«ТАМХИДОТ» асари Айнулкузоти Хамадонист, ки соли 1128 ба забони форси-точики таълиф шудааст. «Тамхидот» аз 10 фасл иборат буда, масъалахои мухталифи фалсафи ва ирфониро дар бар мегирад. Асар дар бораи назарияи маърифат, валифахои солик барои дарёфти хакикат. мохияти ахкоми дин, тарикат ва гайра бахс мекунад. Айнулкузот дар «Тамхидот» дузаху бихиштро тасаввуроти …

ТАНАЗЗУЛ, регресс, дар табиати зинда, як чихати чудонашавандаи тахаввул ва самти махсуси онро гуянд. Вобаста ба дарачаи ташаккули мавчудоти зиндае, ки дар таназзул аст, ин чараён барои тахаввул ахамияти гуногун дорад. Кам шудани шумораи фардхоро дар доираи намуд ё ягон гурухи дигар, камшавии ареали онхо, зергуруххо ва гайраро А. Н. …

ТАНАКОР, тетраборати натрий, NаВ4О7.10Н2O), намаки кислотаи тетраборатро номанд. Асосан дар шакли минерали сафед — тинкал (баъзан хокистарранг ва зард) мавчуд аст. Зичиаш 1690—17210 кг/м3. Дар об халшаванда (дар 10°С, дар 100 г об 1,6 г танакор хал мешавад). Махлули обии танакор хосияти ишкори дошта, аз хаво СО2-ро фуру мебарад. Аз …

ТАМОШОКАДУ (Lagenaria), як навъ зироати полизист (аз оилаи кадухо). Палакаш хеле дароз мешавад. Тамошокаду гуногуншакл (мурудшакл, зугуташакл ва гайра) аст. Дар бнсёр мамлакатхои Осиё ва Африка аз тамошокаду зарфхои гуногун, асбобхои мусики (масалан, накораи там-там), чилим, носдон ва гайра месозанд. Хосили навраси тамошокадуро чун бодиринг мехуранд. Пештар дар Осиёи Миёна …

ТАМОШОТЕППА, димнаи шахри кадиме мансуб ба асрхои 5—2 то м., вокеъ дар чанубу гарбтари дехаи Норини раёни Ёвон. Димна росткунча буда (400X400 м), калъабанди шудааст. Девори калъаи Тамошотеппа то 3 м баланди, 5—7 м гафсе дорад. Дар натичаи хафриёт 3 давраи сохтмон аён гардид. Кабати поёни (заминкан) аз мачмаи икоматгоххо …

ТАМР, тамро, финик, феникс (Рhоеnix), чинси растанихои дарахтмонандест аз оилаи нахлхо. Танаашро бокимондаи думчаи барг пушондааст. Дар нуги тана анбухи баргхои пармонанди калон чойгир аст. Гулаш якчинса, тавассути шамол гардолуд мешавад. Мевааш донаки сахт дорад. Меваи баъзе навъхои тамрро мехуранд. Дар дунё зиёда аз 15 намуди тамр (нохияхои тропики ва …

ТАМРИ ХИНДИ субо, суббор, хурмои хинди, анбала чинча, тамаринд (Таmarindus indica), дарахтест аз оилаи лубиёихо. То 40 м кад мекашад; баргаш пармонанд, гулаш зардтоб, гилофакаш серобу сершира (30—40% канд, витамини С., кислотахои органики дорад), ширину андак нордон. Тамри хиндии худруй дар нохияхои тропикии Африка ва Осиё меруяд (хатто Дагоар — …

ТАМСИЛ (араби — мисол овардан), 1) яке аз санъатхои бадеии маънавист дар адабиёти точик. 2) порчахои шеъри, манзумахое, ки дар дохили достонхо, асархои насри омада, ягон вокеаи пандомуз, масал, афсонахои хикматомеэи халки, хикоя ва латифахоро дар бар мегиранд. Тамсил хамчун хикояти хурди рамзи дар адабиёти классикии форс точик маъмул буд; …

ТАМТАМ, (калиман таклиди овозии хинди) сози зарбии мусикист; навъи гонг. Аз мис сохта мешавад. Шаклан мудаввари андак барчаста (кутраш 350—600 мм ва аз он бештар), онро дар чорчуба ё пояхо овехта, тавассути кубакхои нугаш намадпуш менавозанд. Асосан дар оркеотри симфони истифода мешавад.

ТАМУЗ мохи дахуми сурёнист, ки ба мохи саратон ё июл рост меояд.