Операторҳо дар назарияи к в а н т ӣ, мафҳуми математикиест, ки дар аппарата математикии меха­никаи квантӣ ва назарияи квантии майдон истифода мешавад ва барои ба вектори муайяни ҳолат ё (функ­сияи мавҷӣ) V мувофиқ гузоштани дигар векторҳои (функсияҳои) муайян хизмат мекунад. Вобастагии байни Чг ва ‘Р’ дар шакли А ‘Ғ’ …

Оператори хаттӣ, ба фазоҳои хатти умумият додани мафҳуми таб- дили хаттй. Оператори хаттии фазоӣ Е гуфта функсияи Ғ(х)-ро ме­номанд, ки барои ҳамаи х муайян буда, қиматҳои он элементҳои фазои хаттии Е мебошанд ва шарти зеринро қонеъ мегардонад: Ғ (ах -j- Ру)! = аҒ(х) + РҒ(у), дар он х ва у — …

Оператори Лаплас, лапла­сиан, д е.л та-о пе р а тор, Д- оператор, операторы дифферен­циалии хаттиеро гӯянд, ки функсияи ф(х|, х2, …, хя)-и аз п тағйирёбанда (Х|, х2, …, хп) вобастаро ба функ­сияи Аф = мувофиқ мегузорад. Дар ҳолати хусусӣ Оператори Лапласро барои функсиям дутағйирёбандаи ф(х, у) ба шакли зерин менависанд: …

Оператор, мафҳуми математикиест, ки ба маънои васеъ мувофиқати элементҳои ду маҷмӯъ X ва У-ро ифода мекунад, яние бар ҳар як элементи х и маҷмӯи X и он элемен­ти у-и маҷмӯи У-ро мувофиқ мегузорад. Ба (мафҳумхри амал, инъикос, табдилот, функсия, ҳаммаъност. Элементи у-ро образи элементи х, х-ро прообраз (тимсол)-и у меноманд. …

Опера (итал. opera, айнан — таълиф аз лотинӣ opera — меҳнат, маснуот, асар), жанри санъати мусиқӣ-драмавиест. Асоси Опера— либретто дар ин жанр бо воситаҳои драматургияи мусиқӣ, пеш аз ҳама, тавассути мусиқии вокалӣ (овозӣ) таҷассумкунанда мешавад. Опера ҳамчун жанри мураккаб дар худ намудҳои гуногуни саноеъ: драматургия, мусиқӣ, санъати тасвирӣ, хореография ва …

Опарин Александр Иванович (2. 3. 1894, Углич — 21. 4. 1980, Моск­ва), биохимики назарияест оид ба пайдоиши ҳаёт дар рӯи Замин, академики Академияи Фанҳои СССР (1946; аъзо-корреспондент 1939), Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1969). Соли 1917 Университети Моск­варо хатм карда, дар якчанд донишкадаҳои олӣ ва институтҳои тадқиқоти илмӣ кор кардааст. Солҳои 1942— …

Опалина (Opalina), як ҷинси ҳайвонҳои соддатарин, паразитест аз синфи қамчинакдорҳо. Танааш баргшакл (дарозиаш то 1 миллиметр) буда, бо қамчинакҳо пӯшида шудааст. Эктоплазма ва андоплазма бо даҳҳо, баъзан садҳо ядро аз ҳам чудо гаштааст. Сурохии даҳон надорад, бо тав­ри осмосӣ ғизо мегирад. Бо роҳи ғайриҷинсӣ (ба ду тақсимшавӣ) ва ҷинсӣ (копулясия) …

Опал (аз санскр. упал — санги қиматбаҳо), як навъ минерал, псев­догидрогели сахти табиӣ. Таркиби хпмиявиаш S1O2 • пН/); 2—14% об дорад. Сахтиаш 5—6,5; зичиаш •1800—2250 килограмм/метр9. Асосан беранг бу­да, вобаста ба омехтаҳои таркибаш сафед, зард, бӯр, сабз ва ғайра меша­вад. Дар табиат якчанд хели Опал маълум аст: гиалит, Опали асил, …

Оофорит (aз лотинӣ oopboron — тухмҳои), газаки тухмдони занҳо. Нигаред Сальпингоофорит.

Оомисетҳо (Oomycetidae), синфи занбӯруғҳои дараҷаи паст, ки ми­селия (танаи вегетативӣ)-и бисёр- ядродори мукаммал инкишофёфта доранд. Оогонияи курашакли онҳо якто (дар Оомисетҳои нисбатан ташаккулёфта) ё якчандто (дар ООомисетҳои содда) ҳуҷайратухм дорад. Дар паҳлуи оогония антеридийҳои устувонашакл ҳосил мешаванд, ки ба воситаи онҳо ҳуҷайратухми бордоршуда ба ооспораи беҳаракат табдил меёбад. Ооспора баҳорон …