Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ТАХСИС (араби       —махсус гардонидан, хусуси кардан), як навъ тахаввулотро гуянд, ки зимни он организмхои мавчуда дар шароитхои нисбатан номувофики мухит (назар ба ачдод) мутобикати мукаммал пайдо намуда, ракобатро бо дигар намудко суст мекунанд. Танг шудани махалли муътоди ва инкишофи аломатхое, ки боиси зист дар ин махал мегарданд. барои тахсис хонанд. …

ТАСНИФ (араби — таълиф кардан, тартиб додан), шакли охангиест дар силсилаи «Шашмаком». Тасниф дар аввали кисми «Мушкилот» (сози) омада, асоси охангии дигар шаклхо (Тарчеъ, Гардун, Мухаммас ва Сакил)-ро ташкил медихад. Яъне дигар шаклхо асоси мавауи худро аз тасниф мегиранд. Тасниф дар хар маком бо номи он илова шуда меояд. Масалан, …

ТАХЕОМЕТР (аз юнони tachos—зуд, фавран ва …метр), асбоби геодезист барои фавран муайян кардани масофаи уфуки (бо ёрин масофасанч) ва баландии махалхо; як навъ теодолит. Тахеометрро асосан барои банаворгири истифода мебаранд, ки он хангоми сохтани рох, трубопровод, каналхо ё иншоотхои мелиоратяви, саноати ва гайра зарур аст. Бо тахеометр дар як вакт …

ТАХИКАРДИЯ, аз юнони tасhos — тез ва сагdia — дил), зиёд шуданн тапиши днл (то 100—180 дар як дакика) -»ро гуянд. Хангоми иштидоди чисмонию асаби, амрози дилу рагхо ва системаи асаб, касалии гадудхои усораи дохили ва гайра пайдо мешавад.

ТАХИОН (аз юнони tасhys — зуд, сареъ), зарраи гумонзадеро гуянд, ки суръати харакаташ аз суръати харакати нур дар вакуум бештар аст. Расман мавчудияти тахион ба назарияи нисбият мукобил нест, вале хангоми шахн принципи сабабият ин акида боиси душворихо мегардад. Дар тачриба хануз ошкор нашудааст.