«Ника» (Nika), шӯриши халқист, ки 11—17 январи 532 дар пойтахти Византия — Қустантания рӯй додааст. Аз нидои шӯришгарон «Ника!» («Зафар намо») ном гирифтааст. Ба муқобили андозҳо ва ҷабру ситами ҳокимон, сиёсати динии император Юстиниан, ки аҳли бидъат ва бутпарастонро тахқир мекард, нигаронида шуда буд; дар шӯриш монофисҳо (тарафдорони таълимоти динию …

Ника, дар Юнони Қадими олиҳаи ғалаба; лақаби олиҳаи Афи­на, ки ба шарафи он дар акрополи Афина маъбади дорои тасвироти Ника сохта шудааст. Муҷассамаи Ника дар шакли малоикаи аз осмон фурудоянда ба шарафи ғалаба дар ҷанг ва мусобиқаи спортию санъат гузошта мешуд. Дар Рими Қадим ба Викто­рия айният дошт.

Низоъ (ар. ҷидол, муноқиша, кашмакаш, душмани), ниг. Конфликт

Низория (аз номи Низор Абумансур), шохаи исмоилия ё худ исмоилияи шарқӣ, ки охири асри 11 аз исмоилияи фотимӣ (мустақил) ҷудо шуда дар Ироқ, Миср, Сурия ва Эрон паҳн гардидааст. Сабаби пайдоиши Низория вайрон намудани қоидаи ворисияти имомати исмоилия аз тарафи имом Мустансир (вафоташ 1094) дониста шудааст. Мустансир вақти дар ҳаёт …

Низории Қаҳистонӣ Саъдуддин ибни Шамсуддин ибни Муҳаммад (1247, Бирҷанди Қаҳистон— 1320, ҳамон ҷо), шоири форс-тоҷик. Пас аз хатми Мад­раса ба хидмати маъмурии фармондори Қаҳистон даромада, борҳо ба Хуросон, Рай, Сиистон ва Қаҳистон сафар мекунад, шаҳру деҳот ва мардуми аз асорати муғул ба дод омадаро мебинад. Ин ҳама дар эҷодиёти Низории …

Низомӣ деҳаест дар Совети қишлоқ Обикиики pайони Куйбишев, вилояти Қурғонтеппа. Аҳоллаш 215 нафар (1982). Аз деҳа то маркази Совети қишлоқ 10 км.

Низомулмулк Абӯалӣ Ҳасан ибни Алӣ ибни Исҳоқи Тӯсӣ (1017 деҳаи Радакони вилояти Тӯси Хуросон —15. 10. 1092), вазири султонҳои Эрон Алпарслон ва Маликшоҳ Салчуқиён соли 1040 Ғазнавиёнро аз салтанати Эрон танг кар­да баровардавд. Дар ин давра Низомулмулк вазири султони Хуросон Алпарслон мешавад (1059); Дар замони фаъолпя­ти ӯ дар ҳамаи шаҳрҳои …

Низомуддини Шомӣ (соли таваллуд номаълум, Табрез — вафоташ тақрибан 1409), муаррихи охири асри 14 ва аввали асри 15 форс-тоҷик. Низомуддини Шомӣ солҳои 1392—1393 дар шаҳри Бағдод зиндагӣ кар­дааст. Вақте ки Темур Бағдодро забт кард, ба Низомуддини Шомӣ супорид (солҳои 1401— 1402), ки таърихи салтанаташро нависад. Низомуддини Шомӣ «Зафарнома»-ро навишт, ки …

Низомуддини Домод Зайнуддин Маҳмуд (соли таваллудаш номаълум—вафоташ 1528), хаттоти форс-тоҷик. Домод ва шогирди Мавлоно Султоналии Машҳадӣ. Зодгоҳаш Нишопур. Аз намунаи осори ӯ китобати «Куллиёт»-и Мир Суҳайлӣ боқист (китобатро Султоналии Машҳадӣ шурӯъ карда, вале нотамом монд). Низомуддини Домод онро бо хати хеле олӣ ба итмом расонид. Зарҳалкории «Куллиёт» низ амали ӯст.

Низомуддини Барҷандӣ ибни Муҳаммад иб­ни Ҳусайни Бирчандӣ (нимаи дуюми асри 15 Бирҷандӣ Хуросон — вафот 1528), математик ва астроном, шогирди Алоудднни Кушчӣ. Яке аз давомдиҳандагони тадқиқоти олимони мактаби илмии Самарқанд. Низомуддини Барҷандӣ дар байни ҳамзамононаш на танҳо чун астроном ва математики номӣ, бал­ки чун тафсирдиҳандаи осори илмии олимоии Осиёи Миёна …