Биология

ФАРБЕХИ, дар насчи зери пуст,чарбу ва дигар бофтахои организм аз хад зиёд захирашавии равганро гуянд. Фарбехи бемории чиддист. Он боиси инкишофи дигар касалихо, аз кабили атеросклероз, зикки дил, инфаркти миокард, газаки талхадон, касалии канд шуда метавонад. Сабаби фарбехи гуногун аст. Дар инкишофи фарбехи омилхои ирси ахамияти калон доранд, он чун …

ФАРИНГИТ (аэ юнони рharunx — балъум, халк), илтихоби пардаи луобии халкро гуянд. Одами бемор хушк шудани халк, хангоми фурубари дарди гулуро хис мекунад ва месулфад.

ФАРК, дарахти фарк (Асег Turkestanikum), як навъ дарахти худруест (аз оилаи фаркихо). Дар шароити табиии Помиру Олой то 15 (баъзан 20) м кад мекашад. Дарахти сершоху сербарг аст. Пустлохи танааш сиёхтоб, шоххои наврасаш хокистарранг ва хеле базебанд. Навдахои харсолааш сурхтобанд. Баргаш калон, 5 ё 7-парра. Фарк дар шароити табиии Точикистон …

ФАРМАКОГНОЗИЯ (аз юнони рharmakon — дору ва gnosis — донтаy), як фасли фармаcияфо гуянд, ки ашёи хоми дорувори наботи (равгани эфир, катрон, шарбат)-ю хайвони ва баъзе махсулоти онро меомуззад. Тадкики дорувор, моддахои муассир, дарёфти растанихои доруи, чамъовари, хушконидан, ба навъхо чудо ва муайян кардани онхо ва гайра масъалахои асосии омузиши …

ФАРМАКОЛОГИЯ (аз юнони pharmacon — дору ва …логия), дорушиноси, як сохаи илми тиббу биологияро гуянд, ки дорухо ва таъсири онхоро ба организми одаму хайвонот меомузад. Аввалин маълумоти мураттаб доир ба дорухо дар папируси мисрии Эберс (асри 17 то мелод) омадааст. Дар «Вандидод»-и «Авесто» хосияти шифобахшии 760, дар «Аюрведа»-и хиндухо зиёда …

ФАРМАКОПЕЯ (аз юнони рharmakon —дору ва роiео — тайёр мекунам), мачмуи стандартхо (намунахо)-и дорухо ва дастуруламалхоеро гуянд, ки сифати дорухоро ба меъёри муайян «медарорад. Фармакопеяро дар тибби кадими мо карободин меномиданд. Фармакопея аввалин («Китоб-ул-карободин-ул-кабир»)-ро Шопур ибни Сахл (вафот 869) таълиф намудааст, ки нусхаи ягонааш дар китобхонаи шахри Мюнхен махфуз мебошад. …

ФАРМАКОТЕРАПИЯ (аз юнони рharmacon- такон — дору ва …терапия), бо дору табобат намудани касалихоро гуянд. Фармакотерапия имкон медихад, ки мувофики холати касал ва андешаи духтур ба фаъолияти аъзои бадали бемор таъсир расонда шавад. Фармакотерапия якчанд навъ мешавад. Агар ин ё он дору ба сабаби бемори таъсир кунад, ин гуна фармакотерапияро …

ФАРМАСИЯ (аз юнони рharmaceia— дору, истифодаи дору), илми дорусози, илми адвия, илмест оид ба чустучую дарёфт, тадкик, нигох доштан ва тайёр кардани дорухо.

ФАРОШТУРУК (Hirundinidae), фароштурук, фаростук, парасту, достак, абобил, паррандаест сиёхбол, ки дар шифти хонахо бо лой лона месозад; аз руи таснифи зоологи як оилаи паррандахост. Дарозиаш 10—23 см, вазнаш 15—20 г. Болаш дарози камбар, пойхояш кутох. Тахтапушташ сиёхча, баъзан кабудтоб, сабз ё аргуванй, шикамаш сафед. Фароштурукхо дар Точикистон аз хамворихо сар …

ФАРАНДАЛ (Lythrum), як чинси гиёххои як ё бисёрсолаест аз оилаи фарандалищо. Пояаш рост, Ю—36 см кад мекашад, гулаш бунафш, гулоби ё сурхтоб, гузааш дупаллаи сертухм. Дар СССР 13 (аз чумла дар Точикистон 6) намуди фарандал хамчун алафи бегона дар заминхои оби, шолизор, кадкади чуйхо ва гайра. меруяд. Фарандал моддахои даббоги …