Пантикапей (юнонӣ Pantikapai- on), шаҳри атиқа дар Қрими Шарқи (ҳозира шаҳри Керч). Дар нимаи якуми асри 6 то мелод онро зодагони Ми­лет бунёд кардаанд. Шояд пеш ин ҷо тиҷоратгоҳи иониҳо бошад. Номи шаҳр, эҳтимол, аз ибораи эронии пантикапа — роҳи моҳӣ (ишора ба сермоҳигии халиҷи Керч) ба вуҷуд омадааст. Пантикапей …

Пантеон (юн. раntheion — маъбад), 1) дар Рими қадим» маъбади ҷомеи худоёи, ёдгории барҷастаи меъмории аҳди қадим. Соли 125 м. бунёд гардидааст. Дорой гунбазм ниммудавварест (диаметраш 43 м), ки дар марказаш (диаметраш 9 м) равзана дорад ва тавассути он ба бино равшанӣ медарояд. Гунбаз аз бетону хишт сохта шуда, бар …

Пантеизм (аз юнинӣ раn — ҳама ва theos —худо), таълимоти фаленфиест, ки худоро ба олам баробар мекунад. Истилоҳи “пантеист”-ро соли 1705 файласуфи англис Толанд ва итилоҳи «Пантеизм»-ро соли 1709 ҳарифи ӯ фақеҳи нидерландӣ Й. Фае ба или дохил кардаанд. Таълимоти пантеист акгар дорои тамоюлҳои нату­ралистие буд, ки дар он худо …

Пант Сумитрапандан (20. 5. 1900, Каусани, округи Алмора — 1978), шоири ҳинду. Ба забони ҳинди ме­навишт. Дар пайравии Р. Такур ва нависандагони романтики европоӣ асар эҷод кардааст. Шеърҳои лирикии давраи ҷавониаш (маҷмӯаҳои «Гунҷаҳо”, 1928; «Нағмаи занбури асал», 1932) аз меҳру муҳаббат ба ватан ва ҳиссси ватандӯстӣ саршоранд. Дар назми солҳои …

Панславизм, идеологияи миллатчигӣ ва ҷараёни сиёсии ба он мансуб, ки нимаи дуюми асри 19 — аввали асри 20 дар байни дворянҳо ва буржуазияи рус вуҷуд дошт. Панславизм дар Россия ба туфайли шикасти Россия дар Ҷавги Қрим (1853—1856) ва таъсири пахши шӯриши Полша (1863— 1864) ташаккул ёфт. Асоси ин идеологияро назарияи …

Пансион (франсавӣ рansion, аз лотинӣ pansio — пулдиҳӣ, аъзоҳақӣ, пули иҷора ё хонапулӣ), 1) дар Россияи тореволютсионӣ ва баъзе мамлакатҳои хориҷӣ номи муассисаи таълимии хусусӣ, баъзан давлатӣ, ки хобгоҳ дорад ва хонандагон пурра дар таъмнноти давлатанд. 2) Номи кӯҳнашудаи меҳмонхонаи начандон калонест, ки истиқосматкунандагонаш пурра дар таъминоти он буданд. 3) …

Паноҳгоҳ, иншооти махсусест барои ҳифзи қушунҳо ва аҳолӣ аз тири туп, бомба, зарбаи мавҷи таркиши яроқи ядроӣ, моддаҳои заҳрнок ва радиоактивӣ. Паноҳгоҳ аз ҷиҳати адоза хурд, миёна ва калон меша­вад. Бори аввал Паноҳгоҳро дар давраи Ҷанги якуми ҷаҳонӣ ба кор бурданд. Аз рӯи таҷрибаи ҳосилшуда пеш аз Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ …

Паноҳии Ҳамадонӣ Мавлоно ибни Хоҷа Майрамбек (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), шоири асри 16 форс-тоҷик. Дар ғазал маҳорат зоҳир карда, аз ин ҷиҳат сазовори обрую эҳтиром гардида буд. Девони ашъораш дастрас нагардидааст. Ашъори парокандааш дар баёзу сарчашмаҳои адабӣ ба назар мерасанд.

Панорама (аз юн. рan — ҳама ва horama — манзара), дар санъа­ти тасвирӣ лавҳа ё суратест, ки манзара ва воқеаро васеъ инъикос мекунад. Дар Панорама манзара ва ҳодисаи матлуб бовусъат ва зинда акс мегардад. Бо мақсади таҷассуми зиндаи манзара ба тасвир предметҳои ҳақиқӣ ё бутафорӣ (хонаҳо, чизҳо, одамон ва ҳайвонҳои …

Панно (аз лотинӣ раnnus — порчаи матоъ), 1) изораи девор ё ҳошияи сақфи бино, ки дар он расм ва ё нақш кашида бошанд. 2). Як намуди санъати тасвирӣ, ки асосан барои ороиш аст; аз равған ва темпера истифода мебаранд. Дар нитерер ва экстерерн бино, доимӣ ва муваққатӣ месозанд. Дар Юнон, …