Биология

ФАГОСИТОЗ, ҳуҷайраҳои зинда ва зарраҳои ғайризиндаро фаъолона доштану фурӯ бурдани организмҳои якҳуҷайра 8 фагоситуост. Фагоситозро И. И. Мечников кашф карда, мавқеи онро дар реаксияи муҳофизатии организми ҷонварони дараҷаи олӣ ва одам муайян намуд.

ФАГОТЕРАПИЯ дар тиб, муолиҷаи баъзе касалиҳои бактериявӣ (домана, дизентерия, вабо ва ғайра) ба воситаи бактериофагҳои махсус. Фаготерапия дар ветеринария ҳангоми салмонеллёзи ҳайвонот, колибактериози гӯсола ва хукбачаҳо истифода мешавад.

ФАВУС, дар байторӣ (ветеринария) дарди калиро гӯянд. Фавуси мурғонро занбӯруғи Тrichophuton gallinae (Асhorion gallinae) ва Фавуси ширхӯронро завбӯруги Т. quinskeanum ба вуҷуд меорад Чӯҷаҳои мур* ва мурғи марҷон бештар гирифтор мешаванд. Мурғи касал хароб мешавад ва мемbрад. Барои муолиҷа маҳлули 2%-и формалин ва ғайраро истифода мебаранд.

УҚОБҲО (Аguila), як ҷинси паррандагони соҳибчангол аз оилаи Асcipidridae. Боли паҳну дароз (ҳангоми кушода будан то 2—2,4 м) ва пойу чанголҳои боқувват доранд; дарозиашон то 1 м; вазнашон то 6 кг, нарина ва модинаашон ҳамранганд. 9 намуд дошта, аз зонаи бешатундра то биёбон ва кӯҳҳои Европа, Осиё, Африка ва Америкаи …

УҒАН, юған, уға, угон, вогун, вигна, варх (Ргаngos), як ҷинси гиёҳҳои бисёрсолаест аз оилаи чатргулҳо. Баргаш дарози панҷадор (30—100 см), гулаш зард, мевааш калони паррадор. Моҳи май — июн гул мекунад, моҳи август— сентябр тухмаш пухта ба замин мерезад. Уған аз тухмаш афзоиш меёбад ва беш аз 200 сол умр …

УҚМ (арабӣ беҳосилӣ), дар тибби қадим надоштани қобилияти ҳомиладоршавӣ (занҳо) ё ҳомиладоркунӣ (мардҳо)-ро мегуфтанд. Дар тибби муосир уқмро бо истилоҳҳои агенеаия (из лотинӣ а. — нест, genesis 913 — пайдоиш) ва импотенсия (аз лотинӣ impotentia — беқувватӣ) ифода менамоянд.

УШТУР, нигаред Шутур.

УШРА, як навъ дарахти талх.

УШНОНДОРУ, зуфо (Нуssopus оffisinalis), гиёҳи бисёрсолаест аз оилаи лабгулҳо. 50—90 см қад мекашад. Ушнондору чун растании хӯшбӯй ва доруи аз қадим маълум аст. Аз хусусиятҳои муфиди ушнондору Дисқуридус (Диоскорид, а.. м.), Закариёи Розӣ, Абурайҳони Берунн, Аоуалии Сино ва дигарон бохабар буданд. Масалан, бино ба маълумоти Сино, ушнондору ду навъ аст: …

УШНОН, ушлон, ушна, хурд, хуруд черкез (Salsola richtere), буттаи сершох ё дарахти хурдест (аз оилаи шӯраиҳо). 2—5 м қад мекашад. Ушнон хоси биёбон буда, ба реги тафсон, камобӣ ва ҳавои гарм ба хуби тоб меорад. Ба чуқурии то 3 м реша меронад. Баргаш хеле борик аст ва обро кам бухор …