Илм

ЭПИЗООТОЛОГИЯ (аз эпизоотия ва …логия), илми ветеренариест оид ба сабабхои пайдоиш, шароити пайдошави ва бархам хурдани касалихои сироятии хайвонот (яъне оид ба конунияти чараёни эпизооти) ва усулхои пешгириву мубориза бар зидди онхо. Тахкикоти бактериологии ох. а. 19 ба илми Э. асос гузошт. Э. баъди тадкикоти Л. Пастер, Р. Кох, И. …

ЭРАИ ГЕОЛОГИ, фосилаи вактест дар таърихи геологии Замин, ки дар тули он эратема ташаккул ёфтааст. Э. г. ба даврахои геологи таксим мешавад; якчанд Э. г., эони геологиро ташкил медихад.

ЭРАТЕМА дар геология, кисмати чадвали умумии стратиграфиро гуянд, ки он хиссаи эонотема буда, ба системахои геологи таксим мешавад. Аввалхо дар адабиёти геологи одатан «гурух» меномиданд. С. 1966 геологи америкои X. Хедберг истилохи «Э.»-ро пешниход намуд, ки он с. 1976 дар СССР кабул шуд. Фосилаи вакт, ки дар муддати он Э. …

ЭРБИЯ (лот. Erbium), Ег, элементи химиявии гурухи III системаи даврии Д. И. Менделеев буда, раками ат. 68, массаи ат. 167,26 аст; яке аз лантаноидхо.

ЭРГ (аз лот. ergon —кор), вохиди кор ва энергияро дар Системаи вахидхои СГС номанд. Ишораи русиаш эрг, байналхалкиаш — erg; 1 эрг =10-* я

ЭНЕОЛИТ, давраи аз асри санг ба асри биринчи гузаштани чамъиятро гуянд. Ниг. низ Асри сангу мис.

ЭНЕРГИЯ (аз юн. energeia «- tiv сир, фаъолият), бузургии скаляриест, ки андозаи умумии таъсири мутакобил ва харакати хамаи шаклхои материяро ифода мекунад. Барои тавсифи микдори таъсироти мутакобили гуногун ва шаклхои гуногуни ба онхо мутобники харакат мафхумхои «Э.-и механики», «Э.-и электромагнити», «Э.-и ядрои», «Э.-и дохили», «Э.-и химияви» ва г. истифода мешаванд. …

ЭНЕРГИЯИ АТОМи, энергияи ядрои, энергияи дохилиядроиест, ки дар натичаи реакцияи ядрои ба вучуд меояд. Хадди аксари энергияе, ки аз ин ё он ядро хорич шуда метавонад, энергияи бандиши ядрои мазкур аст. Энергияи бандиш аз энергияи чозибаи мутакобили нуклонхо (ки аз асари куввахои ядрои ба вучуд меояд ва ба адади нуклонхои …

ЭНЗИМОЛОГИЯ (аз энзимно… ва ,логия), як фасли биохимияро гуянд, ки ферментхо ва реакцияхоеро меомузад, ки катализатори онхо фермент аст.

ЭНЗИМХО (аз юн. еп — андарун ва iyme — туршони), номи дигари ферментхо.