ХАТХОИ ТАРТИБИ ДУЮМ, хатхои хамвореанд, ки координатахои росткунчаи онхо муодилаи алгебравии дарачаи дуюмро конеъ мегардонанд. Масалан, эллипс, (аз чумла, давра), гипербола ва парабола аз хамин кабиланд.

ХАСМОЛ, панарисий, илтихоби шадиду фасодноки ангушти дастро гуянд. Сабаби асосии пайдоиши хасмол захми хурди сироятшуда (масалан халидани хор, сузан ва гайра) аст. Xасмол пусти, зерипусти, зеринохуни ва гайра мешавад. Илтихоби риму фасодноки гирди нохунро паронихия ва газаки бофтахои ангуштро паидактилит меноманд.

ХАТИ ФИНИКИ, як навъ хатест, ки финикихо, карфагенихо, яхудиёни кадим ва дигар дар давлатхои кадимии Финикия, Сурия, Фаластин,кисман дар Миср, чазираи Кипр Киликия (вилояте дар Осиёи Хурд), Карфаген ва гайра истифода мекарданд. Осори хати финики ба нимаи дуюми хазораи 2 то мелод— асри 4 то мелод мутаалликанд. Сарчашмахои пайдоиши хати …

ХАРТУМДОРХО (Ргоboscidae), як навъ хайвонотеро гуянд ки ба ширхурхо мансубанд. Бинию лаби болоии инкишофёфтаи онхо ба хартум табдил ёфтаанд. Дандони ашки чоги болоиашон хуб инкишоф ёфтааст. Аз хартумдорхо холо факат филхо боки мондаанд.

ХАСТА Холмухаммад (1902, дехаи Дехбози Кулоб,—1972, Мазори Шариф, Афгонистон), шоир ва тазкиранависи афгон. Дар хурдсоли хамрохи падар ба Бухоро рафта, илмхои маъмули замонро аз худ кардааст. Баъд дар Мазори Шариф адабиёти форс-точик ва арабро омухтааст. Солхои 1922—36 дар мадрасахои Хиндустон тахсил намудааст. Дар мадрасахои Мазори Шариф таълим додааст. Соли 1948 …

ХАТИ ИДЕОГРАФИ (юнони idа — гоя, фикр ва графия), навъи хат, ки аломатхои он ба мисли хати овози ва хичои на овозхо ва хичохо, балки калимахои яклухт ё кисмхои маънодори калимаро ифода мекунанд. Хати шумери ва хитои намунаи хати идеогшрафи мебошад. Шаклхои кадимаи хати идеогшрафи дар асоси хати таснири ба …

ХАТИ МАЙЯ, хати яке аз халкхои сокини Америка (кисми Мексика, Гондурас, Гватемала), ки хазораи 1 то мелод то асри 16 маданияти боеро ба вучуд овардааст. 3 навиштачоти калон (ба асрхои 12—15 дахл доранд) ва навиштачоти зиёде дар руи сангхо ба хати майя боки мондааст. Рамзкушоии хати майя дар ОГОЗИ солхои …

ХАТИ МЕХИ, хатест, ки ба рохи дар тахтачахои гилин кашидани хатчахои мехмонанд ба вучуд омада, дар Осиёи Пеш (давлати Шумер) маъмул буд. Он дар асоси хати тасвири (пиктография) пайдо шудааст. Дар натичаи инкишофи минбаъдаи хати мехи аломатхо (тасвирхо) барои ифодаи хичохо истифода мешуданд ва дар хамин асос хатхои хичоиву калимаи …