Биология

ТАБХОЛ, учук (дар лотини Негреs simplex), як навъ касалии пуст, пардахои луоби, чатам ва гайраро гуянд, ки вирусхо ба вучуд меораид. Ба одам баъзе хайвонот сироят мекунад. Табхол бештар дар чои пайвастшавтга пуст бо пардахои луоби (лаб, пилк, узвхои чинси ва гайра) хамрохи баъзе беморихои сироятии муштарак (грип, пневмония, варача …

ТАБАРЗА, 1) як навъ ангури хусайни. 2) Нигаред Табарзад.

ТАБАРХУН, 1) номи дигари челон; 2) сурхбед (SalixPurpurea), бутта ё дарахти хурдест аз оилаи бедхо. То 3—4 м кад мекашад. Пустлохи шоххои кухнааш хокистари, навдааш зардтоб ё дорчини, холхои кирмизи дорад. Баргаш нештаршакл, бепашмак, хушагул («гушворак)-аш пеш аз баргбарори мешукуфад; гулхояш аргувониянд. Асосан дар Европаи Чануби ва Миёна, Африкаи Шимоли …

СУЗАНЗАНИ, иглотерапия, иглорефле-ктотерапия, як навъ усули бо рохи ба нуктахои муайяни пуст халондани сузави борик (аз тилло, нукра, платина ё пулод бо максади муоличаи беморихо месозанд; дарозиашон аз 1,5 то 12 см). Сузанзани дар тибби Хитой, Хиндустон, Эрону Турон ва Япония аз кадимулайём маълум буд. Дар СССР Сузанзани аз охири …

СУЗАНАК, сузанакхо (Оdonata), як навъи хашароти даррандаи обиро гуянд, ки думаш борики сузанмонанд аст. Шикамаш дарозруя (14—120 мм). Сар, чашмони калон ва 2 чуфт боли пурчило (дарозиаш 10—94 мм) дорад. Сузанакхо ба 3 гурух— Lygoplera ва Аnisoptera таксим мешаванд. Сузанак хангоми парвоз чуфт шуда дар об, растанихои оби ва баъзан …

СУЗАНБАРГХО, растанихои сузанбарг, растанихоеро гуянд, ки баргашон сузанвор борик ва тез аст; дар таснифоти илми яке аз зерсинфи (Соniferae ё Рinifae) сершумортарин ва маъмултарин растанихои лучтухм ба хисоб мераванд. Сузанбаргхо растанихои хамешасабз (гайр аз чинсхои Zarix, Меtasequoiaва Таходиум мебошанд. Сузанбаргхо гурухи кадимаи растанихои тухмдор буда, дар давраи ангиштсанг пайдо шудаанд. …

РЕКОША, р е к о с а, нигаред. Хорпушт.

РЕЖИМИ ОБЁРИ, меъёр, мухлат ва микдори обмонии зироатхои хочагии кишлокро муайян мекунад. Режими обёриро аз руи хусусиятхои биологии растани, иклим, шароити хону гидрогеологии китъаи обёришаванда, усул ва техникаи обмони, технологияи парвариши растани ва гайра мукаррар мекунанд. Микдори обмони ба меъёри обмони мувофикат мекунад, хачми онхо дар рафти давраи обёри тагйир …

РЕЖИМИ ОБИ РАСТАНИ, низоми оби растани, мубодил а и об, чаббишу истифодаи об, ки барои нашъунамои растани (му-бодилаи моддахо, рушд, инкишоф, афзоиш) зарур аст. Режими оби растани аз се просесси муттасили ба хам сахт алокаманд таркиб меёбад: аз хок ба решаи растани дохил шудани об; тавассути решаю тана ба баргхо …

РЕЗАДАРАХТОН, дарахтони мевадори пакана, асосан себу покро гуянд. Дар нохияхои чануби Союз Советских Социалистических Республик СССР маъмуланд. Резадарахтон пештар ба хосил меда-роянд ва серхосил (30 тонна/гектар) мешаванд; меваи калон-калон, ширин ва хушранг медиханд. Парвариш ва гунучини хосили Резадарахтон осон аст. Резадарахтонро бо рохи ба пайвандакхои махсуси сабзишашон суст пайванд кардани …