Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ХИЗОНА, мачмаъи чизхое, ки пинхон карда дар замин гуронида шудданд ва барои сохибашон арзиши гарон доранд. Хизонахо кариб дар хама чохо пайдо шудаанд ва одатан барои илми таърих сарчашмаи мухиманд. Кадимтарин хизонахо бадаврахои неолит ва энеолит мансубанд. Дар худуди Точикистои хизонаи Амударё, хизонаи Шахристон, хизонаи осори биринчии асри 11—12 аз …

ХИМИЯИ РАДИАСИОНИ, як фасли химияро гуянд, ки табаддулоти химиявии аз таъсири афканишоти ионизонанда ба вучуд ояндаро меомузад. Кобилияти реакцияхои химиявиро ба амал овардани афканишоти ионизонанда баъди кашфи радиоактивият ошкор гардид. Xимияи радиасиони соли 1896 пайдо шуда бошад хам, чун сохаи мустакили илм солхои 40 асри 20 дар натичаи ба вучуд …

ХАЦРЕВИН Захар Львович (5. 9. 1903, Витебск — сентябр 1941, наздпкии шахри Борисполи РССУкраина), нависандаи советии рус, журналист. Институти забонхон шаркии Ленинградро хатм кард (1925). Асархояш аз соли 1922 нашр мешаванд. Солхои 1928—34 ба омузиши адабиёту маданият ва табиати Точикистон машгул шуд. Хамрохи Б. Лапин доир ба эчодиёти С. Айнн, …

ХИМИЯИ ТАХЛИЛИ, илмест оид ба усулхои омузиши таркиби моддахо. Xимияи тахлили аз ду кисми асоси — галили микдори ва тахлили сифати иборат аст. Гайр аз ин дар Xимияи тахлили тахлили техники низ вучуд дорад, ки ба мачмуи усулхои тахлили органики, гайриорганики, сифати ва микдори асос ёфтааст. Xимияи тахлили дар инкишофи …

ХИРНОЙ, ной, ноинафас, як кисми рохи нафаси хайвоноти мухрадор ва одамро гуянд, ки дар байни ханчара (халкум) ва бронххо чой гирифтааст. Дарозии хирной ба дарозии гардан мутаносиби рост ва ба дарозии бронххо мутаносиби чап аст. Скелети хирной дар хазандахо аз халкахою нимхалкахои тагояки, дар паррандагон одатан аз халкахои устухонгашта ва …