Маданият ва санъат

«РОКИ АБДУЛЛОХ» оханги машхур мансуб ба мусаннифи он Абдуллох. 2) Шуъбаи овози дар макоми «Рост Панчгох» («Хафтдастгох»)-и эрони, ки дар байни шуъбахои «Роки хинди», «Нагмаи Рок» вокеъ аст. 3) Шуъбае дар макоми «Мохур» («Хафтдастгох»-и эрони), ки пас аз чор кисмати созию овозии шуъбаи «Ирок», шуъбахои «Роки хинди», «Нагмаи Рок» меояд. …

РИНДИЯ рухияи озодандешии шоирон ва мутафаккирони клас- сикии форс-точик дар замони феодалист. Баробари зухуроти дигар тамоюлхои зиддидини як навъ эътирози ичтимоие буд. Шоирони ринд дар заминаи нобаробарихои ичтимои ба танкиди хурофоти дини, мазаммати чахолат, тарки дунё ва гушанишини, урфу одат ва таассуби дини пардохтаанд. Дар эчодиёти шоирони Риндия ба гайр …

РИСОЛА (араби — фиристодашуда, нома, мактуб), асари начандон калони илмии назарияви, ки аз як масъалаи илми ва конуниятхои як илм — математика, астрономия, химия, тиб, аруз, кофия, бадеъ, мусики ва гайра бахс мекунад. Рисолаи илмии дар таърихи илму адаби форс-точик ба забонхои араби ва точики, мах-сусан, аз асри 10 маъмул …

РИСОЛАИ КОСИБОН, рисола (устав)-и навишта ё нонавиштаест, ки доир ба пайдоиши касбу хунари мухталиф, коидаи кабули шогирд, сохти касаба, маълумоти гуногун медихад. То Револютсияи Кабири Сотсиалистии Октябр дар шахрхои Осиёи Мйёна косибону хунармандон ба касаба (чамъиятхои пешаварон) муттахид мешуданд, ки онхо рисолаи хосса доштанд. Рисолаи косибон вобаста ба касбу хунари …

ХИТОБА, хитобат, хатобат (араби-гуфтор, сухангуи), порчаи асари мансур, манзум ва ё суханеро гуянд, ки ба мухотиб гуфта мешавад. Дар илми маони ва баён хитоба хунари сухансароию суханварн буда, чузъи санъати воизи хисоб мешуд. Воизон, ки махорати сухангуию суханронихои шево доштанд, аз хитоба хеле мохирона истифода мебурданд. Дар Гарб хитобаро декламасия …

ХИЗР Хочаи Хизр, яке аз образхои бадеии адабиёти дахонаки ва хаттии точик аст. Манбааш ривоятхои динии мусулмони. Дар тафсирхои Куръон у хамсафари Мусои пайгамбар буда, бо муъчизахояш уро ба хайрат меовард. Дар дигар ривоятхо гуё хамрохи Искандари Макдуни дар чустучуи оби зиндаги (оби хаёт) ба Зулмот рафт. Образхои бадеии оби …

ХАФИФ (араби сабук), номи яке аз бахрхои фаръии аруз. Рукни солими хафиф фоилотуи/мустафъилун/ фоилотуи (—V /V—/—V) буда, навъхои гуногунаш аз омезиши рукни асли (фоилотун) ва 8 зихофи бахри рамал (махбун — фаилотун; махбуни махзуф — фаилун; махбуни максур — фаилон; аслам — фаълун; аслами мусаббаг — фаълон; мушаъас —мафъулун; мачхуф …

ХАФАБАНД, хафбандак, як навъ зеби гардани занонро’ гуянд. Хафабандро бештар аз гарди хазина (навъи мухра), марчони сурхи майда, баъзан аз нукра турбоф мекунанд. Xафабанд бо рангхои гуногун ва гулпартои аз якдигар фарк мекунад. Одатан накшхои хафабанд ромбшакл, чоргуша, сегуша ва панчгуша мешаванд. Барои духтарон 4—6 ва барои занони калонсол 6—10 тор …

ХАРИ ДАЧЧОЛ яке аз образхои адабиёти форс-точик. Манбаи он киссаи динии хурофотист дар бораи Даччол ном шахси фиребгар, ки даъвои пайгамбарй дошт. Даччол гуё дар пушти хараш хурчине доштааст, ки дар як паллаи он оташ (рамзи дузах) ва дар дигараш гул (рамзи бихишт) будаанд ва афродеро, ки ба у имон …

ХАРИ ИСО яке аз образхои адабиёти форс-точик. Манбаи ин образ аз ривояти динист дар бораи Исо ва хайвони савории у. Хангоми таъкид кардани кушиши бехуда дар дигаргун сохтани аслу чавхари касе ё чизе ба кор меравад. Масалан, агар гуянд, ки тарбият ба одами ноахл кор намеояд, бар тасдики фикр ин …