Биология

МЕЛАНОЗ (юн. melanosis — сиёхшави, аз melano — сиёх, мешавам), мешавам) меланопатия дар узву бофтахо хосилшави ва аз дах зиёд таксимшавии пигменти кахваранги сиёхтоб ё сиёхро (аз гурухи меланинхо) гуянд, ки дар пуст, пардаи шабакавии чашм, пардаи магзи cap мавчуд аст. Меланоз модарзоди ва гаиримодарзоди мешавад. Ба намуди аввал Меланози …

МЕЛАНОМА (аз юи. melas, mela- bos — сиёх ва oma — пасоянди номи омосхо), меланобластома, ё моей бадзотест, ки аз хучайрахои меланинхосилкунанда иборат аст. Омилхои пайдоиши Меланома чарохат ва хосилшавии гормонхо (хусусан дар давраи ба балогатраси) мебошанд. Меланома бештар дар пуст ва баъзан дар пардаи шабакияи чашм, пардаи нарии магзи …

МЕЙОЗ (аз юн. meiosis — камшави), таксимшавии тахфифи, яке аз типхои митоз, ки дар натичаи он микдори диплоидии хромосомахо то микдори гаплоиди кам мешаванд. Мейоз дар наслхои оянда боздории мачмуи диплои­дии хромосома­хо ва комбинацияи нави информацияи ирсиро таъмин мекунад. Мейози хайвонотро олими немис О. Гертвиг (1890), Мейози растанихоро тадкикотчии рус …

МЕЗОФИТХО (аз мезо… ва юн. phyton — растани), растанихоеро гууянд, ки дар сурати дар хок мавчуд будани оби кофи месабзанд. Онхо дар байни ксерофитхо (ниг. Ксерофищо) ва гигрофитхо мавкеи мобайниро ишгол мекунанд. Мезофитхо бештар дар минтакахои муътадил, бешазори тропики ва субтропики меруянд. Ба Мезофитхои арзи муътадил дарахтхои хазонрез, бутта, кисми …

МЕДУЗАХО, насли чинсии асосан рудаковокхои бахри. Аз полипхо (насли гайричинси) бо рохи мугчабанди ба вучуд меоянд. Медузахо ба сцифоидхо (решадахонхо, сцифомедузахо, аурелия) ва бисьёрии гидрондхо (гайр аз гидра ва баъзе лептолидхо) хобанд. Медузахо одатан шакли, чатр ё зангула (диаметрашон аз якчанд мм то 2,3 м) дошта, аз моддаи гализи нимшаффоф …

МОРФОГЕНЕЗ (аз юн. morphe — намуд, шакл ва… генез), морфогения (дар биология), пайдоиш ва инкишофи узв, система ва кисмхои дигари бадан хам дар вакти инкишофи фарди (онтогенез) ва хам дар вакти такомули таърихи ё эволюциони (филогенез)-и организмхо. Омузиши Морфогенез яке аз проблемахои асосии морфология» наботот, хайвонот ва одам мебошад.

МОРЖ (Odobaenua rosinarua), ягона намуди оилаи моржхост аз катори белпойхо. Дарозии Морж то 3,7 м ва вазнаш ба 1,5 т мерасад. Пусташ гафси очингдор, думу суфраи гут надорад. Морж 18—20 дандон дорад. Дар СССР дар сохилхои Замини Нав, чазирахои Франц-Иосиф, бахрхои Лаптевхо, Чукот ва Беринг дучор мешавад. Хурокаш асосан нармбаданхо …

МОРИ АФЪИ (Echis), эфа, афъи, як чинси морро гуянд, ки ба оилаи Viperidae мансуб аст. Ду намуди Мори аъфи маълум аст: Мори аъфии чипор (Е. coloratus), ки дар нимчазираи Арабистон. Миср, Фаластин ва Мори аъфи аъфии реги (Е. carinatus), ки дар Африкаи Шимоли, Шарки ва Гарби, Осиёи Чануби ва Гарби …

МОНОФАГИЯ (аз моно… ва юн. phagein — хурдан), чинхури, ба хурдани фанат як хели хурок одат кардани хайвонот. Хашарот, баъзе кирмхо, харчангшаклхо ва нармбаданхо аз чумлаи чунин хайвонотанд. Дар байни мухрадорон чинхурон хеле каманд. Моноскоп бештар ба хашароти растанихур (мас., гамбусаки нулдарозак Calandra granaria танхо дони гандумро мехурад ва гамбусаки …

МОНОЦИТХО (аз моно… ва юн. kytos — зарф, дар ин чо хучайра), яке аз шаклхои хучайрахои сафеди бедонаи хун — агранулитхо. Моноцитхо дар магзи устухон ба вучуд меоянд; одатан ядрои лубиёшакл ва цитоплазмаи сустбазофили доранд. Дар хуни муътадили одам 4—8%-и лейкоцитро ташкил медиханд. Андозаи Моноцитхо 12—20 мкм аст. Моноцитхо кобилияти …