МАНҶУРҲО (худ «мавчжу нялма» гӯянд; ба хитоӣ: мавчжу жэв ци жэн), халқ, аҳолии асосии шимолу шарқи хитой, асосан дар қисми ҷануб Манҷурия зиндагӣ мекунанд. Шумораашон қариб 11 млн. нафар (2017 сол). Ба забони манҷурӣ фақат дар музофоти Хэйлунцзян, дар дигар мавзеъҳои Хитой бошад, ба забони хитоӣ гап мезананд. Мӯътақидони дину …

ЛУҚМОНИ ҲАКИМ – ҳакими афсонавиест, ки ба образи бадеӣ табдил ёфтааст. Дар эҷодиёти даҳонакии халқи тоҷик, хусусан дар ҳикояву афсонаҳои реалию маишӣ ва нақлу ривоятҳо мавқеи ин образ хеле ка­лон аст. Аз рӯи тасвирӣ асарҳои халқӣ Луқмони Ҳаким шахси фозил ва донишманди бузурге мебошад. Вай инчунин табиби ҳозику пурдонест, ки …

ЛУРҲО, халқиятест дар ғарбии Эрон. Шумораашон 3040 ҳазор нафар (2017 сол). Аз чор гурӯҳи, қабилаҳои ба ҳам наздик иборатанд: пӯштикӯҳ ва пешикӯҳа дар Луристон, мамасани ва кӯҳгилӯйа дар вилояти Форс. Ба шеваи лурии гурӯҳи забонҳои эронӣ гап мезананд. Аз рӯи дин пайрави мазҳаби шиаи исломанд. Тахмин мекунанд, ки Лур дар …

ЛОЗУҚИЯ (ба забони руссӣ Латакия) – шаҳрест дар шимолу ғарбии кишвари Сурия, дар соҳили баҳри Миёназамин воқеъ аст. Маркази маъмурии вилояти Лозуқия мебошад. Координатҳои шаҳри Лозуқия дар харитаи ҷаҳонӣ: 35°31′25″ шимолӣ ва 35°47′30″ шарқӣ. Аҳолии Лозуқия ба аввали соли 2017 иборат аз 570 ҳазор нафар буда тӯли 50 соли охир …

ЛИФТ (аз забони англисӣ «lift» — бардоштан), мошин-нақлиёти болобардори стапионарӣ, ки барои ба ягон баландӣ бардоштани одамон аз бор дар кабина ё платформаи махсус пешбинӣ шудааст. Кабинаи Лифт дар чоҳи бино амудӣ ҳаракат мекунад. Лифт яке аз ихтирооти қадимаи инсоният мебошад. Аввалин Лифтҳоро римиёни қадим (асри 1 то мелод) сохта …

ЛОҶВАРДДАРА – кони лоҷвард дар ноҳияи Шуғнони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон мебошад, ки дар нишебии шарқии қаторакӯҳи Ишкошим, дар саргаҳи ҳавз қарор доранд. Бодомдара— шохоби чапи Шохдара воқеъ аст. Майдони кон дар баландии 4570—4700 метр ҷойгир буда, асосан аз мармарҳои доломитдори синнашон токембриӣ таркиб ёфтааст. Лоҷварддара, ки бо роҳи метасоматоз ҳосил …

ЛОШАХӮРҲО (Silphidae), оилаи гамбускҳо. Дарозии танаашон аз 6 то 40 мм. Кирминаи онҳо паҳни серҳаракат буда, ба хараки хокӣ монанд аст. Зиёда аз 500 (80 намудаш, дар Тоҷикистон муайян карда нашудааст) намуди Лошахӯрҳо дар ҳаман қитъаҳо, асосан дар мамлакатҳои иқлимашон мӯътадил паҳн гаштаанд. Бисьёрии Лошахӯрҳо лошаҳоро мехӯранд (масалан, гурковакҳо), баъзеашон …

МАМЛУКҲО – ҷанговарони ғулом (аз ҷумлаи туркҳо, гурҷиҳо, черкасҳо ва дигар халқҳои Кавқоз дар Миср), ки аз онҳо навкарони ҳокимони сулолаи Айюбиён (солҳои 1171—1250) тайёр карда мешуданд.  Худи калимаи «Мамлук» аз забони арабӣ гирифта шуда маънояш «банда» ё «ғулом» мебошад. Дар таърих соли 1250 сипаҳсолорони Мамалукҳо Айюбиёнро сарнагун карда, ҳокимиятро …

МАМБА (Dendroaspis), ҷинси морҳои заҳрдорест аз оилаи аспидҳо. Морҳои Мамба 4 намуд дорад ва дар Африка паҳн шудааст, ки дарозиаш аз 2 то 4 метр, рангаш асасан сабзча, баъзан холҳои сиёҳ (ғайри сиёҳ мамба — D. polylepis) дорад. Бештар дар дарахту бутта дучор меояд. Морҳои Мамба тухм мегузоранд. Ҳайвони майда баъди …

Мамадқулов Ашур – чӯпон ва Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1948). Мамадқулов Ашур соли 1890 дар деҳаи Айваҷи ноҳияи Шаҳртуз таваллуд шуда санаи 19-уми майси соли 1971 дар ҳамин макон вафот кардааст. Мамадқулов аз давраи ҷавониаш то соли 1965 чӯпони колхози «Қизилюлдуз» ҳозира деҳаи «Айваҷ»-и ноҳияи Шаҳртуз буд. Аз ҳар 100 cap меш …