Маданият ва санъат

«ФАРРУХРУЗ» оханги кадими аз таснифоти Борбади Марвист (аз силсилаи охангхои «Сигона»).

«ФАРФАР» охангест дар кисми «Мушкилот» (сози)-и макоми «Ирок»-и «Шашмаком». «Фарфар» оханги чорум буда, бо усули 2/4 ичро мешавад. Вай 5 бозгуй ва 11 хона дорад; фарки «Фарвар» аз дигар охангхо дар он аст, ки бо бозгуи сар шуда, дар охир бозгуй надорад. Бо бемол (Ь) навохта мешавад. И. Рахимов.

ФАРАНГИС                 яке аз персонажхои «Шохнома»-и Фирдавси, духтари Афросиёб, завчаи Сиёвуш. У мувофики ривояти Фирдавси, зани фидокору часур аст. Хангоми азми куштани Сиёвуш кардани падараш барои рахонидани шавхараш аз марг кушиши зиёд намуд. Вале Афросиёб Сиёвушро ба катл расонид ва амр дод Фарангисро то афтодани тифли дар шикамаш буда бизананд. Пирони …

ФАРД (араби —якка, танхо), як навъ шеъри якбайтаи мустакилмаъноро гуянд. Дар эчодиёти дахонакии халк ва адабиёти классикии форс-точик аз кадимулайём маъмул буд. Дар адабиёти имруза низ ба назар мерасад. Дар фард як фикри томи ичтимои, ахлокию тарбияви, фалсафи, ишки ва гайра ба таври барчаста, образнок ва бо хулосахои мантики ифода …

УММУЛАДВОР (модари адвор), асоси таронаву охангхо дар мусикии классикист. Дар назарияи мусикии класоикии форс-точик макоми «Рост» («Дувоздахмаком») -ро Уммуладвор меноманд, зеро саршавии пардахои аксари охангу таронахо ба ин маком мувофик меомадаанд. Нигаред низ «Рост».

ТУС кахрамони хамосахои халкхои эронинажод; яке аз персонажхои «Шохнома»-и Фирдавсист. Номаш дар «Ардвисура-яшт»-и Авесто Туса омадааст. Дар «Шохнома»-и Фирдавси Тус писари Нузар аст. Пас аз марги падараш вай мебоист ба тахт менишаст, вале барои шохи золим будани падараш пахлавонони Эрон ба тахти шохи Кайкубодро нишонданд. Тус дар ахди чандин шох …

ТУТКАВУЛ, караргох, ёдгории асосии маданияти Хисор, мансуб ба асри миёна ва аввалхои давраи мезолит. Дар дехаи Туткавул дар даромадгохи чануби дараи Пулисангин вокеъ буд, ки зери обанбори ГЭС-и Норак мондааст. Солхои 1963—1969 В. А. Ранов кашф ва тадкик кард. Масохати кароргох такрибан ба 1 га баробар. Дар 3,5 хазор м2 …

ТУР (дар Авесто Тура), персонажи ривояту устурахои Эрони бостон ва «Шохнома»-и Фирдавсист. Дар «Фарвардин-яшт»-и Авесто, «Чехрдод-наск» -и «Динкард» достони Тур мухтасар омадааст. Мувофики баъзе ривоети эрони Тур сарнасли турониён буд. Мувофики ривоёти «Шохнома»-и Фирдавси пас аз он ки Фаридун мамоликашро байни се писар таксим кард, ба Тур Турону Чинро дод. …

ТУРК дар мусики, 1) зарб ва усули муайяни дойра дар мусикии гузашта. 2) Оханги халкиест иборат аз 3 кисм. Кисми 1 -ум бо усули «Чапандоз» («Насруллохи»), 2- юм бо усули «Уфар» ва 3-юм бо усули «Кашкарча ичро мешавад. 3) Як авчи машхур, ки дар суруду охангхои «Шашмаком» чун шакли зарбу …

«ТУРКЗАРБ» зарбест дар «Дувоздахмаком» ва «Шашмаком». Дар «Дувоздахмаком» гушахои мусикии «Ироки мушобех» ва «Мохури Кабир» бо ин зарб ичро мешаванд. Дар «Гиёс-ул-лугот» хафтдах усул (зарб)-и ачами оварда шудааст, ки усули дуюми он «туркзарб» ё «турки» номида шудааст. Нигаред низ Турк. И. Рахимов.