Илм

«Ника» (Nika), шуриши халкист, ки 11—17 январи 532 дар пойтахти Византия — Кустантания руй додааст. Аз нидои шуришгарон «Ника!» («Зафар намо») ном гирифтааст. Ба мукобили андозхо ва чабру ситами хокимон, сиёсати динии император Юстиниан, ки ахли бидъат ва бутпарастонро тахкир мекард, нигаронида шуда буд; дар шуриш монофисхо (тарафдорони таълимоти динию …

Нидои Бухорои Хоча Абдулкарим валади кози Мах­муд ибни кози Ихтиёр (соли таваллудаш номаълум — вафоташ 1605, Хиндустон), шоири точики нимап дуюми асри 16. Дар Бухоро таваллуд ёфта, тахсили илмро низ дар хамон чо гузаронидааст. Мувофики маълумоти «Тазкират-уш-шуаро»-и Мутриби Нидоии Бухорои бо вучуди мартабаи баланд ва фазлу дониш табиатан шахси бисёр …

Ниёзботур кабристон, ёдгории археологии ибтидои асри oхан (асрхои 4—3 то мелод) дар дехаи Ниёзботури вилояти Фаргонаи РСС Узбекистон. В. И. Козенкова соли 1956 дар Ниёзботур хафриёт гузаронид. Ниёзботур аз 9 пушта иборат буда, дарозии дар пушта 9— 14 м, бараш 4—5 м, андозаи гурхои онхо 190 X 60 X 50—70 …

Нидерланди таърихи (нем. Niderlanchen, франсави Раys-Bas, голланди Naderland — айнан му­зофотхои поён), дар асрхои миёна вилояте буд дар Шимолу Гарби Европа, байни бахри Шимоли ва куххои Арденн, дар хавзаи дарёхои Рейн, Маас ва Шелда (худуди хозираи Белгия, Нидерланд, Люксембург ва кисми хурди Шимолу Шарки Франсия). То асрхои 14—15 мулкхои феодалии …

Нидо (ар. — бонг, фарьёд, овоз, хитоб), яке аз хиссахои нутк аст, ки хаячон ва хиссиёти гуногун ва хаячон иродаро ифода мекунад. Масалан: Эй! Вой! Хой! Офарин! ва гайра Нидо аз хиссахои мустакилмаънои путк бо он фарк мекунад, ки вазифаи номинативи надорад, танхо аломату ишораи нутк буда, барои ифодаи таассуроти …

Нидо дар илми бадеъ, яке аз санъатхои бадеии маънавист. Ба сомеъ ва ё хонанда бо хитобхои музтарибона ва бо хиссиёт мурочиат кардани шоир Нидо мебошад. Тавассути он эхсосоти хаячономези шоир ва кахрамони асари у, баъзан хиссиёти хурсанди, газабу адоват иброз дошта мешавад. Масалан, нидои Мачнун дар сари кабри падар дар …

Нигилизм (лот. nihil — хеч ва хеч чиз), дар Россия нуктаи назари интеллигенсияи гайридворянии солхои 60-уми асри 19, ки шаклхои мухталифи идеологиям хукмрон, ахлок ва нормахои хулку атвори хаётро катъияи инкор менамуд. Нигилизм дар вазъияти револютснонии солхои 1859— 1961 пайдо шуда, бухрони системаи феодалию крепостноиро инъикос кардааст. Истилохи «Нигилизм» баъди …

Нештар, асбоби чаррохии кади­ма, ки теги дутарафаи тез дошт. Нештар барои буридани чои фасод, раги венози хангоми хунсардихи ва барои черткуни истифода мешуд. Дар амалияи тибби муосир онро скалпел (навъи дигари нештар) иваз карда аст.

Нести, категорияи системахои идеалистист, ки вучуди конкрети ва умуман хастиро рад мекунанд. Фалсафаи материалисти Нестиро катего­рияи фалсафи намедонад. Вай акидаеро ба назар мегирад, ки олами модди махвнопазир ва халои мутлак имконнопазир аст. Дар таъpuxu фалсафаи идеалисти аз давраи атика ба Нести ду тарз муносибати асоси вучуд дорад. Дар системаи як …

Нефелин (аз юн. nephе1e — абр), минерал аз синфи силикатхо. Таркиби химиявиаш KNa3[AlSiO4]4. Одатаy дар таркибаш хеле бисёр силитcий ва чун омехта калсий, маг­ний, баъзан охан, бериллий, хлор, об, галлий хам дорад. Системаи кристаллбандиаш гексагонали. Агрегатхои яклухти донадор, баъзан кристаллхои кутохи приамамонанд хосил менамояд. Беранг, гулобиранг, хокистарранг ё сабзранг мешавад. …