Биология

ШИРИНАК, 1) як навъ себи махаллиро гуянд. Дарахташ сершохи ахромшакл (диаметраш 4 м), гафсии танааш 74 см, навдахои яксолааш хокистарранги сабзтоб, баргаш байзашакли нугтез (дарозиаш 5— 6 см), мевааш байзашакли зарди гулобитоб (дарозиаш 4—7 см, бараш 3,1—4,1 см, гафсиаш 3—4 см, вазнаш 42—65 г). Ш.-ро дар к-зи «Хакикат»-и p-ни Кулоб …

ШИРИН БУЯ, ниг. Сус.

ШИРИН ДОНА, 1) навъхои бодоми ширинмагзро гуянд (мас., качакбодом, когатаки ялтаги ва г.); 2) як навъ анчиршафтолуест, ки магзи донакаш ширин аст ва онро донакширин хам мегуянд; 3) чанд навъ анори шириндонаи сафед ва сурхро гуянд, ки назар ба анори турш ва нордон хеле ширин ва сершираанд; 4) баъзе навъхои …

ШИРИНЧА, ширинчахо (АрЫ-dinea), як навъ хашаротро гуянд. Дарозиаш 0,5—в мм. Баъзе намудхояш 2 чуфт боли якхела дорад. Ш.-хо гуногунранганд (мас., сабз, зардча, сафед, сиёхи баланд ва г). Гизояш шираи растанихои сузанбарг, пушидатухм ва г. Ш.-хо ба 12 оила чудо мешаванд ва кариб 2500 намудро дар бар мегиранд. Дар СССР зиёда …

ШИРИНПУЧОК, як навъ харбузаи махаллиест. Дарозруя (30—40 см), нугаш борик, пусташ тур-тур, зарди сабзтоб, пучокаш сахт, магзаш сабз ё сафед, ширин (7,5—8,5% канд дорад). Вазнаш 4—5 кг. Аз хар га 250 300 ц хосил мегиранд.

ШИРИНЧА, як навъ бемории пустро гуянд, ки аз таъсири ангезандахо (бактерия, дору, хурок ва г.) дар кудакони хурдсол пайдо мешавад. Хангоми Ш. пуст, луобпарда, гадудхои лимфави иллат ёфта, дар кисми муйноки cap, абру, руй, хасба, обила ва г. зохир мешавад. Аломатхои аввалини Ш. дар давраи навзоди паидо шуда, дар 2—3-мохаги …

ШИРИНЧАИ ПАХТА, ширинчаи полиз, як навъ хашаротест, ки ба пахта зарар мерасонад. Махсусан ширинчаи пахта (Aphis gossypii, ниг. расм.) бештар зарар меорад. Ширинчаи модинаи бебол (ширинчаи нарина вучуд надорад) байзашакл (дарозиаш 1,5—2,1 мм) буда, зард ё сабз мешавад. Баъди зимистонгузарони шираи алафхои бегонаро мемакад. Дар харор. кариб 12°С 20— 60-то …

ШИРМОХИ (Schirotorax), як навъ мохии маъмул, аз руи таснифи илми чинси мохиест, аз оилаи гулмохихо. Баданаш бо пулакчахои хурд пушида шудааст. Дарозиаш то 1 м, вазнаш то 12 кг. Шикампардаи сиёх ва ду чуфт муйлабча дорад. Дар Точикистон дар хавзаи д-хои Зарафшон, Сир, Кофарнихон, Вахш, Панч, Кизилсу зиндаги мекунад. Дар …

ШИРМУPГ, номи дигари куршабпарак.  

ШИРОБАК, як навъ ангури махаллист. Токаш нисбатан тезсабз. Баргаш 5-парра (баъзан 3-парра), хушааш андаряк 250—300 г, донааш мудаввар, сабз ё сабзи зардтоб, сероб (кандаш 20,8%), пусташ нисбатан гафс (2—4-то тухм дорад). Даври нашваш 140— 145 руз. Аз хар га токзори Ш.то 120 ц хосил мегундоранд. Барои тархури ва майкаши истифода …