«Панҷгоҳ» яке аз шӯъбаҳои мақоми классики аз силсилаи «Дувоздаҳмақом», ки ду навъ дорад: п а н ҷ г о ҳ и а с л ва п а н ҷ г о ҳ и зоид. Калимаи «Панҷгоҳ» аз панҷ овози мусиқӣ ва чаҳор фосила иборат бу­данро ифода макунад. Оҳанги шӯъбаи «Панҷгоҳ» …

Панҷараи кристалӣ, шакли фазоиест, ки дар кристаллҳо ва ҷисмҳои кристаллӣ ботартиб ҷойгир шудани атомҳо, ионҳо ва молекулаҳоро нишон медиҳад. Панҷараи кристалӣ аз ячейкаҳои элементарие иборат аст, ки дар се самт даври такрор мешаванд ва сохти томи кристаллро ба вуҷуд меоранд. Ячейкаи элемеитарӣ вобас­та ба симметрияи кристалл шакли параллелепипеди каҷкунҷа ё …

Панҷараи дифраксионӣ, рав­зана ва монеаҳои дар фазои маҳдуд гузоштаеро номанд, ки барои ҳосил кардани диф­раксияи рушноӣ истифода мешаванд. Рав­зана ва монеаҳои бетартиб гузоштаро Панҷараи дифраксионӣ мунтазам ва бо тартиб гузошта­ро Панҷараи дифраксионӣ мунтазам меноманд. Дар оптика Панҷараи дифраксионии номунтазам татбиқи амалӣ надорад. Панҷараи дифраксионии мунтазам дар сатҳи ҳамвор ё куравӣ …

Панҷара, Чузъи ороишиест дар санъати меъморӣ. Дар, дариҷа, равзана, байни рафу сутунҳо, айвон, зинаи биноҳои маъмурӣ, маданӣ ва ҷамъиятиро бо Панҷара оро медиҳанд. Панҷара асосан хоси меъмории Шарқ, алалхусус мамлакатҳои иқлимаш гарм аст (Осиёи Миёна, Афғонистон, Эрон, Ҳиндустон ва мамлакатҳои Шарқи Наздик), ки ҳам вазифаи ороишӣ, ҳам хосияти ҳавогузарони, рушноидиҳӣ …

Панҷапойҳо (Сгоssopterygii), як гурӯҳи моҳиҳои устухондоре, ки болҳои ҷуфти сермушаки бақувват доранд. Болҳо аз якчанд сегментҳои панҷамонанд иборатанд. Ду боли тахтапушташон кӯтоҳ аст. Косахонаи сарашон аз ду қисм (пеш ва ақиб) иборат мебошад. Онҳо ба се қатор ҷудо мешаванд: Оsteolepidiformes (Rhipidistia) , Соelacanthiformes  (Actinistia) ва Struniiformes. Намояндаҳои қатори якум ва …

Панҷакенти Қадим димнаи шаҳри ибтидои асрҳои миёна; 1,5 км ҷанубу шарқтари шаҳри ҳозираи Панҷакент воқеъ аст. Панҷакенти Қадим яке аз рустоҳои (районҳои) Суғд буд (асрҳои 7—8). Ҳар як русто, аз ҷумла Панҷакент марказ (шаҳри асосӣ), ҳоким ва отряди ҳарбӣ дошт. Аз хусуси Панҷакент Қадим дар асрҳои 7—8 Та­барӣ маълумот дода, …

Панҷакент, шаҳр (то 1953 — птш), маркази маъмурии райони Панҷакенти вилояти Ленинобод. 68 км шарқтари шаҳри Самарқанд, дар соҳили чапи дарёи Зарафшои воқеъ аст. Баландиаш аз соҳили баҳр 930 м, Ҳарорати миёнаи январӣ —1 °, июл 25,6° С. Боришоти солона 325 мм. Аҳолиаш 17000 нафар (1976). Роҳҳои автомобилгард Панҷакентро бо …

Панҷакент, райони маъмурӣ дар вилояти Ленинободи РСС Тоҷикистон. Саная таъсисаш 23 ноябри 1930. Дар во­дии Зарафшои воқеъ гашта, бо райони Айнии РСС Тоҷикистон ва вилоятҳои Самар­қанд, Ҷиззах, Қашқадарё, Сурхондарёи РСС Ӯзбекистон ҳамҳудуд аст. Масоҳаташ 3,67 ҳазор км2. Аҳолиаш 101456 нафар (1983), асосан тоҷикон, инчунин ӯзбекҳо ва намояндагони миллатҳои дигар. Зичии …

Панҷаи гурба, ҷинҷак (Ргоsopis), ҷинси дарахтони серхори хурд, бутта ва нимбуттаест аз оилаи лӯбиёиҳо. Барги мураккаби пармонанд, гули зард, гилофакмеваи сер­тухм дорад. Дар ноҳияҳои тропикӣ ва субтропикии ҳарду нимкураи замин қариб 65 намуди Панҷаи гурба мерӯяд. Дар Тоҷикистон танҳо як намуди Панҷаи гурба месабзад, ки ҷинҷак (P. Farcta ниг. расм) …

Панҷаи Алӣ (Digitalis), ҷинси гиёҳҳои ду ва бисёрсола, нимбутта ва буттаеот аз оилаи астармолаиҳо. Пояи рост, барги дарозрӯяи нештаршакл, гули калони зигоморфии зард, сафед ва арғувонӣ, ғӯзаи байзашакли дупаллаю сертухм дорад. Дар Европа, Африкаи Шимолӣ, Осиёи Хурд ва Эрон 36 намуди П. А. мерӯяд. Дар СССР (Кавказ, Қисми европоӣ ва …