Илм

МУКАДДАСИ Абуабдуллох Мухаммад ибни Ахмад (946/47, Бай-тулмукаддас — 1000), сайёх, муаррих ва географи араб. Дар бораи у маъ-лумоти тарчумаихоли кам аст. Муккадаси ба мамлакатхои Шарк борхо сафар карда, соли 985 асари «Ахсан-ут-такосим фи маърифат-ул-аколим» («Бехтарин таксимот дар маърифати иклимхо»)-ро таълиф намуда, ба хонадони Со-мониён тухфа кардааст. Асар аз мукаддима ва …

МУГЧА, п у н б а к, куртак, шакли метаморфози (шаклдигаркарда)-и навда, ки байни бандхояш кутох шудааст. Мугча нашви (барг хосилкунанда) ва генеративи (барг, гултуда ва гулхосилкунанда) мешавад. Мугчаеро, ки як гули ношукуфта дорад, г у н ч а меноманд. Аз руи дар шохча чойгиршави Мугча болои (аз он навда …

МУКАННАИЯ (мансуб ба Муканнаъ), идеологияи расмии исёни Муканнаъ. Ба ташакули Муканнаия гояхои ичтимоии мазхакия таъсир расонидаанд. Муканнаия таксими одилонаи сарват, хотима додани хукмронии арабхо ва бархам задани нобаробарии ичтимоиро талаб мекард. Даъвати ичтимоии Муканния дар байни омма тарафдорони зиёд пайдо кард, вале дар натичаи созиши арабхо бо ашрофони махалли исён …

МУШКЕТОВ Иван Васильевич (21. 1. 1850, ст. Алексеевская, вилояти Волгогради хозира — 23.1.1902, Петербург) , геолог ва географи рус. Соли 1872 Институти кухкории Петербургро хатм кардааст; аз 1877 профессори хамин институт. Солхои 1882—97 геологи калони Комитети геология. Дар Урали Ча-нуби корхои тадкикоти бурда, се минерали дар Россия номаълумро кашф кард …

МУШКИ ЗАМИН (Cyperus), як чинси растанихои алафии бисёрсола, баъзан ду ё яксоларо гуянд, ки ба оилаи гешаихо мансуб аст. Гули дучинса, хушагули мураккаби соябоншакл, чормагзаки секирра дорад. Кариб 500 намудаш асосан дар минтакахои тропики, субтропики ва баъ-зан муътадил меруяд. Дар Иттифоки Республикахои Советии Сотсиалисти СССР 14 ва дар Точикистон 7 …

МУХТОРОВ Ахрор (таваллуд 5.11.1924, шахри Уротеппа), муаррихи советии точик, доктори илмхои таърих (1971). Аъзо-корреспондент Академияи Фанхои Республикаи Советии Сотсиалистии Точикистон  (1978). Аъзои Партияи Коммунистии Иттифоки Совети КПСС аз соли 1952. Баъди хатми мактаби миёна солхои 1939—41 аввал донишчуи факултети коргари, баъд институти муаллимии Душанбе. Солхои 1941—42 муаллими мактаби миёна, 1942—47 …

МУШМУЛА, 1) Машмулаи м у к а р р а р и ё германи, азгул (Mes-pilus germanica), бутта ё дарахти хазонрезест аз оилаи настаранихо. Баландиаш 1,5—6 метр. Буттаи худруи Мушмула серхор, навъхои мазруи он бехоранд; барги нештар ё байзашакл, гули калони сафед (диаметраш 3—5сантиметр),меваи гирдаи донакшакл дорад. Мушмулаи худруй дар …

МУШАКХО, мускулахо, як навъи бофтаест, ки организм ва узвхои алохидаи онро ба харакат меоварад. Мушакхо рах-рах ва суфта мешаванд. Ба Мушакхои р а х-р а х кариб хамаи Мушакхои устухонхои скелет мансубанд. Онхо харакати бадан, кори дасту пой ва сутунмухра, хоидану фуру бурдани хурок ва гайраро таъмин менамоянд. Мушакхои рах-рах …

МУШК моддаи буёест, ки дар хайвон ва растани хосил мешавад. Мушк хосияти баланди атри, инчунин таъсири шифои дорад. Мушки хайвон, моддаи донадор ё равганмонандест, ки гадудхои мушки чинси наринаи баъзе хайвонхои ширхор (кабарга ё газол, оху, говмеш, мушоби, сагоби ва гайра) чудо мекунад. Рангаш бур ва буи хоси тез дорад. …

МУФОРИКОТ, муфоракот (араби чамъи cJjli» — чудои аз хамдигар), дар фалсафаи асримиёнагии Шарк чавохири акли ва нафсиро гуянд, ки аз модда чудо буда, дарачахои гуногун дорад. Мохияти ашё, ки дарёфтаи акл аст, ба Муфорикот дохил мешавад. Нафси нотикаи инсониро Муфорикоти сифлия ва аклхои фалакиро Муфорикоти улвия гуфтаанд. Лафзхои куллиро низ …