3. 1946, Душанбе), композитори советии тоҷик, писари Зиёдулло Шаҳидӣ. Лауреат Мукофоти комсомоли ленини Тоҷикистон (1978). Аъзои КПСС аз .с. 1983. Аъзои Правленияи ИБ Тоҷикистон аз с. 1981. С. 1967 Омӯзишгоҳи мусиқии ш. Душанберо (таҳти роҳбарии Ю. Г. Тер-Осипов) хатм карда, с-ҳои 1969—72 дар Консерваторияи давлатии …