Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

МИНТАКАИ ГЕОСИНКЛИНАЛИИ БАХРИ МИЁНАЗАМИН, яке аз ка­лонтарин нохияхои аз чихати текто­ники серхаракати кишри Заминро гуянд, ки платформахои Европаи Шарки, Сибирь, Хитою Корея ва Хитой Чанубиро аз платформахои Африкаю Арабистон ва Хиндустон чу­до мекунад. Минтака дар Гарб аз гул. Гиб­ралтар ба воситаи материки Евросиё то галачазираи Индонезия тул кашида, дар Ш. …

МИНСК, вилоят дар хайати РССБ. 15 январи 1938 ташкил шудааст. Дар кисми марказии республика вокест. Масохаташ 40,8 хазор км3. Ахолиаш 1556 хазор нафар (1979), асосан белорусхо, инчунин русхо, полякхо, украинхо мезистан. Зичии миёнаи ахоли дар 1 км2 38,1 нафар. Ба 22 райони маъмури таксимшуда, 17 шахр, 20 птш, 2 посёлка …

МАГМА (юн. magma — хамира), моддаи гудохтаи таркибаш асосан силикати, ки дар каъри замин хосил мешавад. Таркибаш асосан аз оксиген, Si, Al, Fe, Ms, Са, Na ва К иборат. Баъзан Магма то якчанд фоиз компонентхои бухоршаванда, асосан об, камтар оксидхои карбон, гидрогенсулфид, гидроген, фтор, хлор ва г. дорад. Харорати Магма …

МАВЧХОИ ЭЛАСТИК, мавчхои чандир, ошубхои механики (деформацияхо)-е, ки дар мухити чандир пахн мешаванд. Моеъоту газхо баъди катъи таъсироти беруна хачми аввалаи худро нигох медоранд (чандирии хачми доранд), аммо шакли аввалаи худро гирифта наметавонанд, яъне чандирии шакли надоранд. Дар онхо факат мавчхои баркади кашидашавию фишурдашави ба вучуд омада метавонанд, ки дар …

МАГМАТИЗМ, процессхое, ки гудозиш ва вусъату харакат, чойивазкуни, омезиш, таъсири мутакобила бо чинсхои сахт ва шахшавии магмаро дар бар мегиранд. Магматизм яке аз мухимтарин зухуроти активияти каъри Замин буда, бо инкишоф, тагйироти харорат ва эволюцияи тектоникии он бевосита алокаманд аст. Баробари дигаргун шудани хусусияти харакати тектоники хелхои Магматизм хам тагйир …