АБУЛАББОСИ НАЙРЕЗӢ

АБУЛАББОСИ НАЙРЕЗӢ Абулаббос Фазл ибни Хатим (соли таваллуд но­маълум – вафот тақрибан 922, Найрези Шероз), ҳайатшинос ва риёзидони араб. Дар Бағдод, дар дарбори халифаи аббосӣ Мӯътазид (ҳукмронии 822 – 903) кор ва эҷод кардааст. Соҳиби таълифоти бисёрест, амсоли «Зиҷ-ул-кабир», «Самт-ул-кибла», «Китоби тафсир», «Китоб-ул-арбааи Батлимус» ва ғайра. Китоби «Эхдос-ул-ҷав»-ро ба номи халифа Муътазид таълиф кардааст.

Ибни Надим дар «Ал-Фехрист» менависад: «Найрезӣ дар илми нуҷум ва ҳайат ангуштнамо буд». Берунӣ дар «Қонуни Масъудӣ» ва «Осор-ул- боқия» ба асарҳои илмии ӯ баҳои ба­ланд додааст. Абулаббоси Найрезӣ доир ба устурлоб ва ҳаракати сайёраҳо рисола таъ­лиф намуда, ба «Ибтидо»-и Уклидус (Евклид) ва асарҳои Батлимус (Пто­лемей) шарҳ навиштааст, ки онро Герардои Кремонӣ (1114 – 87) ба лотинӣ тарҷума кардааст. Як нусхаи ин тарҷума дар китобхонан Лейпсиг маҳфуз аст.